رادیکولوپاتی اصطلاحی است که به تحت فشار بودن ریشه های عصبی نخاعی اشاره دارد. رادیکولار نیز اصطلاحی در پزشکی است که به معنای ریشه بوده و به ریشه عصبی نخاعی اشاره می کند. یکی از علل شایع رادیکولوپاتی فشرده شدن ریشه عصبی نخاعی است. تحت فشار قرار گرفتن ریشه عصب نخاعی به شرایطی گفته میشود که ساختاری مانند دیسک بین مهره ای یا خار استخوانی که در پاسخ به ساییدگی طولانی مدت شکل می گیرد، به فضایی که ریشه عصبی در آن قرار دارد نفوذ می کند. این تجاوز معمولاً منجر به تماس ساختار و ریشه عصبی با یکدیگر می شود که باعث تحریک و سایر علائم از جمله درد می گردد. سایر علل رادیکولوپاتی عبارتند از فتق دیسک، خار استخوان، عفونت، واسکولیت و به ندرت تومور. ریشه های عصب نخاعی فشرده می توانند در هر سطحی از C1-2 رخ دهند، که ناحیه ای در بالای گردن میباشد، تا S4-5، که مربوط به پایه ستون فقرات است. گفتنی است، شایع ترین نواحی آسیب دیده L4-5 و L5-S1 در ناحیه کمر و C5-6 و C6-7 در گردن هستند. لازم به ذکر است؛ رادیکولوپاتی ناشی از تحریک ریشه های عصبی نخاعی در گردن، رادیکولوپاتی گردنی نامیده می شود. در ناحیه کمر، رادیکولوپاتی کمری نامیده می شود.

چه عواملی موجب رادیکولوپاتی کمری و گردنی میشوند؟

اگر کم تحرک هستید و یا اگر زیاد رانندگی می کنید در معرض خطر بیشتری برای رادیکولوپاتی هستید. نشستن دیسک های شما را فشرده می کند، که ممکن است باعث فتق و متعاقب آن تحریک ریشه های عصبی شود.

عوامل دیگری که ممکن است خطر ابتلا به رادیکولوپاتی را افزایش دهند عبارتند از:

• جنس مرد
• سرفه مزمن
• بارداری
• اضافه وزن
• مشاغلی که با حمل مداوم بار سنگین همراه است
• سیگار کشیدن

علائم رادیکولوپاتی کمری و گردنی

بسته به علت فشردگی ریشه عصب و محل ایجاد این فشار، علائم ممکن است متفاوت باشد.

شایع ترین علائم شامل درد گردن و شانه، سردرد و درد تیز، ضعف، بی حسی، گزگز، یا سایر احساس های الکتریکی در پا (سیاتیک) یا بازو است. علائم دیگر ممکن است شامل اختلال در رفلکس ها، ضعف، سفتی ماهیچه ها، محدودیت حرکت، و همچنین همراه با رادیکولوپاتی گردنی ممکن است فرد از درد شدید وقتی گردن خود را به سمت عقب میبرد شکایت داشته باشد.

تشخیص رادیکولوپاتی کمری و گردنی

بر اساس یک بررسی در سال 2011 که در مجله Hospital for Special Surgery منتشر شد، حدود 75 درصد از موارد رادیکولوپاتی را می توان تنها با گرفتن شرح حال بیمار توسط پزشک تشخیص داد. برخی از علائمی که به پزشک در تشخیص این عارضه کمک میکند عبارتند از:

• بی حسی یا دردهای تیرکشنده به ویژه در ناحیه پا (درگیری عصب سیاتیک) میتواند از علائم تحت فشار قرار داشتن ریشه های عصب نخاعی باشد.
• یکی دیگر از علائمی که ممکن است نشان دهنده رادیکولوپاتی باشد، ضعف در عضلات خاص یک اندام است. در این مورد، ناحیه ای که توسط عصب نخاعی خاص مورد استفاده قرار می گیرد، میوتوم نامیده می شود. میوتوم ها به عملکرد ماهیچه ها مربوط می شوند، در حالی که درماتوم ها به حس مربوط می شوند.
• برای تشخیص رادیکولوپاتی کمری و گردنی بسیاری از پزشکان و متخصصان درد یک معاینه عصبی انجام می دهند و ممکن است علاوه بر انجام معاینه فیزیکی، آزمایش هایی را نیز تجویز کنند. آزمایش های تشخیصی، مانند MRI، ممکن است به تأیید یافته های معاینه فیزیکی کمک کند، یا منطقه ای را که ممکن است علائم شما از آن نشات گرفته باشد را مشخص کند.
• در طول معاینه فیزیکی، پزشک احتمالاً درد، از دست دادن احساس، رفلکس ها و قدرت عضلانی را در هر یک از درماتوم ها آزمایش می کند.

درمان غیر جراحی رادیکولوپاتی کمری و گردنی

درمان رادیکولوپاتی گردنی و کمری به صورت غیر تهاجمی آغاز می شود. در واقع، بررسی های انجام شده گزارش می دهد که 75٪ تا 90٪ از افرادی که رادیکولوپاتی گردنی برای آنها تشخیص داده می شود بدون جراحی بهبود می یابند. در حالی که درمان های محافظه کار می توانند فعال یا غیرفعال باشند، استفاده تهاجمی از مجموعه ای از درمان های فعال، که عموماً شامل یک رویکرد چند رشته ای است که نیاز به مشارکت بیمار دارد، بهترین نتایج را به دست می آورد.

این ممکن است شامل داروهای ضد درد در ترکیب با یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:

• فیزیوتراپی ممکن است به شما کمک کند تا عضلات خود را کشش و تقویت کنید و ثبات مرکزی را ایجاد کنید. همچنین ممکن است هنگام فیزیوتراپی کشش داشته باشید.
• بی حرکت کردن ستون فقرات گردنی با استفاده از یقه به بهبود مناسب بافت های نرم کمک می کند.
• وسایل کمکی مانند بالش طبی برای رادیکولوپاتی گردن ممکن است به شما کمک کند خواب شبانه خوبی داشته باشید
• تزریق داروهای استروئیدی نیز ممکن است به کاهش تورم و درد کمک کند و شما را راحت تر کند.

درمان جراحی رادیکولوپاتی کمری و گردنی

اگر یک روش غیرجراحی نتواند درد را پس از 6 تا 12 هفته کاهش دهد، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. انتخاب روش احتمالاً به نوع و محل تحت فشار ریشه عصب نخاعی، مهارت جراح و اینکه آیا قبلاً جراحی ستون فقرات داشته اید بستگی دارد.

جراحی هایی که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است در نظر بگیرد عبارتند از:

• دیسککتومی، رایج ترین روش درمان رادیکولوپاتی ناشی از فتق دیسک ، شامل برداشتن دیسک با جراحی است.
• دیسکتومی با فیوژن یک همجوشی ستون فقرات را به دیسککتومی اضافه می کند. همجوشی ممکن است به تثبیت ستون فقرات کمک کند. این روش ممکن است نیاز به پیوند استخوان داشته باشد.
• تعویض دیسک یک تکنیک جراحی نسبتا جدید است که به ندرت استفاده می شود. طرفداران این روش می گویند مزیت آن نسبت به دیسککتومی با فیوژن این است که حرکت ستون فقرات را حفظ می کند.
• لامینوفورامینوتومی خلفی گردن گاهی اوقات زمانی انجام می شود که فقط یک دیسک بیرون زده نیاز به جراحی داشته باشد و مواد دیسک از کنار مهره خارج شود.

نکته آخر

یک مطالعه در سال 2018 که در مجله Molecular Pain منتشر شد و چندین روش درمانی رادیکولوپاتی را با هم مقایسه کرد، نشان داد که جراحی، حرکات کششی و تزریق استروئید بهترین تغییر را در وضعیت درد بیماران مبتلا به رادیکولوپاتی کمری و گردنی ایجاد میکند.

نسخه اصلی مطلب علائم تحت فشار بودن عصب گردن و کمر را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---