بیهوشی عمومی یا بی حسی از نخاع برای سزارین

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

زمان سزارین با انتقال مادر باردار به اتاق عمل و آماده سازی وی برای زایمان فرا می رسد. یک متخصص بیهوشی خوش خلق و باحوصله که کاملا متوجه استرس و وضع روحی خاص مادر در چنین لحظاتی است، کنارش قرار می گیرد و از وی می پرسد چه شیوه ای را برای داشتن زایمانی بی درد انتخاب می کند ، بیهوشی عمومی یا بی حسی از ناحیه نخاع ؟

در اینجاست که ذهن مادر باردار درگیر دانسته هایی می شود که از این و آن شنیده است مبنی بر این که اپیدورال یا بی حسی نخاعی با عوارضی چون کمردرد های طولانی مدت پس از زایمان همراه است. بعلاوه ترس ناشی از تزریق نخاعی نیز منجر می شود بسیاری از بارداران با وجود تاکید متخصصان بیهوشی بر مزیت های اپیدورال بر بیهوشی عمومی از انجام آن طفره بروند.

اما اپیدورال نسبت به بیهوشی عمومی چه مزایا و معایبی دارد ؟
روش اپیدورال اکنون ایمن ترین و کم عارضه ترین روش بیهوشی در سزارین محسوب می شود، مهم ترین مزایای اپیدورال نسبت به بیهوشی عمومی، نیاز نداشتن به لوله گذاری تراشه است که برای باز ماندن راه های هوایی از طریق بینی و دهان صورت می گیرد و شل کننده های عضلانی که قبل از بیهوشی عمومی حتما باید تزریق شود.

از عوارض و خطرات احتمالی این اقدامات در حین بیهوشی عمومی، احتمال بازگشت محتویات معده به داخل ریه به دلیل افزایش فشار رحم باردار روی معده واختلال در اکسیژن رسانی به مادر حین لوله گذاری تراشه و اثر آن بر جنین است.

تزریق داروی بی حسی در فضای نخاعی
اما اگر می خواهید بدانید طی فرآیند بی حسی نخاعی یا اپیدورال چه اتفاقی می افتد، خوب است بدانید با تزریق داروی بی حسی موضعی به داخل فضای اپیدورال (فضای بین مهره ای کمری) می توان درد ناشی از زایمان از جمله سزارین را تسکین بخشید.

هنگام ایجاد بی حسی نخاعی پیش از زایمان، ورود ماده بی حس کننده از طریق یکی از فضاهای بین مهره ای کمری صورت می گیرد و معمولا از کاتتر (لوله ظریف) ثابتی برای این منظور استفاده می شود تا امکان تزریقات مکرر حتی برای کاهش درد مادر پس از زایمان نیز با استفاده از آن امکان پذیر شود.

بی حسی اپیدورال برای اعمال جراحی مربوط به شکم و اندام تحتانی به کار می رود. این نوع بی حسی در بسیاری موارد، به عنوان مکمل بیهوشی عمومی بخصوص برای اعمال جراحی قفسه سینه و قسمت فوقانی شکم مورد استفاده قرار می گیرد.

چرا اپیدورال ؟
البته اپیدورال هم روشی بدون عیب نیست و از معایب آن می توان به احساس ناخوشایند بی حرکتی در ناحیه دست و پا طی بی حسی اشاره کرد. چنین عارضه ای می تواند در برخی افراد به اختلال در کنترل فشار خون و احساس فشار در ناحیه قفسه سینه و تنگی نفس منجر شود. با این حال در زایمان به روش سزارین، بیهوشی موضعی توصیه می شود که علت آن به خطرات بیهوشی عمومی بازمی گردد. البته میان روش های بی حسی موضعی نیز اپیدورال به دلیل عوارض کمتر از جمله عاری بودن از عارضه سردرد وافت فشار خون اولویت دارد. همچنین امکان کار گذاری کاتتر برای ادامه بی دردی بعد از سزارین نیز از مزایای آن است.

منع استفاده از اپیدورال
البته برخی افراد نباید از اپیدورال استفاده کنند. موارد منع به کارگیری این روش شامل وجود عفونت در محل انجام اپیدورال، رضایت نداشتن باردار، بالا بودن فشار مغز واحتمال خطر خونریزی، استفاده مادر از داروهای ضدانعقادی و فشار خون پایین مادر می شود. در مقابل، کسانی که بیماری های سیستمیک مثل بیماری های قلبی و ریوی، سردردهای میگرنی و فشار خون متغیر دارند یا معده شان پر است، باید حتما از روش اپیدورال استفاده کنند.

عوارض
بسیاری از بارداران به دلیل آن که از احتمال بروز کمردرد های طولانی مدت پس از زایمان به واسطه به کارگیری اپیدورال شنیده اند، از پذیرش آن سر باز می زنند. بر خی نیز بر این باورند که ناکافی بودن مهارت متخصص که این روش را انجام می دهد در بروز عوارض ناشی از آن بسیار موثر است.

تعداد کمی از زنان پس از اپیدورال دچار عارضه پر دردی می شوند، یعنی اظهار می کنند بی حسی اپیدورال در آنان ناکافی است و در نهایت به بیهوشی عمومی نیاز پیدا می کنند. البته دیده شده این عارضه با افزایش شاخص توده بدنی در ارتباط است، یعنی در زنان چاق بیشتر بروز پیدا می کند. همچنین احتمال افت فشار خون، شایع ترین عارضه جانبی اپیدورال محسوب می شود که در یک سوم بارداران بشدت بروز می یابد. بروز خون مردگی زیر پوست و حملات تشنجی نیز از عوارضی است که کمتر شایع است.