داروهایی که در روشهای کمک باروری ( IUI و IVF ) مورد استفاده قرار می گیرند با داروهای خوراکی تحریک تخمدان متفاوت هستند . به علت اینکه هدف از سیکل درمان آی وی اف به دست آوردن تعداد بیشتری فولیکول در طی پانکچر می باشد بنابراین لازم است تحریک قوی تری روی تخمدان انجام شود.برخی از این داروها در تحریک تخمدان به همراه داروهای خوراکی تجویز می شوند و برخی به تنهایی در سیکل درمان آی وی اف. داروهایی که در سیکل آی وی اف و توسط پزشک فوق تخصص نازایی تجویز می شوند ، تزریقی بوده و دوز دارو در افراد مختلف ، متفاوت می باشد.
این داروها حاوی هورمونهای FSH ، LH و HCG بوده وبصورت تزریقی تجویز میگردند. از این داروها در سیکلهای IUI و ICSI / IVF جهت تحریک قوی تخمدان استفاده میشود.هدف از تجویز این داروها تولید تعداد زیادی فولیکول و افزایش شانس باروری می باشد . تشخیص و تعیین موارد استفاده ودوز مصرفی و نظارت بر رشد فولیکولها توسط پزشک فوق تخصص ناباروری صورت میگیرد.همچنین متخصص نازایی با انجام سونوگرافی واژینال مکرر در طی سیکل میزان پاسخ دهی تخمدان ها را ارزیابی میکند.
داروهای حاوی هورمون FSH با برندهای متنوع و دوزهای متفاوت در بازار دارویی موجود می باشد. معروفترین انها به نام Gonal-F و Cinal-F می باشند که بصورت زیرجلدی در بازو یا دور ناف تزریق میشوند و رشد فولیکولها را تقویت میکنند.
این دارو حاوی FSH و LH بوده و برای تحریک رشد فولیکولها به کار میرود و در برندهای متنوع موجود می باشد .نحوه تزریق بصورت عضلانی بوده و ممکن است به تنهایی و یا همراه Gonal-F و Cinal-F تجویز شوند.
زمانی که فولیکولها به سایز مناسب رسیدند ، هورمون HCG برای آزاد شدن تخمک تجویز می شود .این دارو بصورت عضلانی تزریق شده و تخمک گذاری 40-34 ساعت پس از تزریق HCG رخ می دهد.
ستروتاید و اورگالوتران داروهایی هستند که جهت پیشگیری از باز شدن پیش از موعد فولیکولها و تخمک گذاری زودرس تجویز می شود و بصورت زیرجلدی در بازو یا دور ناف تزریق می گردد.
ازجمله داروهایی هستند که در برخی سیکلها تجویز می شوند و باید بطور زیر جلدی تزریق شوند.
آمپولهای عضلانی مانند HMG و HCG بایستی بصورت عمقی در عضله باسن تزریق شوند. آمپولهای زیر جلدی مانند گونال اف ، سینال اف و ستروتاید و...باید زیر جلدی با زاویه 90 درجه دور ناف یا در بازو تزریق شوند.دوز دارو ، ساعت و زمان مصرف هم توسط متخصص نازایی برای شما تعیین می شود .نکته مهم این است که داروها طبق دستورپزشک و بدون وقفه استفاده شوند.
داروهایی که در درمان ناباروری و سیکل آی وی اف و آی یو آی تجویز می شوند با تحریک تخمدان ممکن است عوارضی هم داشته باشند. سندرم تحریک بیش از حد تخمدان ( OHSS ) یکی از جدی ترین عوارض ان است. تعدادی از خانمها مخصوصا افراد مبتلا به تخمدان پلی کیستیک مستعد تحریک زیاد تخمدان هستند. البته در صورتی که داروها توسط پزشک فوق تخصص ناباروری و با دوز مناسب تجویز شود احتمال وقوع این عوارض بسیار کم می باشد. در مورد عوارض داروها و عوارض ای وی اف در بخش جداگانه ای توضیح داده خواهد شد.
دکتر منصوره پژمان منش ف متخصص و جراح زنان و زایمان ، فوق تخصص ناباروری و آی وی اف اصفهان
نسخه اصلی مطلب داروهای نازایی-بخش دوم را در سایت دکتر منصوره پژمان منش بخوانید.