ارتباط ایجادآکنه ( جوش ) با هورمون ها

دکتر گیتا فقیهی [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drgitafaghihi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، مجتمع آژند،بلوک آ،طبقه سوم،کلینیک صدف تلفن مطب : 32240828 - 031

همه ی ما خانمها، هر ماه درجات متفاوتی از دل درد، حالات عصبی و میل به خوردن شیرینی را تجربه میکنیم، اما بعضی از ما هم با صورتی پر از جوش از خواب بیدار میشویم!جوش هورمونی، میتواند ناراحت کننده و خجالت آور باشد، و قطعا احساس خوبی به شما نمیدهد تصور اینکه هورمونها عامل اصلی جوشاند، سوء تفاهمی بیش نیست ! هورمونها ، سومین علت مهم جوش صورت هستند، اما دورهای ماهیانه میتواند اثراتی بر بروز جوشهای صورت داشته باشد.استرس زیاد، مصرف شیرینی و بی تحرکی، مهمتر از هورمونها هستند و درمانشان هم با دارو ممکن نیست ! اطلاع از وجود این علائم مشترک در دورهای ماهیانه و تنظیم شرایط، میتواند درکاهش جوشها موثر باشد.کاهش مصرف مواد شیرینی، افزایش فعالیت بدنی و قطع استرس، جوشهای دورهی ماهیانه را کم میکند.

ارتباط با هورمون های جنسی
همانطوری که در علت شناسی و مکانیسم ایجاد آکنه ذکر گردید،آندروژنها(هورمونهای جنسی مردانه) از پایه های اساسی ایجاد آکنه می باشند و از آنجائیکه این هورمونها هم در بدن مردان وهم دربدن زنان به میزان متفاوت وجود دارند و نیز اینکه هورمونهای جنسی در بدن قابل تبدیل به یکدیگر می باشندو ذکر اینکه عادت ماهیانه در خانمها در حقیقت مانند مانیتوری ازتعادل ویا عدم تعادل هورمونهای دخیل در دوره جنسی آنها می باشد،بنابر این اختلال در عادت ماهیانه می تواند نشان دهنده عدم بالانس طبیعی هورمونهای آنها و علت مستعد کننده برای بروز جوش،چرب بودن پوست،ریزش موو عدم لطافت زنانه پوست باشد و به همین علت است که جوشهایی که در خانمها به خصوص بعد از ۲۵ سالگی و در ناحیه چانه و اطراف دهان ایجاد می شوند وقبل از عادت ماهیانه تشدید می گردند،می توانند علل هورمونی داشته وعلاوه بر درمان جوش نیاز به تنظیم هورمونی دارند.البته به صورت طبیعی نیز درصورت خانمها در روزهای قبل از عادت ماهیانه گاها جوش ایجاد و یا تشدید میگردد که این پدیده به علت افزایش پروژسترون بدن در آن روزها و اثرات آن به صورت تورم دهانه غد د چربی پوست،می باشد که آغاز کننده مکانیسم ایجاد جوش میگردد.در آقایان نیر استفاده از هورمونهای مردانه(آندروژن ها)که جهت بدن سازی وی یا افزایش توان جنسی استفاده می شود،با مکانیسم های اشاره شده ایجاد جوش می نماید.

ارتباط با فعالیت های جنسی
همزمانی بلوغ و شروع فعالت جنسی در بین جوانان ونیز آغازو اوج شیوع آکنه(جوش)این سوال را مطرح می نماید که آیا بین این دو مقوله ارتباطی وجود دارد یا خیر؟به خصوص اینکه میزان خود ارضایی در این سنین از شیوع بالایی برخوردار بوده و دربعضی از فرهنگها و مکاتب این عمل بسیار مذموم فرض گردیده و استرس ، احساس گناه و عذاب وجدان ناشی از انجام آن ونیزباورهایی در رابطه با مضرات آن دامن گیر جوانانی می گردد که در این سنین به آکنه(جوش)نیز مبتلا هستند.توجه به این نکته ضروری است که بعلت افزایش سن کنونی ازدواج درجوانان که معمولا بالای ۲۵ سال می باشد و خطرات بیماریهای آمیزشی ،عمده فعالیت جنسی در جوانان در این سنین،به صورت خود ارضایی می باشد.

بنابر آمار دانشنامه آزاد ویکیپدیا ۶۰-۹۰%پسرها و ۴۰%ذخترها در این سنین خود ارضایی می نمایند.همانگونه که اشاره شد مطالب فراوانی به خصوص در فرهنگ عامیانه در رابطه با مضرات این عمل ذکر شده لیکن بر پایه منابع و مستندات پزشکی اعم از روانپزشکی،اورولوژی و زنان ،این عمل جزو بیماریها ، اختللات جنسی و مضر محسوب نگردیده وباعث آکنه وریزش مو نمی شود. لیکن جوانانی که این عمل را انجام داده و بنابر آمار اشاره شده ،کم هم نیستند،به علت نیاز جنسی و نبود شرایط ازدواج در بین سنین بلوغ تا هنگام ازدواج،ضمن اینکه قادر به ترک آن نمی باشند،متعاقب انجام آ ن دچار احساس گناه،عذاب وجدان، فشار روحی-روانی و استرس می گردند که همه این عوامل می توانند تشدید کننده آکنه ( جوش ) باشند.

بنابراین آگاهی صحیح از این امر می تواند از عواقب آن بکاهد.همچنین با توجه به اینکه ارتباط مستقیمی بین میزان آندروژنها ، میل جنسی وانجام فعالیتهای جنسی مشاهده نگردیده است،دلیل مستندی مبنی بر اقزایش شیوع آکنه (جوش) در بین کسانی که فعالیت جنسی بیشتری دارند دیده نمی شود ( مورد استثنا آن خانمهایی هستند که به هیپرآندروژنیسم (افزایش هورمونهای مردانه) مبتلا بوده و افزایش میل جنسی- ریزش مو و آکنه شدید از علائم آنها می باشد.)

برای کاهش آکنه چه میتوان کرد ؟
منافذ مسدود شده و باکتریهای عمیق پوستی، علت اصلی آکنه هستند و باید از آنها در کل طول ماه مراقبت شود نه فقط در دورهی عادت ماهیانه.اگر که در این زمان جوشهای بیشتری میبینید و درست در همین زمان است که شروع میشوند ( یا افزایش مییابند) ، زیاد فرقی ندارد.شما باید هر روز صورتتان را با اسید سالیسیلیک یا کرم حاوی بنزوئیل پروکساید به منظور بهبودی بشویید.یادتان باشد که تغییرات به طور تدریجی و تقریباً طب ۱۰ هفته بوجود میآیند.»اگر همهی این کارها را انجام دادید و جوشها بهتر نشدند، ممکن است به جوش کیستیک مبتلا باشید، در این صورت، برای بررسی شرایط هورمونیتان باید به پزشک مراجعه کنید.اگر جوشتان خیلی بد است و هیچ چیز اثری بر آن ندارد، آنگاه به متخصص پوست مراجعه کنید.اگر عامل آن هورمونی باشد، دکتر میتواند قرصهای کنترل باروری یا داروهای قویتری تجویز کند.»