عمل جراحی کیست پلک چشم

دکتر بهرام اشراقی [ فلوشیپ پلاستیک و ترمیمی چشم ]آدرس وب سایت : www.dreshraghi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، چهارباغ بالا ، مجتمع كوثر 2 ، طبقه سوم ، واحد 527 تلفن مطب : 36205114 - 031

یکی از مشکلات مرتبط با پلک، ایجاد کیست روی پلک چشم است. انواعی از برامدگی ها وجود دارند که ممکن است همه ی آنها را با عنوان کیست (Cyst) بشناسیم اما از نظر ساختاری و نیز علت تشکیل آنها، تفاوت هایی بین آنها وجود دارد. اگرچه ممکن است بسیاری از کیست ها بصورت خودبخودی رفع شوند با این حال برای از بین بردن برخی از آنها ممکن است نیاز به عمل جراحی کیست پلک چشم باشد. در این مطلب علاوه بر معرفی انواع متداول تر کیست پلک چشم، روش های درمانی آنها را نیز بررسی خواهیم کرد.

انواع کیست پلک چشم

گل مژه پلک چشم

گل مژه (stye) نوعی برامدگی یا کیست در پلک چشم است که به علت عفونت در حاشیه ی پلک ایجاد می شود. باکتری هایی که منجر به ایجاد گل مژه می شوند معمولا غددی را در پایه ی مژه ها عفونی می کنند. گل مژه ها متداول بوده و معمولا دردناک هستند. همچنین از نظر ظاهری ممکن است بصورت کیست هایی زرد رنگ باشند که درون آنها را چرک پر کرده است. برخی از گل مژه ها خارجی هستند و در سطح بیرونی پلک ایجاد می شوند. برخی نیز داخلی بوده و در برجستگی آنها بین پلک و سطح چشم است. معمولا برای حذف گل مژه نیاز به مداخلات پزشکی نیست و برای از بین بردن آنها استفاده از کمپرس آب گرم نیز می تواند مفید باشد. با این حال گاهی ممکن است نیاز باشد تا محتوای داخلی آنها تخلیه شود که در این حال پزشک آن را با یک سوزن استریل تخلیه می کند.

غده روی پلک چشم

غده ها ناشی از تکثیر نامناسب سلول های بافت پلک ایجاد می شوند و ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشند. کارسینومای سلول های پایه ای متداول ترین نوع تومور بدخیم است. با این حال سایر انواع کیست ها مانند شالازیون نیز جزو تومورهای خوش خیم پلک دسته بندی می شوند. آسیب سلول های پلکی در اثر نور خورشید از جمله دلایل ایجاد ناهنجاری های ژنی و تشکیل تومور هستند.

سرطان پلک چشم

زمانی که رشد و تکثیر سلول های پلک چشم از کنترل خارج شود، سلول ها به شکل توده های سلولی انباشته شده و تومورها را ایجاد می کنند. تومورهای خوش خیم دارای سلول هایی هستند که در محل تشکیل خود باقی می مانند در حالی که تومورهای بدخیم علاوه بر بافت اصلی، به بافت های مجاور و حتی بافت های دورتر نیز منتقل شده و ایجاد سرطان در بافت های ثانویه می کنند. در این حالت تومورها بدخیم یا سرطانی نامیده می شوند.

پاپیلوما روی پلک چشم

پاپیلوما نیز نوعی کیست است که بوسیله ی ویروس ها ایجاد می شود. برخی از پاپیلوماها شکلی مانند زگیل دارند. اکثر پاپیلوماها ساختارهایی خوش خیم هستند اما در برخی موارد ممکن است ساختاری پیش-سرطانی یا حتی بدخیم یا سرطانی پیدا کنند. از بین بردن این نوع کیست ها نیز به آسانی و با یک جراحی صورت می گیرد.

شالازیون پلک چشم

شالازیون نیز نوعی کیست است که کوچک بوده و شکل غیرعفونی دارد. علت ایجاد شالازیون انسداد غددی به نام میبومیان (meibomian) است. این غده بعنوان غده ی حاوی چربی در پلک شناخته می شود. معمولا شالازیون در نتیجه ی یک گل مژه ی درمان نشده ایجاد می شود. زمانی که عفونت گل مژه به حال خود رها شود، باکتری ها و مواد زائد منجر به انسداد غدد چربی زیر پلک شده و ایجاد شالازیون می کنند.

پماد برای درمان شالازیون

در صورتی که شالازیون کوچک بوده و علامت خاصی بروز ندهد می توان آن را به حال خود گذاشت. در غیر اینصورت ابتدا توصیه می شود تا از ماساژ پلک، گرمای مرطوب و قطره های استروئیدی استفاده شود. گاهی نیز ممکن است تزریق استروئید توصیه شود.

استفاده از آنتی بیوتیک ها معمولا ضروری نیست اما در صورتی که احتمال عفوت وجود داشته باشد باید مدنظر قرار بگیرند. در این حالت ممکن است لازم باشد تا فرد از پمادهای آنتی بیوتیکی برای دوره ی کوتاهی استفاده کند. همچنین در صورتی که برای برداشتن کیست پلک چشم از جراحی استفاده شود توصیه می شود تا از پماد آنتی بیوتیکی برای جلوگیری از عفونت محل جراحی استفاده شود.

عمل شالازیون

شالازیون معمولا خودبخود درمان می شود که البته این فرایند ممکن است چندین ماه طول بکشد. شالازیون ممکن است با کمپرس گرم سریعتر بهبود یابد. همچنین ممکن است پزشک استفاده از آنتی بیوتیک یا تزریق داروهای استروئیدی را توصیه کند. در صورتی که شالازیون با این روش ها بهبود نیابند در این حالت ممکن است توصیه شود تا با جراحی برداشته شود.

عمل جراحی کیست پلک چشم

روش درمانی انتخاب شده برای رفع کیست چشم به نوع کیست وابسته است. در صورتی که کیست چشم نیاز به جراحی داشته باشد بهتر است تا عمل جراحی کیست پلک چشم توسط یک چشم پزشک صورت بگیرد زیرا بیشترین شناخت را نسبت به ساختار پلک دارند. در این نوع جراحی معمولا بی حسی موضعی ایجاد می شود. یک گیره برای بازکردن پلک و همچنین کنترل خونریزی استفاده می شود. با برش های ایجادشده کیست پلک چشم برداشته می شود. توصیه می شود تا عمل جراحی کیست پلک چشم توسط یک پزشک مجرب انجام گیرد زیرا در طی جراحی ممکن است به غدد موجود در اطراف چشم آسیب وارد شده و یا با برش مرز بافت ها، احتمال التهاب افزایش یابد. همچنین در صورتی که کیست پلک چشم از نوع سرطانی باشد روش های درمانی پیچیده تر بوده و نیاز به مشورت با چندین نوع متخصص و نیز احتمالا درمان های تکمیلی مانند پرتودرمانی، شیمی درمانی و ... خواهدبود.