فیبر غذائی و درگیری نخاع

دکتر غلامرضا رئیسی [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drraissi.ir
آدرس مطب : تلفن مطب : -

فيبر و نقش آن
فيبرهاي غذايي اليافی ميباشند كه هضم وجذب نميشوند اما باعث افزايش حجم مدفوع شده وحركات روده را زياد كرده و با جذب آب باعث نرم شدن مدفوع ميگردند. بنابراين از سفت شدن مدفوع و ايجاد يبوست جلوگيري مينمايند. ازطرف ديگر باعث افزايش دفعات دفع مدفوع ميشوند. مصرف اين فيبرها دربرخي از افراد آسيب نخاعي بسيار ضروري است اما همة افراد نبايد مقدار فيبر را زياد كنند. حداقل 15گرم فيبربايد درغذاي روزانه وجود داشته باشد. سفت بودن مدفوع يكي از مهمترين عللي است كه بخاطر آن بايد مقدار مصرف فيبر غذايي راافزايش داد. باتوجه به جذب آب توسط فيبرهاي غذايي بايد همراه آنها مقدار مصرف مايعات روزانه درحد كافي باشد.

چه غذاهايي حاوي فيبر غذايي ميباشند ؟
مهمترين موادي كه داراي فيبر غذائي ميباشند، سبزيجات وميوههاي مختلف, مواد خشكبار مثل انجير ونان سبوس دار ميباشند. بايد حداقل 15گرم فيبر درغذاي روزانه وجود داشته باشد.برخي از غذاهاي حاوي فيبر, گاز زيادي توليد ميكنند بنابراين مصرف آنها بايد محدود گردد. از جمله اين غذاها ميتوان به پياز، لوبيا، نخود وكلم اشاره كرد. در صورتي كه امكان مصرف فيبرهاي موجود در غذا وجود ندارد يا مقدار آن كم است ميتوان فيبرهاي طبيعي مثل پسيليوم را از داروخانه خريداري نمود.بايد به مقدار مصرف فيبر غذايي قبل از آسيب نخاعي توجه كرده و ميزان مصرف فيبر غذايي را بر اساس عادات قبلي خود تنظيم كرد. افزايش فيبر غذايي بايد كاملاً تدريجي باشد و درطي چهار تا شش هفته انجام پذيرد تا از احساس نفخ وتوليد بيش از حد گاز جلوگيري شود.

چه غذاهايي نبايد مصرف شوند ؟
ï غذاهايي كه به هر نحوه با مزاج فرد سازگار نيستند.
ï پياز, كلم، نخود و لوبيا زيرا باعث ايجاد نفخ وگاز زيادي ميشوند.
ï ادويههاي تند والكل.
ï درمصرف زياد قهوه وچاي بايد دقت كرد زيرا باعث تحريك روده شده وميتوانند باعث بياختياري مدفوعي گردند.
ï نوشابههاي گازدار (حاوي بيكربنات) نه تنها باعث ايجاد نفخ ودفع بيشتر گاز ميشوند بلكه درجذب كلسيم اختلال ايجاد ميكنند.
ï مواد مخدر باعث ايجاد يبوست ميگردند.
چه غذاهايي باعث ايجاد گاز ميشوند ؟
مقداري از گاز رودهها حاصل بلعيدن هوا است. جويدن آدامس, خراب بودن دندانها ويا نوشيدن مايعات با ني از علل افزايش بلع هوا ميباشد. مقداري از گاز در رودهها ايجاد ميشِود. به اين صورت كه باكتريهای داخل روده بر روي مواد قندي باقيمانده وجذب نشده اثر گذاشته وباعث ايجاد گاز ميشوند. اگر فرد از مقدار زياد گاز روده شكايت دارد بايد به رژيم غذايي خود توجه نمايد وگاهي لازم است غذاي گاز آور را مصرف ننمايد. دربرخي افراد مصرف شير باعث نفخ وافزايش گاز روده می شِود. گاهي با مصرف تدريجي و مكرر شير اين مسئله برطرف ميشود.

سبزيجات گازدار :
انواع لوبيا، كلم، كلم بروكلي، كلم بروكسل، گل كلم، ذرت، خيار، تره، عدس، پياز، نخود، فلفل سياه، تربچه، موسير، سويا، شلغم، فلفل دلمه.

ميوههاي گازدار :
سيب(خام)، خربزه، هندوانه، آوكادو.البته پاسخ افراد گوناگون به هر غذا متفاوت است و دراين زمينه هرفرد بايد تجربة شخصي را بكار بندد. جلوگيري از دفع گاز
دفع گاز يكي از مشكلات اجتماعی آسيب نخاع است براي نفخ ميتوان از داروي سايمتيكون استفاده كرد. همچنين دراين مورد مي توان با پزشكان مشورت نمود. بطور كلي مصرف سبزيجات باعث افزايش مقدار گاز روده ميشود اما بوي بد آن كمتر است ولي مصرف غذاهاي سرشار از پروتئين مثل گوشت، تخم مرغ وماهي باعث بدبو شدن گاز روده ميشود.

بلع هوا باعث دفع بيشتر گاز ميشود. آهسته غذا خوردن، جويدن غذا با دهان بسته وصحبت نكردن هنگام غذا خوردن به بلع كمتر هوا كمك ميكند. استفاده از ني براي نوشيدن مايعات باعث بلعيدن مقدار زيادي هوا ميشود. مرتب نبودن دندانها وجويدن آدامس يكي ديگر از علل بلع هواست.غذاهايي كه ايجاد گاز ميكنند بايد مشخص شده و در برنامه غذايي در مصرف آنها دقت شود. افزايش دفعات دفع مدفوع باعث كاهش دفعات دفع گاز ميگردد. سعي در عدم دفع گاز ميتواند باعث درد شكم شود و بايد توجه كرد كه درهرحال دفع گاز يكي از نشانه هاي سلامت رودهها ميباشد.