هر آنچه باید در مورد مصدومیت های نخاع و گردن بدانید

دکتر علی فرخانی [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drfarkhani.com
آدرس مطب : اصفهان، خیابان شمس آبادی، چهارراه قصر، روبروی بانک ملت، کوی26 تلفن مطب : 32367465 - 031

نخاع مجموعه ای از اعصاب است که پیام های مغز را به دیگر اعضای بدن می رسانند. هر گونه آسیبی به نخاع در گردن یا کمر، باعث ایجاد مصدومیت های گردن و یا نخاع می شود.

اقدامات لازم در صورت بروز آسیبهای گردن و نخاع

هنگامی که فردی دچار مصدومیت هایی در ناحیه ی نخاع و گردن می شود، هر گونه حرکت اضافی ممکن است باعث آسیب های بعدی و وخیم شدن وضعیت اعصاب نخاع شود و حتی گاهی اوقات ممکن است منجر به مرگ شخص شود. اگر شما در بروز چنین آسیبی تردید دارید، به هیچ عنوان فرد آسیب دیده را حتی به اندازه سر سوزن تکان ندهید. مگر اینکه چنین کاری لازم و ضروری باشد. (برای مثال، بیرون آوردن شخصی از داخل ماشین آتش گرفته و... ) در این گونه مواقع ، هدف ازاعمال کمک های اولیه بر روی فرد مصدوم، جلوگیری از آسیب های بعدی، تا رسیدن کمک های پزشکی است.

علل مصدومیت های نخاع و گردن

عللی که باعث مصدومیت نخاع و گردن می شوند عبارت اند از :

• اصابت گلوله و یا چاقو خوردن
• برخورد ضربه مستقیم به صورت، گردن، سر ویا کمر(مثلا در حین تصادف با ماشین و...)
• هر گونه آسیبی هنگام شیرجه زدن
• شوک های الکتریکی
• زمین خوردن شدید
• چرخش سریع و ناگهانی بدن
• مصدومیت در حین ورزش(مثلا با سر به زمین خوردن)

علائم مصدومیت های نخاع و گردن

علائم فردی که دچار مصدومیت و صدمه در ناحیه ی نخاع و گردن شده عبارت است از :

1. خشک شدن و بی حرکت ماندن گردن
2. ماندن سر در وضعیت غیر معمولی
3. ضعیف شدن
4. مشکل در راه رفتن
5. شوک ( رنگ پریدگی و سرد شدن پوست، کبودی ناخن ها و لب ها و کاهش هوشیاری )
6. فلج شدن
7. سر درد، گردن درد، شکم درد یا کمر درد
8. کرختی و بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست و پا
9. نا توانی در کنترل ادرار
10. بی هوشی

کمک های اولیه برای مصدومان گردن و نخاع

در برخورد با فردی که دچار مصدومیت در ناحیه ی نخاع و گردن شده انجام دادن این اقدامات اولیه تا رسیدن کادر پزشکی مجرب لازم است :

تنفس و دم و بازدم مصدوم را کنترل کنید. اگر لازم است، به وی تنفس مصنوعی بدهید و اگر تصور می کنید که وی دچار آسیب دیدگی در سر ویا نخاع شده است، برای بهتر شدن تنفس وی، به جای کج کردن سرش، چانه وی را بالا بیاورید و او را طوری قرار دهید که سر، گردن و کمرش بر روی خط مستقیم قرار بگیرند و هنگام حرکت دادنش، تمام بدنش را یکسان تکان دهید.

سر و تنه مصدوم را به همان حالتی که بود، بی حرکت نگه دارید. به هیچ عنوان سعی نکنید گردن وی را به حالت اصلی برگردانید.

اگر باید مصدوم را حرکت دهید، از چندین نفر کمک بگیرید و برای این کار نیز از وسیله محکمی مانند یک تخته صاف و یا براتکار استفاده کنید و همگی با هم سعی کنید بدن فرد مصدوم را در حالیکه سر، گردن و کمراو را در یک وضعیت ثابت نگه داشته اید، حرکت داده و روی برانکار قرار دهید.

در اطراف سر و بدن بیمار حوله، پارچه و یا پتو قرار دهید. همچنین از طناب، تسمه، نوار یا تکه های پارچه برای نگهداری و ثابت نگه داشتن وی بر روی برانکار استفاده کنید و برانکار را تا حد امکان، افقی حمل کنید.

اگر برانکار در اختیلر ندارید، و مصدوم را حتما باید تکان دهید، از تکنیک های غلتاندن استفاده کنید. به این صورت که یک نفر امداد گر در بالای در بالای سر مصدوم قرار گرفته و سر و شانه های وی را در یک وظعیت ثابت نگه میدارد و شخص امداد گر دیگری دست او را (به سمتی که باید چرخانده شود) به بالای سرش برده، شخص اولی آن را گرفته و از آن به عنوان تکیه گاهی برای سر وی استفاده می کند و هر دو شخص امدادگر به آرامی بدون اینکه گردن فرد مصدوم تکان بخورد، او را حرکت میدهند.

اگر شما تنها فرد یاری رساننده هستید و شخص مصدوم را باید تکان دهید، او را به وسیله کشیدن لباسهایش، در حالیکه صورتش رو به بالا یا پایین است، تکان دهید (حتی اگر باعث زخمی شدن وی بشوید)

در صورت استفراغ کردن بیمار و یا برگشت خون به مجرای تنفسی وی، با دقت و به آرامی او را به یک طرف بچرخانید. استفراغ کردن ممکن است به معنای مصدومیت داخلی باشد.

برای جلوگیری از حالت شوک، مصدوم را گرم نگه دارید.

در مواجهه با فردی که دچار اسیب دیدگی در ناحیه ی نخاع و گردن شده رعایت چند نکته لازم می باشد :

1. به هیچ عنوان سر یا بدن مصدوم را خم یا بلند نکنید یا نچرخانید.
2. قبل از اینکه نیروهای پزشکی برسند، سعی نکنید فرد آسیب دیده را حرکت دهید، مگر آنکه ضروری باشد.
3. کلاه ایمنی بیمار را در صورت آسیب نخاعی، در نیاورید.