جراحی جنین ، به معنای جراحی بر روی جنین متولد نشده است که در بعضی موارد خاص برای بهبود در نتایج بعد از زایمان انجام می شود.جراحان ممکن است این عمل را با جراحی باز و در مواردی نیز با جراحی بسته ( لاپاروسکوپی ) انجام دهند.
اساس جراحی جنین :
تشخیص صحیح قبل از تولد آنومالی های همراه وجود نداشته باشد شرح حال کامل مادر ناتوانی و مرگ و میر آن جنین در حوالی تولد زیاد باشد درمان نوزادی موثری وجود نداشته باشد مطالعات حیوانی نتایج خوبی داشته باشد این جراحی ها در مراکز خاص و تخصصی جراحی جنین انجام شود و با در نظر گرفتن تمام جوانب بر روی میزان باروری اینده مادر اثار بدی نداشته باشد مرگ و میر مادر را افزایش ندهد
موارد قابل توصیه برای مداخلات جراحی جنین :
- سندرم انتقال خون جنین به جنین در دوقلویی ها
- میلومننگوسل :
که با جراحی باز حین جنینی انجام می شود. که نیاز به شانت مغزی بعد از تولد کمتر شده و از نظر شناختی وضع بهتری خواهند داشت مشکلات مثانه و روده کمتر بوده و حرکت در اندامهای تحتانی آنها نیز بهتر خواهد بود
- فتق دیافراگمی مادرزادی شدید جنین :
که با بالون گذاری در نای جنین توسط فتوسکوپ در 26 هفتگی بارداری، که در 34 هفتگی خارج می شود. و حتی مادر در صورت تمایل می تواند در نه ماهگی زایمان طبیعی داشته باشد.، به کاهش مرگ ومیر و ناتوانی آنها کمک می شود.چون باعث کاهش شدید در رشد ریه جنین می شود گاهی نیز بصورت خیلی اورزانسی اعمال انجام می شود مثلا گاهی در فتق سمت راست دیافراگم که کبد کاملا داخل قفسه سینه شده و قلب کاملا تحت فشار قرار می گیرد که شانت گذاری داخل قفسه سینه انجام می شودو بعد از تولد هرنی ترمیم می شود.
- آزاد کردن باند های جنینی :
چون این باندها در مواردی باعث قطع اعضای جنین می شود تشخیص وجود آنها با سونوگرافی داپلر است که جریان خون در انتهای اندام کاهش می یابد و ام-آر-آیو و حتی گاهی این باندها بند ناف را درگیر و قطع کرده و باعث مرگ جنین می شود.که با آزادی باندها در بیش از 50درصد موارد می توان عملکرد اندام درگیر شده را حفظ کرد
- سکانس TRAP
- توده های قفسه سینه و ریه یا هیدروتوراکس همراه با هیدروپس
بسشتر موارد فقط تحت پیگیری قرار می گیرند تنها در مواردی که هیدروپس و یا نارسایی قلبی باشد جراحی جنین انجام می شود.و باز هم در 50 درصد موارد می میرند
- تراتوم ناحیه لگنی دنبالچه ای یا گردنی :
که یک مورد در 40000 موارد تولد زنده وجود دارندو شایترین تومور نوزادی است و 90 درصد موارد خوش خیم هستند که در مورد آنها تنها مواردی جراحی مذکور انجام می شودکه بچه دچار هیدروپس شود و یا دچار نارسایی قلبی باشد که با اکوی قلب جنین شناخته می شوند.البته اینها معمولا بسیار بدحال هستند
- اقدامات EXIT :
یعنی بعد از خروج بچه از رحم در حالی که هنوز به بند ناف متصل است و خونرسانی می شود، و زمان مناسبی فراهم می کنیم تا جراحان نوزاد بتوانند راه هوایی را پیدا کنند و یا راه نای را برای تنفس نوزاد ایجاد کنند .و عملکرد قلبی-ریوی را حفظ کنند.در این موارد لازم است رحم شل و ریلاکس بماند تا جریان خون جفتی ادامه یابد که در مواردی تا نهایت 2 ساعت هم ممکن است اقدامات ادامه یابدو در انتها نیز رحم منقبض شده تا جلوی خونیرزی گرفته شود.و لبه های برش رحم خداقل بوده و خونریزی آن هموستاز شود.این نوع جراحی ها در موارد زیر صورت می گیرد:
تراتوم گردنی-لنفانژیوم-همانژیوم-نوروبلاستوم-دوپلیکاسیون روده پیشین-گواتر تیروئید-لارنگوسل-کیست شکاف برانچیال
- کوریوآنژیوما:
در موارد کم اگر سایز بیش از 4 تا 5 سانت باشد به صورت هفتگی اکوی قلبی می شوند که اگر دچار نارسایی قلبی شده یا هیدروپس داشته باشد .که با کمک لیزر عروق خونرسان کوریوآنژیوم قطع می شود ،مشکل برطرف می شود
- وازوپرویا :
وقتی عروق جنینی داخل پرده های جفتی عبور کرده باشد و یک در 2500 تا 5000 بارداری وجود دارد که این عروق مستعد تحت فشار قرار گرفتن طی زایمان بوده و یا ممکن است حین پارگی ساک بارداری شکاف یابد.در تیپ دو این مورد که عروق جنینی بین دو لوب جفتی سیر می کند و می توان با لیزر این عروق را در جنینی از بین برد
- انسداد مسیر ادراری تحتانی :
ممکن است بصورت پرده اضافی یا انسداد به علت عدم تشکیل مادرزادی باشد که نیاز به شانت گذاری دارد اما ممکن است چند بار شانت گذاری حین جنینی لازم باشد 20 درصد خیلی سالم متولد می شوند.
گاهی برای اعمال تشخیصی از جراحی جنینی استفاده می شود در شرایط خیلی خاص مثلا سندرم انسداد راه هوایی فوقانی که با فتوسکوپی تشخیص داده می شود.
منبع:مطلب جراحی جنین کنگره زنان و زایمان 93