از دید بسیاری از افراد، یکی از مشکلات پوستی وجود خال روی سطح پوست است. هنگام ایجاد تغییر رنگ روی سطح پوست و تشکیل ضایعه ای به رنگ قهوه ای، قهوه ای تیره یا مشکی، ضایعه ای به نام خال بوجود می آید. معمولاً خال ها خوش خیم هستند وعارضه ای در پی ندارند؛ البته خال های مشکوک که با تغییر سریع و کاملاً مشخص در اندازه، شکل و رنگ خود باعث ایجاد بزرگی و ناهمگنی خال می شوند، بهتر است با جراحی موضعی برداشته و نمونه را مورد بررسی و آزمایش قرار داد.

برخی افراد به دلیل زیبایی ظاهری یا ناحیه نامناسب رویش خال، اقدام به برداشتن آن می کنند. درمان خال تنها با هدف زیبایی صورت نمی گیرد بلکه گاهی برای بیمارانی که به ملانوم مبتلا شده اند ضروری است. در ادامه با انواع خال ها که معمولاً به دو دسته خوش خیم و بد خیم تقسیم می شوند، و همچنین روشهای برداشت آنها آشنا خواهیم شد.

خال های بد خیم

خال های نگران کننده آنهایی هستند که دارای لکه های رنگ یا لبه های نامنظم می باشند. ملانوم وخیم ترین نوع سرطان پوست است که می تواند در هر قسمتی از پوست بدن یا در نزدیکی یک خال پوستی ایجاد شود. این نوع سرطان، از سلول های رنگدانه ای تشکیل می شود و به همین دلیل نیز، قهوه ای یا مشکی رنگ است، هرچند ممکن است به رنگ های دیگر نظیر قرمز یا سفید هم دیده شود. ملانوم می تواند به سرعت در بدن پخش شده و تقریباً هر عضوی از بدن را گرفتار نماید.

جهت تشخیص به موقع این سرطان و جلوگیری از عواقب وخیم بعدی آن لازم است تمامی خال ها و نقاط تیره رنگ بدن، ابتدا توسط خود فرد و در صورت نیاز، توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرند. گاهی اوقات خال ها می توانند باعث تغییرات پیش سرطانی شوند؛ که در این صورت باید به فکر درمان آنها باشید. تکنیک های مختلفی نظیر لیزر و جراحی برای برداشتن خال ها وجود دارد که انتخاب نوع تکنیک به عوامل متعددی از جمله اندازه و نوع ضایعه، تجربه پزشک و همچنین هدف از برداشتن ضایعه، وابسته است.

انواع خال هایی که بدخیم می شوند

• شکل نامنظم یا مرزهای نامنظم دارند (مثلا یک دایره کامل نیستند و بیشتر شبیه یک لکه اند)
• بافتشان غیرعادی و نامنظم است (مثلاً حالت دانه دانه)
• اندازه آنها در حال بزرگ یا کوچک شدن است
• رنگشان به مرور زمان تغییر کرده

خال های خوش خیم

مجموعه سلول هایی که به تعداد زیاد در محلی غیر از محل اصلی خود جمع می شوند که بر اساس جنس سلول سازنده با هم متفاوت هستند، خال می گویند. انواع مختلفی از خال های خوش خیم یا بی خطر وجود دارد که به هیچ وجه سلامت فرد را به خطر نمی اندازند اما می توانند از نظر زیبایی مشکل ساز بوده یا باعث ناراحتی فرد شوند.
از جمله خال های خوش خیم عبارتند از:

خال های سطحی

یکی از انواع بی ضرر خال ها، خال سطحی است که معمولاً دو سال بعد از تولد به وجود می آید؛ این نوع خال، خوشه ای از سلول های خال است که به شکل پاپول های ریزی در کنار هم قرار گرفته اند و رنگ آن از قهوه ای تا سیاه (در پوست های تیره تر که تجمع رنگدانه ها در آن ها زیادتر است) متغیر است. خال های ترکیبی، در مرکز نسبتاً برآمده، به شکل دایره یا بیضی، به رنگ قهوه ای روشن یا رنگ پوست و به اندازه ۶/۰ سانتی متر هستند. سطح آن ها می تواند صاف یا ناهموار، شبیه به زگیل و دارای مو باشد. در خال هاله ای یا خال ساتون که نوعی خال ترکیبی است، دور خال یک هاله سفید وجود دارد که البته به مرور زمان از بین می رود.

خال های عمقی

خال های عمقی، برآمده تر از خال های ترکیبی بوده و معمولاً گنبدی شکل و ضخیم ترند. در خال های عمقی سلول های خال در جاهایی از لایه درم پوست متمرکز هستند؛ این خال ها، رنگی یا به رنگ پوست هستند. گاهی اوقات اندازه آن ها به ۱ سانتی متر می رسد، و سطحشان صاف، چروکیده یا زگیل مانند است. این ها همان خال هایی هستند که معمولاً به لبه لباس ها گیر کرده یا به راحتی خراشیده و دچار خونریزی می شوند.

خال های ماه گرفتگی یا مادرزادی

خال ماه گرفتگی، یا مادرزادی، پیش از تولد به وجود آمده و نوزادان تازه متولد شده آن را با خود دارند. این خال ها معمولاً تخت بوده و به رنگ قهوه ای یا سیاه و در برخی موارد صورتی یا قرمز، هستند. خال های مادرزادی از لکه های کوچک تا ضایعات بزرگی به اندازه ۲۰ سانتی متر را در بر گرفته و می توانند بخش قابل توجهی از صورت، تنه یا دست و پای نوزاد را بپوشانند. این خال ها کلاً خوش خیم هستند، با این حال پایش دائمی آنها شدیداً توصیه می شود.

خال اسپایلوس

خال اسپایلوس، به شکل یک لکه بیضی به رنگ قهوه ای ظاهر می شود، که روی سطح آن یک سری نقاط تاریک تر وجود دارد. گاهی اوقات، این خال شکل نامنظمی داشته و معمولاً بی مو است، اندازه آن نیز از ۱ تا ۲۰ سانتی متر متغیر است.

خال های آبی

خال های آبی، خال هایی گرد و کمی برجسته هستند، که معمولاً در طول کودکی به وجود می آیند. آنها حاوی تراکم بالایی از رنگدانه های قهوه ای هستند که به خاطر قرار داشتن در عمق پوست، تا حدودی آبی دیده می شوند. معمولاً خال های آبی بزرگتر از ۶ سانتی متر نشده و روی دست و پاها ظاهر می شوند.

خال های اسپیتز

خال های اسپیتز، اندازه های متنوعی دارند، اما معمولاً قطرشان از ۱ سانتی متر بیشتر نمی شود. آنها گنبدی شکل و عموماً صورتی بوده و بیشتر در نوجوانان و روی سر کودکان ظاهر می شوند.

روشهای برداشتن خال

به طور کلی به دلیل تکثیر و فعالیت بیش از اندازه سلول های رنگدانه ساز (ملانوسیت) و غیررنگدانه ساز (کراتینوسیت)، خال بوجود می آید که در ادامه با بیان روشهای مدرن موجود در حذف خال ها، به روش مناسب با توجه به نوع خال می پردازیم.

سوزاندن خال

به وسیله دستگاه کوتر از طریق ایجاد گرما به وسیله جریان برق، سوزاندن خال و برداشت آن انجام می شود. این شیوه یکی از روشهای قدیمی است که استفاده از آن باعث ایجاد قسمت های عمیق و فرورفتگی چاله مانندی در پوست می شود. این روش بیشتر در گذشته برای برداشتن خال های ریز و سطحی کاربرد داشته؛ امروزه دستگاه های رادیو فرکوئنسی جایگزین دستگاه های کوتر شده اند که بقایای کمتری روی پوست می گذارند.

برداشتن خال با نیتروژن مایع

استفاده از دستگاه کرایوتراپی برای منجمد کردن و فریز کردن ضایعات پوستی مانند خال، زگیل، کک و مک، میخچه و برخی ضایعات پوستی دیگر می باشد. مایع درون این دستگاه سرمای شدیدی حدود 196- درجه سانتی گراد دارد. وقتی محتویات دستگاه کرایو روی ضایعه پوستی مورد نظر اسپری می شود درجه حرارت بافت ضایعه را به شدت و با سرعت بسیار زیادی کاهش می دهد و باعث انجماد و فریزشدن بافت و مرگ سلولی آن خواهد شد.

برداشتن خال با لیزر

برداشت خال با لیزر در واقع بهترین روش برای اینکار است. لیزر فن آوری نوین علمی است که در برداشتن خال کاربرد دارد. از امواج لیزر برای تخریب یا تراش خال استفاده می شود. این روش جراحت یا زخم به همراه ندارد زیرا در آن نیازی به برش پوست یا بخیه نیست و بیمار درد کمتری را احساس می کند. این روش مناسب خال های صاف و قهوه ای یا سیاه رنگ است. برداشتن کامل خال بین یک تا سه جلسه درمان نیاز دارد. این روش برای خال های بسیار بزرگ یا خال هایی که از پوست بیرون زده اند مناسب نیست.

در این روش یک داروی بی حسی سطحی در ناحیه، تزریق شده تا ناحیه بی حس شود و سپس نور لیزر را مستقیماً به خال می تابانند تا آن را گرم کرده و بترکاند. این روش بدون درد است و خطر ایجاد جای زخم در آن کم می باشد. این روش برای خال هایی که شکلی غیرمعمول دارند پیشنهاد نمی شود. پس از درمان، ناحیه مورد نظر کمی قرمز رنگ شده و یک پوست زخم ایجاد می شود که در نهایت پس از چند هفته می افتد.

خطر ایجاد عفونت در روش برداشتن خال با لیزر به شدت کاهش پیدا می کند. پرتو لیزر نمی تواند به نقاط عمیق پوست برسد بنابراین از این روش تنها می توان برای مسطح کردن خال های گوشتی موجود در سطح پوست استفاده کرد و اگر خال گوشتی بیمار دارای ریشه های عمیق باشد، نمی توان از لیزر درمانی استفاده کرد.

روش جراحی برای برداشتن خال

پرکاربرد ترین روش برای برداشتن خال روش جراحی است. با بی حس کردن پوست و حذف بخش رشد کرده خال با قیچی یا با چاقوی جراحی، خال برداشته می شوند. سه روش برای برداشتن خال صورت و بدن با جراحی وجود دارد کخ عبارتند از: خارج سازی کامل تراشه ای، بیوپسی پانچ و جراحی برشی. که در ذیل به توضیح این روشها خواهیم گرداخت.

تراشیدن

برای خال هایی که از سطح پوست بالاتر آمده اند، استفاده می شود. در این روش، ابتدا پزشک شما یک بی حس کننده موضعی را به ناحیه اطراف خال اعمال کرده و با استفاده از یک اسکالپل کوچک و تیز خال را می تراشد.

بیوپسی پانچ

تکنیک بیوپسی پانچ، معمولاً برای خال های پوستی کوچک تر استفاده می شود و شامل استفاده از یک دستگاه خاص برای پانچ کردن یک قطعه پوستی است.

جراحی برش

خال های پوستی که مسطح یا بدخیم هستند معمولاً با عمل جراحی برداشته می شوند، یعنی پزشک کاملاً خال را بریده و به طور کامل آن را برمی دارد، سپس با بخیه پوست را می بندد.

مراقبت های بعد از برداشتن خال

برای برداشتن خال لازم است به مطب پزشک مجرب و ماهر مراجعه کنید. کشیدن بخیه هایی که روی صورت زده می شوند ظرف چهار تا هفت روز بعد از جراحی انجام می شود. در مورد بخیه های سایر نواحی بدن کشیدن بخیه ظرف هشت تا بیست و یک روز، بسته به محل بخیه ها و انتخاب پرشک انجام می شود. برخی افراد تصور می کنند که زخم ناشی از برداشتن خال در صورت باز بودن و قرار گرفتن در معرض هوا بهبود می یابد. این فرضیه با استفاده از مطالعات رد شده است. بهبود سریعتر زخم با استفاده از پانسمان مناسب همچنین با استفاده از پماد بعد از برداشتن خال، مانند پمادهای آنتی بیوتیک انجام می شود.

بعد از برداشتن خال شما باید کرم ترمیم کننده و پانسمان را روی زخم قرار دهید. زخم را روزی یک تا دو بار با آب و یا با هیدروژن پراکساید رقیق شده تمیز کنید. بعد از تمیز کردن زخم باید مجدداً از پانسمان استفاده کنید. این اقدامات باید تا بهبودی کامل زخم ناشی از برداشتن خال ادامه پیدا کند. ویتامین E روند بهبود زخم را کُند می کند و حتی اگر ویتامین E مستقیماً روی محل قرار داده شود ممکن است اسکارهای ایجاد شده بدتر نیز بشود.

در بازار محصولاتی وجود دارد که می تواند اسکار را بهتر کند. پس از برداشتن خال نیازی برای مراجعه مکرر به پزشک وجود ندارد. پوست جدید زیر خال بسیار حساس و ملتهب است پس در معرض خورشید قرار نگیرید. حداقل به مدت یک ماه و نیم پس از برداشن خال از کرم ضد آفتاب استفاده کنید .
ضکن اینکه ناحیه تحت جراحی، را نباید آلوده کنید و از اعمال فشار نیز باید اجتناب شود.

نسخه اصلی مطلب بهترین روش برداشتن خال را در سایت دکتر رامین مدرسی بخوانید.

---