خارش پوست، حس ناخوشایندی در پوست است که شما را به خراشیدن و خاراندن پوست خود تحریک می کند. خارش پوست از علائم مشخصه بسیاری از بیماری های پوستی و از نشانه های غیرمعمول برخی از بیماری های سیستمیک است. این خارش ممکن است موضعی یا عمومی باشد و می تواند به عنوان یک بیماری حاد یا مزمن رخ دهد. خارش پوست یک احساس تحریک کننده و غیرقابل کنترل است.

دلایل احتمالی خارش می تواند شامل انواع بیماری های پوستی خارش دار باشد. اگر علت آن واضح نیست، باید برای خارش به پزشک مراجعه کنید. یک پزشک می تواند علت اصلی را پیدا کند و درمان هایی برای تسکین ارائه دهد. چندین درمان خانگی مانند کرم های بدون نسخه و مرطوب کننده ها برای خارش مؤثر هستند. در ادامه انواع بیماری های پوستی خارش دار را به شما معرفی می کنیم.

بیماری درماتوگرافی

اگر بعد از خاراندن آرام بدن، رد باریک برجسته و قرمز رنگی روی پوست باقی بماند که محو شدن آن ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می کشد، ممکن است فرد مبتلا به بیماری درماتوگرافی باشد. هنوز علت دقیق این بیماری مشخص نیست؛ اما پزشکان می گویند اضطراب، عفونت ها، مواد آلرژی زا یا داروهایی مثل پنی سیلین می تواند علت بروز این مشکل باشد. درماتوگرافی یک مشکل پوستی جدی است که بر اثر آن پوست به تماس حساس می شود و هیستامین زیادی تولید می کند

احتمال بروز این برجستگی ها در محل تماس و نقاطی که با لباس پوشیده شده بیشتر است. تشخیص این بیماری آسان است؛ اما در اغلب موارد تشخیص داده نمی شود؛ چون برای شخص مبتلا آن قدر شدید و آزاردهنده نیست که به خاطر آن به یک متخصص پوست مراجعه کند

بیماری گال

بیماری گال یک بیماری پوستی مسری همراه با خارش شدید است که این خارش جوش های ریز قرمزرنگی را در پوست ایجاد می کند. اين بيماری شايع ترين بیماری پوستی خارش دار در جهان است و به نام های گال، جرب یا Scabies هم شناخته می شود. در واقع نام این بیماری از واژه لاتینی به معنای «خاراندن» نشأت گرفته است.

عامل ايجاد كننده گال كه «هيره» ناميده می شود، بعد از ورود به بدن فرد در پوست زندگی می کند و زیر پوست برای خود سوراخ ها و کانال های زیرپوستی را ایجاد می کند.

آلرژی غذایی

این نوع از انواع بیماری های پوستی خارش دار یک وضعیت اورژانسی پزشکی است. مراقبت های فوری ممکن است لازم باشد. زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن شما به مواد رایج موجود در غذاها یا نوشیدنی ها واکنش نامناسبی نشان دهد. علائم از خفیف تا شدید است و شامل عطسه، خارش چشم، تورم، بثورات پوستی، کهیر، گرفتگی معده، حالت تهوع، استفراغ و مشکل تنفس است. بسته به پاسخ سیستم ایمنی بدن شما، علائم ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت پس از مصرف غذایی رخ دهد که باعث واکنش آلرژیک شود. غذاهای محرک آلرژی عبارتند از: شیر گاو، تخم مرغ، بادام زمینی، ماهی، صدف، آجیل درخت، گندم و سویا

کاندیدا

• معمولاً در چین های پوستی (زیر بغل، باسن، زیر پستان، بین انگشتان دست و پا) ایجاد می شود.
• با خارش، سوزش و سوختگی بثورات قرمز با ظاهر مرطوب و پوسته خشک در لبه های بثورات شروع می شود.
• با تاول و جوش هایی که ممکن است به باکتری آلوده شوند، به ترک پوست و درد منجر می شود.

درماتیت آتوپیک یا اگزما

در این اختلال، لکه های خشک، پوسته پوسته یا بثورات برآمده را روی پوست خود می بینید. علت اگزما هنوز روشن نیست؛ اما معمولاً خارش پوست در اگزما شدید است. کودکانی که در خانواده ی خود سابقه ی آسم یا حساسیت (آلرژی) دارند، بیشتر ممکن است به اگزما دچار شوند. حساسیت های غذایی خاص و خاراندن پوست، اگزما را بدتر می کند.

درماتیت تماسی

این بثورات خارش دار ناشی از واکنش به چیزی است که در تماس با پوست است. تشخیص علت ایجاد این بثورات گاهی نیازمند بررسی فراوان است. فلزات موجود در جواهر، لوازم آرایشی و بهداشتی و محصولات پاک کننده ای که استفاده می کنید، ممکن است علت درماتیت تماسی باشند. پیچک سمی نیز نوعی درماتیت تماسی را ایجاد می کند. برای درمان درماتیت تماسی باید از چیزهایی که فکر می کنید علت ایجاد آن است، بپرهیزد.

خشکی پوست

اگر پوستتان خشک باشد، با خارش متوجه خشکی آن می شوید. خشکی پوست، به ویژه، در فصل زمستان و در مکان هایی که هوا خشک است، بدتر می شود. این مشکل با افزایش سن، شایع تر می شود.

پسوریازیس (بیماری پوستی صدف)

در این بیماری، بدن شما سلول های پوستی را بیش ازاندازه تولید می کند. این سلول ها در لکه های التهابی خارش دار روی سطح پوست جمع می شوند. پسوریازیس نتیجه ی فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی است.

بیماری کلیوی

بیماری های کلیه هم می توانند علائم خود را روی سطح پوست بروز دهد و در موارد شدید موجب خارش پوست شوند. کلیه ها مواد و عناصر خطرناک و سمی را در درون سیستم بدن تصفیه می کنند. اگر در اثر بیماری کلیه این عمل به درستی انجام نگیرد، متابولیت هایی ساخته می شود که در سطح پوست جمع شده و موجب خارش آن می شود.در حقیقت، ۴۰% از افرادی که در مرحله نهایی بیماری کلیوی خود هستند، به خارش پوست دچار می شوند.این نوع از خارش سطح وسیعی از پوست را در برمی گیرد و خارش بدن در شب به بالاترین حالت خود می رسد.

بیماری نخاعی

ظاهر شدن خارش مداوم وسط کمر (بدون جوش یا دانه) می تواند نشانه ی نوروپاتی، نشانه ای از عصبانیت باشد. قبل از ارائه درمان، پزشکان ابتدا بیماری نخاعی را به عنوان یک علت، شناسایی می کنند. تحقیقات نشان داده است که بیماری ستون فقرات، چه به علت سن یا آسیب، می تواند بر عصب فشار وارد کند و آن را خراب کند که باعث احساس خارش در پوست می شود.

خارش های نوروپاتی ممکن است در یک سمت بدن و یا هر دو طرف رخ دهد، اما اگر خراش تسکین نداشته باشد، هشداری بزرگ است. خارش، اغلب تشدید می شود. هنگامی که بیماری نخاعی یا سایر بیماری ها اتفاق افتاد، ممکن است خارش عصبی با کرم کپسایسین که از فلفل داغ گرفته شده است، درمان شود. این روش برای سوزاندن اعصاب به طور نامنظم بر روی پوست شلیک می شود.

آبله مرغان

• ظهور تاول های قرمز و پرآب در نواحی مختلف بدن
• ناراحتی پوست با تب، خارش،بدن درد، گلودرد یا از دست دادن اشتها همراه است.

سیروز کبدی

سیروز کبدیهم یکی دیگر از دلایل خارش بدن است.

لنفوم

از 5 تا 30 درصد لنفوم ها مانند هوجکین و غیر هوجکین می تواند خارش داشته باشد، خارش با تحریک یا بدون تحریک، می تواند اولین علامت بیماری هوجکین باشد که احتمالاً ناشی از سیتوکین ها، مولکول های سیگنال سلولی است که موجب التهاب در پاسخ به عفونت می شود. اگر پزشک شما به لنفوم شک کند، ممکن است اشعه ایکس تجویز کند تا بیماری را از بین ببرد. اگر این بیماری تشخیص داده شد، خارش پس از شروع شیمی درمانی یا پرتودرمانی به زودی متوقف خواهد شد.

راش پوستی

راش پوستی یا بثورات پوستی به حالت خاصی گفته می شود که مانند برآمدگی های قرمز رنگ در نقاط مختلف پوست ایجاد می شود و خصوصیت بارز آن ایجاد خارش شدید است. بعضی مواقع نیز حالت ملتهب یا پوسته پوسته شده را ایجاد می کند. راش ها شامل انواع گوناگون می باشند و در بیماری های مختلف شاهد ایجاد بثورات و راش هستیم که از علائم آن بیماری هستند.

علائم خارش پوست

گاهی ممکن است نواحی کوچکی از بدن مانند بازو و یا پاها دچار خارش شوند و گاهی کل بدن درگیر می شود. ممکن است خارش پوست هیچ گونه تغییر قابل توجهی را در پوست ایجاد نکند. خاراندن بیشتر پوست می تواند باعث خارش بیشتر پوست شود.

تشخیص خارش پوست

در تشخیص علت بروز خارش، پزشک به معاینه فیزیکی و سوابق پزشکی می پردازد. اگر تشخیص داده شود که شرایط پزشکی، علت بروز خارش است، تست های زیر از سوی پزشک درخواست خواهد شد:

• آزمایش خون به منظور بررسی مواردی مانند کم خونی
• تست های تیروئید، کبد و کلیه
• اشعه ایکس از قفسه سینه: این تست می تواند بزرگ شدن غدد لنفاوی را نشان دهند، موردی که می تواند با خارش همراه باشد.

زمان مراجعه به پزشک

در موارد زیر حتماً به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید:

• اگر خارش پوستتان بیشتر از دو هفته طول کشیده است و با اقدامات خود مراقبتی بهبود نمی یابد.
• اگر شدید است و شما را از روال روزانه ی خود منحرف می کند یا مانع از خواب شما می شود.
• به طور ناگهانی پدیدار می شود و به آسانی قابل توضیح نیست.
• تمام بدن شما را تحت تأثیر قرار می دهد.
• اگر با علائم و نشانه های دیگر مانند خستگی شدید، کاهش وزن، تغییر در عادات دفع یا دفعات دفع ادرار، تب یا قرمزی پوست همراه است.

چنانچه این وضعیت درمان نمی شود و سه ماه ادامه دارد، به یک پزشک برای بررسی بیماری پوستی و یک متخصص داخلی برای بیماری های دیگر مراجعه کنید. بیشتر ما دست کم یک بار در طول زندگی خود خارش پوست را تجربه کرده ایم؛ اما گاهی خارش پوست طولانی و آزاردهنده می شود. همانطور که خواندید خارش پوست، علت های مختلفی دارد و در بیشتر اوقات با تشخیص علت خارش می توانید آن را متوقف کنید.

درمان خارش پوست

درمان خارش پوست با توجه به علت بروز آن در نظر گرفته می شود. اگر درمان های خانگی کمکی به بهبود خارش نکنند، دارو و یا سایر روش های درمانی از سوی پزشک تجویز خواهد شد:

• استفاده از کرم ها و پمادهای نرم کننده
• کرم ها و پمادهای کورتونی: اگر پوست دچار خارش و قرمزی شود، استعمال پماد و کرم در ناحیه درگیر درمان مناسبی خواهد بود. مرطوب نگه داشتن پوست به جذب بهتر دارو کمک خواهد کرد.
• داروهای خوراکی: مهارکننده های انتخابی سروتونین می توانند به درمان انواعی از خارش های مزمن کمک کنند.
• نوردرمانی: نوردرمانی به این صورت است که بیمار در معرض نور مخصوصی قرار خواهد گرفت. نیاز است این درمان در چند جلسه انجام شود تا خارش تحت کنترل دربیاید.

از دیگر اقداماتی که در منزل و به منظور کنترل و بهبود خارش می توان انجام داد، عبارت است از:

• شناسایی عوامل مؤثر در بروز خارش
• مرطوب نگه داشتن پوست
• استفاده از کرم ها و لوسیون ها و خنک نگه داشتن پوست
• خودداری از خاراندن پوست تا حد امکان
• دوری از استرس
• مصرف داروهای آلرژی

نسخه اصلی مطلب چه بیماریهایی ایجاد خارش پوست میکنند؟ را در سایت دکتر هما فاتحی بخوانید.

---