اندومتریوز شرایطی است که در ان بافت طبیعی داخل رحم ( اندومتر ) در خارج از رحم رشد میکند که اصطلاحا به ان اندومتریوز گفته میشود. محل شایع ان روی تخمدان ، لوله ها ، جلو و پشت رحم و روده ها می باشد. عده ای از خانمهای مبتلا ممکن است بدون علامت باشند وعده ای با درد لگنی یا با تاخیر باروری مواجه شوند. شیوع آن در کل جامعه حدود 10 درصد است .بیماری اندومتریوز بیماری خوش خیم با علایم آزار دهنده و بغرنج برای بیمار وهم برای پزشک متخصص زنان و نازایی می باشد.
علت و مکانیسم اصلی اندومتریوز ناشناخته است اما فرضیه های متعددی مطرح شده اند. یکی از پذیرفته شده ترین این فرضیه ها تئوری برگشت خون قاعدگی ازطریق لوله ها از رحم به لگن است که باعث انتقال و جایگزین شدن بافتهای رحمی روی اعضای لگنی وایجاد علایم اندومتریوز میشود.
این اختلال بسته به شدت درگیری اعضای لگن ، درجات متعددی دارد . علایم بیماری اندومتریوزهیچ ارتباطی به وسعت بیماری ندارد. ممکن است اندومتریوز خفیف علایم شدیدی داشته باشد و بالعکس .
1- شایعترین علامت اندومتریوز، درد است گرچه ممکن است عده ای از خانمها علامتی نداشته باشند.
درد های لگنی موقع پریود ( دیس منوره ) ، ویا در طول مدت سیکل ، درد در طی رابطه جنسی و یا بعد از آن و یا حتی با حرکات روده و موقع ادرار کردن باعث آزار فرد مبتلا میشود.
2- لکه بینی قبل از شروع قاعدگی
3- تاخیر در باروری و ناباروری به علت اسیب به تخمدان ولوله ها.
4- علایم گوارشی شامل درد ، تهوع و استفراغ ، نفخ شکم ، سیری زودرس و تغییر عادات اجابت مزاج
5- کیستهای تخمدان که بدلیل تجمع خون غلیظ به آنها کیست شکلاتی یا اندومتریوما گفته میشود و با سونوگرافی قابل تشخیص است.
آندومتریوز در تمام سنین از نوجوانی تا یائسگی می تواند رخ دهد اما در سنین باروری بیشتر است. به نظر می رسد جزء ژنتیکی نیز در بروز این بیماری نقش داشته باشد و میزان ابتلا در بستگان درجه یک فرد مبتلا 7 برابر بیشتر است . همینطور در افرادی که سیکل قاعدگی کوتاه مدت، خونریزی شدید قاعدگی و یا تنگی کانال سرویکس دارند و نیز افراد زایمان نکرده وآنهایی که سابقه جراحی های قبلی داشته اند میزان بروز آندومتریوز بالاتر است . لازم به یادآوری است مصرف زیاد گوشت قرمز و چربی و مرغهای حاوی هورمون نیز از عوامل خطر اندومتریوز محسوب می شوند .
تشخیص بیماری اندومتریوز عمدتا براساس علایم و بصورت تجربی صورت میگیرد و یا در صورت وجود کیست شکلاتی در سونوگرافی مشخص میشود. اما تشخیص قطعی اندومتریوز با عمل جراحی ( لاپاراسکوپی ) است که توسط فوق تخصص ناباروری و لاپاراسکوپی انجام میشود.اندومتریوز ممکن است خفیف ، متوسط یا شدید باشد که در نوع شدید معمولا چسبندگی های وسیع اعضای لگنی ( رحم ، لوله ، تخمدان و روده ها ) به هم ایجاد میشود اما شدت علایم ارتباطی به وسعت و شدت بیماری ندارد.بطوریکه ممکن است بیماری خفیف باعث علایم و درد های شدید تری شود.
ادامه مطلب ( پیشگیری و درمان اندومتریوز ) را در بخش دوم مطالعه فرمایید....
دکتر منصوره پژمان منش ، جراح و متخصص زنان و زایمان ، از بهترین پزشکان جراح زنان و فوق تخصص ناباروری و آی وی اف اصفهان می باشند . شما عزیزان می توانید جهت مشاوره و درمان اندومتریوز و درمان ناباروری ناشی از آن با رزرو نوبت بصورت انلاین به کلینیک ایشان مراجعه فرمایید.