اگزما که به آن درماتیت آتوپیک (Atopic dermatitis) نیز گفته می شود، یک بیماری پوستی رایج است که موجب التهاب، خارش و قرمزی پوست می شود. اگزما در کودکان بیشتر از بزرگسالان رایج است و نوعی واکنش آلرژیک در نظر گرفته می شود؛ اما در اغلب موارد آلرژی محسوب نمی شود. علائم و نشانه های اگزما ممکن است در افراد، متفاوت باشد. اگزما به بدن آسیب نمی رساند و مسری نمی باشد؛ اما بهتر است که پس از مشاهده اولیه برای درمان آن اقدامات لازم انجام شود. عواملی از قبیل ژنتیک، سیستم ایمنی بدن، عوامل محیطی و استرس می توانند در به وجود آمدن اگزما نقش داشته باشند. برای درمان اگزما در ابتدا باید عامل آلرژی زا یا به وجود آورنده اگزما در پوست را شناسایی کرده و سپس درمان متناسب با آن را انتخاب کنید. اگر علت به وجود آمدن اگزما عوامل ژنتیکی باشد، درمان آن کمی دشوار است؛ اما این امکان وجود دارد که با رعایت برخی موارد، علائم این گونه از اگزما را کاهش داد.

هدف تمام درمان های مورد استفاده برای این بیماری، کنترل یا از بین بردن خارش پوست می باشد که در صورت عدم درمان، عفونت های پوستی ایجاد می کند. اگر اگزما حالت خفیفی داشته باشد، برای کنترل آن باید از عوامل تحریک کننده پوست اجتناب شود، از مرطوب کننده و نرم کننده های پوستی استفاده شود، ممکن است برای کنترل درماتیت آتوپیک خفیف تا متوسط، کرم و پمادهای استروئیدی (کورتون) توصیه شوند. کرم و پمادهای استروئیدی با قدرت های متفاوتی در دسترس بیماران قرار دارد. معمولاً کرم و یا پمادهای استروئیدی، یک یا دو بار در روز مورد استفاده قرا می گیرند که در کاهش علائم مؤثر بوده و به مرطوب شدن پوست کمک می نمایند. ممکن است برای کنترل عود شدید اگزما، مصرف استروئیدهای موضعی قوی نیاز باشد، بااین حال، آنها باید فقط برای مدت کوتاهی استفاده شوند تا از نازک شدن پوست جلوگیری به عمل آید.

اگزما در اثر چیست؟

• عوامل ژنتیکی و ارثی می توانند در ایجاد بیماری اگزما نقش داشته باشند.
• اختلال در عملکرد سیستم ایمنی باعث ایجاد بثورات پوستی به عنوان پاسخ التهابی ناخواسته می شود.
• خشکی پوست در اثر عوامل شیمیایی یا محیطی، حساسیت پوستی را افزایش می دهد.

برخی از مواد یا شرایط به نام عوامل محرک می توانند باعث تشدید اگزما شوند:

• محرک هایی وجود دارد که باعث تشدید اگزما می شوند، از جمله این مواد: شوینده های شیمیایی، گرما، تعریق زیاد، استرس و اضطراب، خشکی پوست، عفونت پوستی، صابون ها، کپک ها، گرد و غبار و همچنین گرده گل ها می باشند.

علائم اگزما

علائم شایع این عارضه شامل موارد زیر هستند:

• خارش
• قرمزی پوست
• خشکی پوست
• پوسته پوسته شدن
• تشکیل برجستگی ها یا تاول های کوچک پر از مایعات

در بزرگسالان، اگزما اغلب بر روی دست ها تأثیر می گذارد. در کودکان، اگزما در نواحی فضای داخلی آرنج و پشت زانوها بیشتر دیده می شود. در نوزادان، اگزما معمولاً در صورت، گردن و پوست سر نمود پیدا می کند.

کورتون چیست؟

کورتون یا کورتیکوستروئید یا به اختصار استروئیدها نوعی چربی هستند که در کبد از ماده اولیه کلسترول ساخته شده و غده آدرنال یا فوق کلیوی از آنها در ساختن هورمون ها استفاده میکند. مهمترین هورمون استروئیدی که در بدن ساخته میشود کورتیزول نام دارد. این دسته موارد به طور مصنوعی هم ساخته میشوند و از آنها به عنوان دارو استفاده میشود. کورتون ها در طب در درمان بسیاری بیمارها مانند آسم، روماتیسم مفصلی، اگزما، لوسمی و بسیاری بیماری های دیگر استفاده میشود.

انواع کورتون

مهمترین استروئید یا کورتون هایی که به صورت دارو به کار برده میشوند عبارتند از هیدروکورتیزون، دگزامتازون، بتامتازون، پردنیزون و پردنیزولون پردنیزون Prednisone یک ماده شیمیایی غیر فعال است که در کبد به فرم فعالی تبدیل میشود که به آن پردنیزولون Prednisolone میگویند. کورتیکواستروئیدها شیوه ی مصرف و استفاده ی گوناگونی دارند. برای مثال، جهت درمان اگزما به شکل های زیر استفاده می شوند:

1. خوراکی
2. با تزریق
3. به صورت کرم موضعی روی پوست

اثر کورتون بر اگزما

کورتون ها یا کورتیکوستروئیدها دو تأثیر مهم در بدن دارند. یک اینکه موجب مهار و سرکوب التهاب در بافت های بدن شده و دیگری اینکه سیستم ایمنی بدن را تضعیف میکنند و از این دو اثر در درمان بیماری ها استفاده میشود.

عوارض کورتون بر پوست

• خوراکی: این داروها کل بدن را تحت تأثیر قرار می دهد؛ چون این دارو جذب سیستمیک می شود به همین دلیل میزان عوارض داروهای خوراکی بسیار زیاد می باشد. مصرف دارو با دوز بالا: عوارضی مانند بالا رفتن وزن، افزایش چربی به ویژه در صورت، شکم و پشت گردن، بالا رفتن فشار خون، تورم پاها، افزایش فشار داخل چشم، تغییرات رفتاری و … به وجود می آید.
• مصرف دارو به شکل بلند مدت: ریسک دیابت در این افراد که به هر دلیلی از داروهای استروئیدی استفاده می کنند بالا می رود.

از مشکلات پوستی به وجود آمده می توان به آسیب پذیری پوست، نازک شدن پوست، ترمیم آهسته تر و بروز استریا (خطوط پوستی)، اتروفی و از بین رفتن پوست اپیدرم و نیز استریا یا ترک پوستی می شود.

• مصرف دارو به صورت موضعی: شاید گمان می کنید که تنها حالت تزریقی می تواند عوارض بلند مدت داشته باشد؛ اما استفاده از استروئید به شکل کرم و پماد هم می تواند باعث ایجاد نازکی پوست و ایجاد ضایعات پوستی و انواع جوش شود.

نسخه اصلی مطلب اثر کورتون بر اگزما را در سایت کلینیک پوست صدف بخوانید.

---