اگر از کسی که زانوی پرانتزی دارد بخواهید صاف بایستد، حتما متوجه این مشکل در دو سطح داخلی پاهای او می شوید.درست در قسمت داخلی مفاصل زانوها قوس بیش از حدی دیده میشود و استخوانهای ران و ساق پاها در یک خط نیستند! در اصطلاح زانوی پرانتزی به نوعی از تغییرشکل های زاویه دار زانو میگویند که در آن دو کندیل داخلی ران از یکدیگر فاصله گرفته و نمایی شبیه به کمان یا پرانتز ایجاد میکنند.
زانوی من پرانتزی است؟
برای این که بتوانید زانوی پرانتزی را تشخیص دهید، باید از فرد بخواهید به صورت طاق باز روی کمر خود دراز بکشد. سپس هر دو پا را در حالت آزاد، کنار هم قرار داده تا بتوانید فاصله دو کندیل داخلی رانها را اندازه گیری کنید.تشخیص زانوی پرانتزی برای کسی که اطلاعات درستی از این ناهنجاری ندارد سخت تر است؛ مگر این که این تغییرشکل آن قدر زیاد شده باشد که حتی افراد غیرمتخصص نیز بتوانند زانوی پرانتزی را از زانوی سالم تشخیص دهند.
فاصله دو کندیل داخلی ران در زانوی پرانتزی درجه های مختلفی دارد. در درجه اول این ناهنجاری، فاصله دو کندیل داخلی ران به 2.5 سانتیمتر میرسد.در درجه دوم این فاصله 2.5 تا 5 سانتیمتر بوده و اگر همین فاصله بیشتر از 5 تا 7.5 سانتیمتر باشد، زانوی پرانتزی وارد درجه سوم خود میشود. در درجه چهارم، فاصله دو کندیل داخلی ران از 7.5 سانتیمتر نیز میگذرد. حتی در صورتی که میزان فاصله دو کندیل داخلی ران کم باشد، تغییر شکل در این ناحیه توسط متخصص پزشکی ـ ورزشی قابل تشخیص است.
چرا پا پرانتزی شدم؟
دلایل مختلفی وجود دارد که باعث ایجاد زانوی پرانتزی میشود؛ بررسی های علمی نشان داده است استفاده زیاد و بی رویه از پوشک بچه میتواند باعث زانوی پرانتزی در نوزاد شود! یکی دیگر از دلیل هایی که امروز بیشتر از گذشته شاهد آن هستیم، چاقی در کودکان است. این چاقی علاوه بر هزار و یک دردسری که در حال و آینده فرزندانمان ایجاد میکند، زانوی پرانتزی را نیز به ارمغان میآورد!
از آنجا که در کودک نوپا هنوز استخوان و ماهیچه ها بخوبی شکل نگرفته و تحمل وزن او را ندارند، اضافه وزن میتواند براحتی در پاها تغییر شکل ایجاد کرده و او را دچار زانوی پرانتزی کند.از سویی اگر اضافه وزنی هم در کار نباشد، همین که بچه ها زودتر از سن رشد خود شروع به راه رفتن کنند، این موضوع نیز میتواند باعث زانوی پرانتزی شود. به جز این، مواردی مانند راشیتیسم (نرمی استخوان)، شکستگی استخوان پا، بخصوص در نزدیکی سطوح مفصلی و همچنین چرخش پاها به سمت داخل، از دیگر دلایل ایجاد زانوی پرانتزی هستند.
البته نباید مشکلات عضلانی پاها را فراموش کنیم. ضعف ماهیچه همسترینگ خارجی (دو سر رانی) یا کوتاهی ماهیچه همسترینگ داخلی (نیمه غشایی و نیمه تاندونی)، همچنین پارگی لیگامان جانبی ـ خارجی زانو نیز میتوانند زانوی پرانتزی را به دنبال داشته باشند. موارد زیادی در ایجاد این ناهنجاری سهیم هستند؛ بنابراین بهتر است برای شناسایی هر چه سریعتر چنین مشکلاتی به متخصصان پزشکی ـ ورزشی مراجعه کنید تا مانع پیشرفت آن شوید.
مهم نیست این شکلی ام
متاسفانه بعضی از مردم یا والدین اصلا به ساختار قامتی خود و فرزندانشان توجهی نشان نداده و تصور میکنند بدن آنها از اول نیز به همین شکل بوده، پس هیچ اشکالی ندارد که به همین صورت هم باقی بماند! در صورتی که بعضی از همین مواردی که آنها به عنوان یک ویژگی منحصر به فرد شخصی میدانند، با اصلاح نشدن عوارض جبران ناپذیری به همراه دارد. یکی از عوارضی که زانوی پرانتزی برای افراد ایجاد میکند، وارد شدن فشار زیاد به سطح داخلی مفصل زانوست.
این مشکل همیشه با ایجاد درد همراه است و شخص را بی طاقت میکند. البته کار به همین جا ختم نمیشود و زانوی پرانتزی در قسمت داخلی زانو نیز با کشش بافت های نرم، درد مضاعفی را به دنبال میآورد. همچنین تغییرات فرسایشی زود هنگامی که با این ناهنجاری پدید میآید، باعث ایجاد آرتروز زودرس میشود. علاوه بر این زانوی پرانتزی باعث تغییرشکل در ساختمان پا شده و در مراحل پیشرفته تر ظاهر ناخوشایندی پیدا میکند. دست آخر نیز، فرد نمیتواند درست راه برود.