بهترین زمان انجام سونوگرافی غربالگری دوم بارداری

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

سونوگرافی غربالگری جنین یک تکنیک تصویربرداری است که از امواج صوتی برای تولید تصاویر جنین در رحم استفاده می کند. تصاویر سونوگرافی جنین می تواند به پزشک کمک کند تا رشد و پیشرفت کودک را ارزیابی نموده و بر بارداری نظارت داشته باشد. در برخی موارد سونوگرافی از جنین برای ارزیابی مشکلات احتمالی یا کمک به تأیید تشخیص نیز استفاده می شود. اولین سونوگرافی غربالگری جنین معمولاً در سه ماهه اول بارداری انجام می شود تا علاوه بر تأیید بارداری، تخمین بزند که فرد چه مدت است که باردار می باشد. در صورتی که بارداری بدون عارضه باقی بماند سونوگرافی بعدی معمولاً در سه ماهه دوم و هنگامی که جزئیات آناتومیک جنین قابل مشاهده است، انجام می شود.

اهمیت انجام سونوگرافی

در دوران بارداری پزشک برای اینکه از سلامتی بارداری و جنین مطمئن شود برای مادر باردار چند سونوگرافی می نویسد که یکی از آنها سونوگرافی غربالگری جنین سه ماهه دوم است که نام دیگر آن آنومالی اسکن است. این سونوگرافی برای یک مادر باردار بسیار مهم است. سونوگرافی غربالگری سه ماهه دوم و یا همان آنومالی اسکن که آن را با نام اسکن اختصاصی جنین نیز می خوانند، یک تصویر برداری اختصاصی از جنین در حوالی هفته 20 ام بارداری است که با هدف بررسی سلامت اندام ها و ارگان های مختلف بدن جنین انجام می شود. در دوران بارداری تصویربرداری های زیادی وجود دارد که برخی اجباری و بعضی دیگر اختیاری هستند.

ضرورت انجام سونوگرافی غربالگری

البته انجام تصویربرداری های اختیاری، بستگی به این مسئله دارند که در چه مرحله ای از بارداری قرار داشته باشید؛ اما انجام تصویربرداری تشخیص ناهنجاری جنین و یا سونوگرافی غربالگری سه ماهه دوم که بین هفته 18 و 23 انجام می شود، ضروری است. این تصویربرداری بسیار کامل بوده و به پزشک این امکان را می دهد که هر قسمت از بدن جنین را به صورت دقیق بررسی کند. سونوگرافی غربالگری سه ماهه دوم بر مغز، قلب، شکم، روده ها، کلیه ها و ماهیچه های دست و پا تمرکز دارد. در سونوگرافی غربالگری سه ماهه دوم مسائل گوناگونی مثل رشد جنین، میزان مایع آمنیوتیک پیرامون جنین، محل قرارگیری جفت و ظاهر آن بررسی می شود. اساس این تصویربرداری بررسی و تشخیص هرگونه ساختار غیرعادی اعضاء و ماهیچه های بدن جنین (از نوک سر تا شست پا) یا مشخصه ای برای اختلالات کروموزومی است.

آیا غربالگری دوم ضروری است؟

سونوگرافی هفته هجدهم بارداری یا همان آنومالی اسکن، با هدف بررسی هرگونه ناهنجاری در جنین در حال رشد انجام می شود. البته اگرچه این سونوگرافی به تنهایی نمی تواند در تشخیص بیماری های جنینی کارآمد باشد؛ اما از آنجا که به دقت تمامی اعضای بدن جنین، اعم از ارگان های داخلی و اندام های بیرونی را مورد بررسی قرار می دهد، بنابراین ممکن است پزشک را به وجود برخی شرایط خاص و بیماری ها در جنین مشکوک کرده تا او بتواند با انجام دادن بررسی های تکمیلی برای تایید این یافته ها، وضعیت سلامتی و یا بیمار بودن جنین را به دقت مشخص کند. از جمله مشکلاتی که ممکن است پزشک در سونوگرافی آنومالی اسکن به آنها پی ببرد، می توان به این موارد اشاره نمود:

• ناهنجاری های کانال عصبی مانند آنانسفالی (یک اختلال مغزی کشنده ناشی از بسته نشدن بخش انتهایی کانال عصبی که در پی آن بخش گسترده ای از مغز و جمجمه جنین تشکیل نمی شود) و اسپینا بیفیدا (اختلال در ستون فقرات و نخاع که منجر به بیرون زدگی می شود).
• گاستروشزی (بیرون ماندن روده های جنین از شکم به دلیل نقص در دیواره شکمی).
• فتق دیافراگمی (ورود اندام های شکمی به داخل حفره قفسه سینه به دلیل نقص در روند تشکیل پرده دیافراگم).
• ناهنجاری های کلیه ها از جمله آگنوزی دو طرفه کلیه (رشد نکردن کلیه های جنین که سبب مرگ او بعد از تولد می شود).
• شکاف لب
• مشکلات مربوط به دست ها و پاها
• ناهنجاری های جدی قلبی
• سندروم های ژنتیکی مانند سندرم ادواردز (تریزومی 18)، سندرم پاتو (تریزومی 13) و سندرم داون (تریزومی 21) و ...
• به علاوه سونوگرافی هفته هجدهم بارداری، با هدف بررسی وضعیت جفت، مایع آمنیوتیک و همچنین طول سرویکس انجام می شود.

سونوگرافی آنومالی اسکن چگونه انجام می شود؟

سونوگرافی آنومالی اسکن معمولا در محیطی کم نور و در سه ماهه دوم بارداری انجام می شود تا طی سونوگرافی تصویر بهتری از اندام های جنین به دست بیاید. خانم باردار باید بر روی تخت دراز میکشد، شکم به ژل آغشته شده و پروب سونوگرافی بر روی شکم قرار داده می شود. سپس تصاویر سیاه و سفیدی از اندام های جنین بر روی مانیتور سونوگرافی ایجاد می گردد.

آمادگی های لازم قبل از انجام سونوگرافی آنومالی

با توجه به نوع سونوگرافی ممکن است از فرد خواسته شود مایعات زیادی بنوشید یا از ادرار کردن قبل از سونوگرافی جنین خودداری کند.

هزینه غربالگری دوم

هزینه انجام هر یک از خدمات مراکز سونوگرافی با توجه به تعرفه مشخص شده در نظام پزشکی و وزارت بهداشت و درمان تعیین می گردد.

عوارض سونوگرافی غربالگری دوم بارداری

غربالگری دوم بارداری یک آزمایش غربالگری روتین است. این آزمایش هیچگونه خطری ندارد، غیرتهاجمی است و برای بارداری هیچ مشکلی ایجاد نمی کند؛ زیرا از امواج صوتی برای بررسی استفاده می شود.