بهبودی پس از جراحی تعویض مفصل زانو

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

جراحی تعویض مفصل زانو که امروزه به یکی از جراحی های شایع در سنین بزرگسالی تبدیل شده است یکی از جراحی هایی محسوب می شود که دوران بهبود پس از جراحی طولانی در پی دارد. در بازه ی زمانی پس از جراحی تا بهبود کامل محل جراحی لازم است تا نکاتی از سمت فردی که مورد جراحی قرار گرفته است رعایت گردند. در این مطلب علاوه بر اشاره به این نکات، شرایط کلی دوران بهبود پس از جراحی تعویض مفصل زانو نیز شرح داده خواهدشد.

بهبودی پس از جراحی تعویض مفصل زانو چقدر طول می کشد؟

یکی از سوالاتی که ممکن است ذهن افراد را قبل از جراحی تعویض مفصل زانو درگیر کند این است که دوران بهبودی پس از این جراحی چقدر طول می کشد. پاسخ اولیه به این سوال این است که دوران بهبودی حدود 13 هفته به طول می انجامد اما این زمان برای افراد مختلف متفاوت بوده و به فاکتورهای مختلفی همچون نوع جراحی، وضعیت سلامتی اولیه ی فرد جراحی شده، سبک زندگی و انجام نکات توصیه شده بصورت کامل وابسته است.

بازه های زمانی بهبودی پس از جراحی تعویض مفصل زانو

روز اول تا سوم پس از جراحی

پس از جراحی معمولا بین 1 تا 3 روز زمان لازم است تا فرد شرایط مساعدی برای ترخیص از بیمارستان پیدا کند. بستگی به شرایط فرد، در موارد کمی، ممکن است فرد در همان روز نیز امکان ترخیص داشته باشد. در طول مدت بستری در بیمارستان تمرکز پرستاران و پزشک متخصص بر کنترل شرایط مساعد پس از جراحی و جلوگیری از بروز عوارض جراحی مانند ایجاد لخته ی خون، عفونت، درد، مشکلات مرتبط با عصب و عروق و مشکلات دیگر احتمالی خواهدبود.

معمولا یک روز پس از جراحی، فرد با کمک مشاوره ی یک فیزیوتراپ می تواند برخی حرکات مانند شروع ایستادن و حرکت را انجام دهد. لازم است توجه شود که هرگونه حرکت جدید نیاز به تایید پزشک قبل از انجام آن دارد. برای انجام این حرکات از عصا یا ابزار کمکی دیگر استفاده می شود. همچین ماشینی به اسم CPM نیز معمولا استفاده می شود که با حرکت دادن مداوم زانو از سفتی و تجمع آسیب های زانو و وخامت آن جلوگیری می کند.
در روز اول تا سوم احتمالا فرد قادر است تا برخیزد، بنشیند، محل خود را تغییر دهد و به جای لگن بیمار از دستشویی استفاده کند. تاکید می شود دستشویی از نوع به اصطلاح فرنگی باشد تا زانو خم نشده و فشار زیادی بر آن وارد نشود. همچنین در این بازه ی زمانی فرد می تواند چند پله را بصورت محدود و با استفاده از ابزار کمکی بالا و پایین برود.

در صورتی که پوشش استفاده شده برای زخم ها ضد آب بوده و شرایط فرد مساعد باشد می توان یک روز پس از جراحی استحمام کرد.
در طول این مدت لازم است تا داروهای تجویزشده به دقت مصرف شوند تا از خطر ایجاد لخته ی خون، التهاب و عفونت کاسته شود. همچنین داروهای ضد درد تجویزشده نیز باید بر اساس توصیه ی پزشک مصرف شوند.

هفته ی اول تا سوم پس از جراحی

در طی هفته ی اول پس از جراحی انتظار می رود تا فرد به خانه باز گشته باشد. معمولا پس از دو هفته از جراحی یک بررسی توسط پزشک لازم است و باید برای بررسی وضعیت زانو به این بررسی توجه ویژه داشت. در طول این بازه ی پس از جراحی نیز فیزیوتراپی بصورت خانگی یا در کلینیک های درمانی ادامه پیدا می کند.

در طول هفته ی اول تا سوم پس از جراحی موارد زیر قابل انتظار هستند:

• از میزان درد فرد کاسته شده باشد.
• از میزان ورم محل جراحی و پا کاسته شده باشد.
• فرد توانایی برخاستن یا درازکشیدن با استفاده از ابزار کمکی را داشته باشد.
• بازه ی قابل حرکت زانوی جراحی شده افزایش یافته باشد. معمولا زانو را می توان 90 درجه خم کرد. گاهی نیز درد و ورم زانو ممکن است بازه ی حرکتی زانو را کاهش دهد. پس از یک هفته تا 10 روز نیز انتظار می رود فرد بتواند زانوی خود را بصورت کامل باز کند.
• فرد توانایی بازکردن پا را بدون مشکل جدی داشته باشد.
• در این بازه ی زمانی نیز لازم است تا برنامه های مختلف فیزیوتراپی انجام گیرند. هدف از این برنامه ها و فعالیت ها تقویت عضلات مختلف پا مانند عضلات چهار سر زانو و همسترینگ و جلوگیری از ایجاد مشکلات مرتبط با عدم فعالیت در طی دوران بهبود پس از جراحی است. همچنین ممکن است از شوک های الکتریکی کنترل شده در این مدت استفاده گردد.
• معمولا در این بازه ی زمانی فرد قادر است حدود 10 دقیقه بایستد. استفاده از عصا برای انجام برخی حرکات باید بصورت اصولی و صحیح انجام گیرد. عصا را باید در دست مخالف زانوی جراحی شده گرفت و از فشار بر زانو یا زانوها جلوگیری کرد. استحمام و پوشیدن لباس نیز نسبت به روزهای اولیه ی پس از جراحی راحت تر صورت می گیرد.

هفته ی سوم تا ششم پس از جراحی

در طی این بازه ی زمانی انتظار می رود فرد توانسته باشد توانایی های زیر را بازیابد:

• بازه ی حرکتی زانو و توان پاها افزایش یافته باشد.
• امکان راه رفتن بصورت محدود فراهم شده باشد.
• میزان نیاز به ابزار کمکی کاهش یافته باشد.
• امکان راه رفتن برای مسافت کوتاه و بدون استفاده از ابزار کمکی فراهم شده باشد.
• در این بازه ی زمانی میزان ورم پا کاهش چشم گیری داشته و التهاب آن نیز کم می شود.
• افرادی که کار آنها نیاز به فعالیت شدید فیزیکی ندارد و می توانند با پشت میز نشستن فعالیت مورد نظر خود را انجام دهند می توانند در هفته ی چهارم تا ششم پس از جراحی و با مشورت با پزشک به کار خود بازگردند. کارهای سنگین تر که نیاز به راه رفتن، جابجاکردن اجسام سنگین و فعالیت فیزیکی سخت دارند معمولا به حداقل 3 ماه زمان نیاز دارند.
• برای مسافرت نیاز به حداقل 6 هفته زمان پس از جراحی است. نشستن طولانی مدت می تواند خطر ایجاد لخته های خونی را افزایش دهد.
• رانندگی کردن 4 تا 6 هفته پس از جراحی و با مشورت پزشک امکان پذیر است.
• هفته ی هفتم تا دوازدهم پس از جراحی: در این بازه ی زمانی بهبودی نسبت به بازه های زمانی دیگر با سرعت بیشتری پیش می رود.
• انتظار می رود بازه ی حرکتی زانو به تدریج بیشتر شده و در نهایت به 115 درجه برسد.
• در این بازه ی زمانی نیز نیاز به فیزیوتراپی وجود دارد که هدف از آن بهبود کامل زانوی جراحی شده است.
• در این بازه ی زمانی به تدریج فرد می تواند بدون استفاده از ابزار کمکی مسافت طولانی تری را طی کند. امکان انجام برخی فعالیت های فیزیکی مانند شنا و دوچرخه سواری نیز در صورت بهبود نسبی زانو فراهم می شود.

در هفته ی 12 اگرچه میزان بهبودی بسیار چشم گیر است اما لازم است تا از فعالیت های فیزیکی سخت خودداری شود. از جمله ی این فعالیت ها که باید از آنها دوری کرد می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• دویدن
• ورزش های هوازی
• اسکی کردن
• بسکتبال
• فوتبال
• دوچرخه سواری سنگین
• در طی هفته ی دوازدهم معمولا دردی هنگام فعالیت های روزانه وجود ندارد و بسیاری از فعالیت های روزمره قابل انجام هستند.

برای بهبود کامل زانو نیاز به بیش از 3 ماه زمان است و برای اینکه زانو نیروی کافی برای انجام فعالیت ها را داشته باشد نیاز به 6 ماه زمان خواهدبود. بنابراین لازم است تا قبل از انجام فعالیت های جدید حتما با پزشک مشورت گردد.