آرتروز زانو زمانی ایجاد می شود که ساختارهای غضروفی زانو از بین می روند و در نتیجه زانو دچار درد و سفتی می شود. با توجه به اینکه غضروف آسیب دیده امکان ترمیم طبیعی ندارد و استفاده از داروها نیز موجب ترمیم این بافت نمی شود بنابراین هنگام از بین رفتن ساختار غضروفی زانو لازم است تا این بافت جایگزین شود. جایگزینی این ساختارهای نرم با پروتز زانو یا ایمپلنت زانو صورت می گیرد و جراحی موردنیاز برای این کار، جراحی تعویض مفصل زانو نام دارد. مواد استفاده شده در پروتزهای زانو از جنس پلاستیک، فلز و سرامیک هستند.
زمانی جراحی تعویض مفصل زانو توصیه می شود که درد زانو منجر به اختلال در عملکرد روزانه ی افراد شود. در صورتی که هر دو زانو آسیب دیده باشند ممکن است توصیه شود تا هر دو زانو بصورت همزمان جراحی شوند. در جراحی تعویض مفصل دو زانو بصورت همزمان، با یک بار بیهوشی و در طی یک دوره ی جراحی، هر دو مفصل زانو تعویض می شوند. با این حال با توجه به اینکه این جراحی با خطراتی همراه است توصیه می شود تا تنها افرادی که ویژگی های زیر را دارند از این جراحی بهره مند شوند:
زمان بازگشت به زندگی معمول کمتر از حالتی است که دو زانو بصورت مجزا جراحی شوند: در این حالت افراد زمان کمتری را در مجموع برای بهبود دو زانوی جراحی شده صرف می کنند. زمان بازگشت به کار ساده مانند نشستن پشت میز در این جراحی مانند جراحی تعویض یک زانو و 4 تا 6 هفته است در حالی که اگر دو زانو بصورت مجزا عمل شوند لازم است تا برای هر زانو 4 تا 6 هفته و در کل 8 تا 12 هفته زمان برای هر دو زانو سپری شود.
زمان بستری شدن در بیمارستان کمتر است: اگرچه افرادی که جراحی هر دو زانو را بصورت همزمان انجام داده اند معمولا نصف روز بیشتر از افرادی که تنها یک زانوی خود را جراحی کرده اند در بیمارستان بستری می شوند اما نسبت به افرادی که هر دو زانوی خود را بصورت جداگانه جراحی کرده اند، در مجموع زمان کمتری در بیمارستان خواهندبود. تعویض همزمان دو زانو نیاز به 4 روز بستری و تعویض جداگانه ی هر زانو نیاز به 6 روز بستری (سه روز برای هر جراحی) نیاز دارد.
زمان مورد نیاز برای فیزیوتراپی کمتر است: افرادی که جراحی تعویض مفصل زانو انجام داده اند به 2 تا 3 جلسه فیزیوتراپی در هفته به مدت 8 هفته نیاز دارند. در صورتی که هر دو زانو بصورت همزمان جراحی شده باشند این زمان برای هر دو زانو کافی است اما در صورتی که دو زانو بصورت مجزا تعویض شوند لازم است تا این فرایند برای هر دو زانو بصورت مجزا تکرار شود.
بازیابی سطح فعالیت فیزیکی: در صورتی که دو زانو بصورت همزمان جراحی شوند هر دو زانو پس از مدتی به وضعیت مناسب برای فعالیت روزانه می رسند. در حالی که زمانی که دو زانو به صورت مجزا جراحی شوند، پس از بهبود یک زانو لازم است تا زانوی دیگر جراحی شود و این مسئله می تواند آزاردهنده باشد.
کاهش هزینه ی جراحی: این جراحی ها معمولا نسبت به دو جراحی تعویض جداگانه ی مفصل نیاز به هزینه ی کمتری دارند.
در این جراحی خون بیشتری از دست می رود: بررسی ها نشان می دهند که حدود 40 درصد افرادی که جراحی همزمان تعویض مفصل زانو را برای دو مفصل انجام می دهند نیاز به دریافت خون دارند؛ این در حالی است که این آمار برای جراحی تعویض مفصل یک زانو حدود 12 درصد است.
احتمال بروز عوارض جراحی بیشتر است: مطالعات نشان می دهند که احتمال بروز آمبولی ریوی، عفونت زخم و نیاز به جراحی مجدد در افرادی که دو زانو را بصورت همزمان جراحی می کنند نسبت به افرادی که تنها یک زانو را در طی یک جراحی تجربه می کنند بیشتر است.
زمان بیهوشی بیشتری نیاز دارند: افرادی که جراحی تعویض مفصل دو زانو را بصورت همزمان تجربه می کنند زمان بیهوشی بیشتری نسبت به جراحی تعویض یک زانو نیازمند هستند. همین مسئله به افزایش عوارض ناشی از بیهوشی و مواد بیهوش کننده نیز منجر می شود.
در طول مدت بهبودی هیچکدام از پاها کاربردی نیست: با توجه به اینکه جراحی همزمان دو زانو هر دو پا را درگیر می کند بنابراین هیچ کدام از پاها در زمان پس از جراحی در دسترس نیستند. این مسئله فرایند بهبود پس از جراحی را با تاخیر روبرو می کند.
بسیاری از دردها و مشکلات زانو با درمان های دارویی یا مراقبتهای توصیه شده توسط پزشک متخصص بهبود می یابند. با این وجود موارد زیادی نیز وجود دارد که جراحی تنها راه درمان است. در این صورت جراح زانو متخصصی است که می تواند به شما کمک کرده و درد زانوی شما را تسکین دهد.