تاندون یا زردپی آشیل قویترین تاندون یا زردپی بدن است. این تاندون موجب اتصال عضلات گاستروکنمیوس و سولئوس به پشت استخوان پاشنه شده و با انتقال نیرو از طرف عضله به استخوان موجب پایین آمدن پا یا پلانتار فلکشن Plantar flexion میشود.
این حرکت دقیقا وضعیتی است که موقع بلند شدن روی پنجه پا انجام میدهیم. پارگی تاندون آشیل بدنبال کشش بیش از حد تحمل این تاندون است و میتواند بصورت کامل یا ناقص باشد. این آسیب در هر سنی میتواند ایجاد شود ولی بیشتر در سنین 50-30 سالگی دیده میشو
علل پارگی تاندون آشیل چیست
همانطور که گفته شد علت اصلی پاره شدن این تاندون Achilles tendon rupture مثل هر تاندون دیگری وارد شدن کشش بیش از حد تحمل به تاندون است و این کشش معمولا در حین بلند شدن روی پنجه پا ایجاد میشود.
در حین ورزش هایی مانند فوتبال، بسکتبال، والیبال، دویدن، تنیس یا شیرجه ورزشکار به دفعات روی پنجه پا بلند میشود و در حین این عمل عضلات پشت ساق بشدت تاندون آشیل را تحت کشش قرار میدهد. وقتی این کشش بیش از حد تحمل تاندون باشد ممکن است آن را پاره کند.
گاهی اوقات بافت تاندون به عللی ضعیف شده و با نیروهای کمتری پاره میشود. علل زیر میتوانند تاندون را ضعیف کنند
استفاده طولانی مدت از کورتن
تزریق داروهای حاوی کورتن در نزدیکی تاندون
بالا رفتن سن
التهاب تاندون آشیل
بیماری روماتیسم مفصلی و نقرسا
علائم پارگی تاندون آشیل
علائم پارگی تاندون آشیل معمولا بطور ناگهانی شروع میشود. بیمار معمولا یک صدای پاره شدن را در مچ پای خود احساس میکند و دچار درد شدیدی در پشت مچ میشود. درد شدید بزودی تخفیف میابد ولی درد منتشر در پشت ساق و مچ پا ادامه میابد. دیگر علائم عبارتند از
بیمار در موقع راه رفتن نمیتواند پاشنه خود را از زمین بلند کند.
بیمار نمیتواند روی پنجه خود بلند شود.
تورم و خونمردگی در بشت ساق و پاشنه پا دیده میشود
اگر پارگی کامل بوده و تورم کم باشد ممکن است بتوان فرورفتگی را در ناحیه پارگی از روی پوست لمس کرد
بیمار در موقع راه رفتن به جلو خم میشود
بیمار در حفظ تعادا روی مچ پا مشکل دارد
درمان پارگي تاندون آشيل
درمان غیر جراحی
در این روش مچ پای بیمار به مدت 8 هفته با یک گچ یا اسپلینت بیحرکت میشود تا پارگی خودبخود جوش بخورد. در این موارد معمولا در چند هفته اول مچ پا طوری در اسپلینت یا گچ گذاشته میشود که کف پا به طرف پایین باشد. در این حالت تاندون آشیل تحت کشش کمی قرار داشته و دو سر پارگی به هم نزدیک میشوند.
در این روش معمولا در چند هفته اول بیمار باید با دو عصای زیر بغل راه رفته و پایش را زمین نگذارد.
در این روش درمان ممکن است از گچ بلند تا بالای ران استفاده شود و یا از گچ کوتاه زیر زانو معمولا در طول درمان چند مرتبه گچ عوض شده و در هر بار تعویض گچ ممکن است زاویه مچ پا تغییر کند.
درمان جراحی
در این روش تاندون آشیل با استفاده از عمل جراحی ترمیم میشود. برای ترمیم آشیل ممکن است از پیوند تاندونی هم استفاده شود. بعد از جراحی مچ پا برای حدود 7-5 هفته با اسپلینت و گچ بیحرکت میشود. جراحی ممکن است به روش باز یا بسته انجام شود.
هر کدام از روش ها طرفدارانی دارد.
مشکل روش غیر جراحی اینست که بعد از بهبودی بیمار، ممکن است پس از مدتی تاندون دوباره پاره شود. تاندون جوش خورده با روش غیر جراحی معمولا در محل پارگی قبلی ممکن است آنقدر قوی جوش نخورد که بتواند در مقابل نیروهای زیاد مقاومت کند. این مشکل در روش جراحی کمتر وجود دارد.
در عوض در روش جراحی احتمال مشکلات عمومی جراحی مانند عفونت محل عمل، کم شدن حس پوست در محل جراحی، احتمال ایجاد پوست اضافه در محل جراحی و احتمال لخته شدن خون در ساق و اینکه در هر صورت عمل جراحی باید انجام شود وجود دارد.
به همین خاطر معمولا بیماران برای هر روش درمانی انتخاب میشوند. درمان افراد جوانتر و آنان که ورزش های پرتحرک انجام میدهند معمولا با استفاده از روش جراحی انجام میشود. در افراد مسن تر و آنان که کمتر فعال هستند میتوان از روش غیر جراحی استفاده کرد.