علت و علائم گرفتگی رگ گردن
دکتر بیژن فروغ [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drforogh.irآدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف تلفن مطب : 66576424 - 021
سفت شدن گردن معمولاً با درد و دشواری حرکت گردن مشخص می شود، به ویژه هنگامی که سعی می کنید سر را به پهلو بچرخانید. همچنین ممکن است با سردرد، گردن درد، درد شانه یا درد بازو همراه باشد. برای اینکه فرد به پهلو یا بالای شانه نگاه کند، ممکن است لازم باشد به جای چرخاندن گردن، کل بدن را بچرخاند.
بیشتر مردم با درد و ناراحتی ناشی از سفت شدن گردن آشنا هستند، چه این درد یک روز صبح بعد از بیدار شدن از خواب باشد یا در اواخر روز پس از برخی فعالیت های شدید، مانند اسباب کشی، ایجاد شود. در بیشتر موارد، درد و سفتی به طور طبیعی در عرض یک هفته از بین می رود. با این حال، نحوه مدیریت و مراقبت فرد از علائم سفتی گردن می تواند بر میزان درد، زمان بهبودی و احتمال بازگشت آن تاثیر بگذارد.
اسپاسم عضلات گردن میتواند سر، صورت، فک، شانه ها و دست ها را به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تحت تاثیر قرار داده و ممکن است برای مدت زمان طولانی باعث درد و رنجش شود.
شایع ترین علت سفت شدن گردن، کشیدگی عضلانی یا رگ به رگ شدن بافت نرم است. به طور خاص، عضله بالابر کتف مستعد آسیب است. عضله کتف بالابرنده که در پشت و کنار گردن قرار دارد، ستون فقرات گردنی گردن را به شانه متصل می کند. این عضله توسط اعصاب سوم و چهارم گردنی (C3, C4) کنترل می شود.عضله کتف بالابرنده ممکن است در طول بسیاری از فعالیت های معمول و روزمره دچار اسپاسم شود، مانند:
- خوابیدن در وضعیت نامناسب گردن
- افتادن یا ضربه ناگهانی که سر را به پهلو فشار می دهد، مانند آسیب های ورزشی
- چرخاندن مکرر سر از پهلو به پهلو در طول یک فعالیت، مانند شنا کردن حرکت کرال جلو
- خم شدن با وضعیت نامناسب هنگام مشاهده مانیتور کامپیوتر یا نگاه کردن به تلفن همراه برای مدت طولانی
- تجربه استرس یا اضطراب بیش از حد، که می تواند منجر به تنش در گردن شود
- نگه داشتن گردن در یک موقعیت غیر عادی برای مدت طولانی، مانند قرار دادن تلفن بین گردن و شانه
- علت سفتی گردن ممکن است در صورتی که علائم بلافاصله شروع شود، مانند زمین خوردن در طول یک رویداد ورزشی، آشکار باشد. با این حال، اگر به نظر می رسد گرفتگی گردن از هیچ جایی ایجاد نمی شود، تشخیص علت دقیق آن ممکن است دشوار باشد.
گاهی اوقات سفتی گردن واکنشی به یک اختلال زمینه ای در ستون فقرات گردنی است که علاوه بر محافظت از نخاع به حمایت و حرکت گردن کمک می کند. چندین مثال از اختلالات ستون فقرات گردنی که می توانند باعث اسپاسم یا سفت شدن دردناک عضلات گردن شوند عبارتند از:
- فتق دیسک گردن: قسمت بیرونی محافظ دیسک در ستون فقرات گردنی شکسته می شود و قسمت داخلی به بیرون نشت می کند و باعث فشرده شدن و التهاب در بافت های مجاور می شود.
- بیماری دیسک دژنراتیو گردن: با از دست دادن هیدراتاسیون و ارتفاع دیسک ها در طول زمان، فشار روی مفاصل، اعصاب و بافت های نرم، مانند رباط ها و ماهیچه ها، افزایش می یابد. این فرآیند می تواند منجر به درد و سفتی گردن شود.
- آرتروز گردن : تجزیه آرتروز مفاصل فاست گردنی بین استخوان های مهره اغلب همراه با سایر بیماری های دژنراتیو مانند تنگی ستون فقرات و تغییرات آناتومیکی مانند خار استخوان رخ می دهد.
- این لیست کاملی از شرایطی نیست که می تواند باعث سفت شدن گردن شود. در حالی که نادر است، چندین احتمال دیگر مانند عفونت یا تومور وجود دارد.
- اگر سفتی گردن نتیجه شرایطی غیر از کشیدگی یا رگ به رگ شدن باشد، اغلب علائم دیگری نیز وجود خواهد داشت. در چنین مواردی، معمولاً حداقل یک علامت دیگر با یا قبل از بروز سفتی و درد گردن ایجاد می شود.
- تب، که احتمالاً نشانه ای از مبارزه با عفونت است
- سردرد ، به خصوص اگر از نظر طول مدت، شدت یا علائم همراه با سردردهای قبلی متفاوت باشد.
- حالت تهوع یا استفراغ
- خستگی یا خواب آلودگی غیر قابل توضیح
- تغییر در وضعیت روانی، که می تواند شامل سردرگمی یا نوسانات خلقی باشد
- مشکلات هماهنگی، مانند سرگیجه یا مشکلات راه رفتن یا نوشتن
- کاهش وزن که بخشی از تغییر رژیم غذایی نیست
- مننژیت، که در خطرناک ترین شکل آن یک عفونت باکتریایی است که باعث التهاب غشاهای محافظ مغز و نخاع می شود - شایع ترین بیماری جدی مرتبط با سفت شدن گردن است.
طبق گفته های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، تب، سردرد و سفتی گردن (ناتوانی در خم کردن گردن به سمت جلو که سفتی نوکال نیز نامیده می شود) معمولاً علائم اولیه مننژیت باکتریایی هستند. هنگامی که هر دو از این علائم با هم وجود دارند، باید فوراً توسط پزشک معاینه شوند.
علائم مننژیت معمولاً در عرض چند روز پس از مواجهه ایجاد می شود و وضعیت فرد می تواند به تدریج یا به سرعت بدتر شود. درمان زودهنگام مننژیت برای داشتن یک نتیجه خوب حیاتی است. تاخیر در درمان می تواند منجر به پیامدهای بدی مانند کاهش شنوایی، آسیب مغزی یا حتی مرگ شود.
لازم به ذکر است که سفت شدن گردن همیشه همراه با مننژیت وجود ندارد و سایر علائم می تواند شامل حالت تهوع، افزایش حساسیت به نور یا صداهای بلند، یا گیجی و غیره باشد.
سفت شدن گردن می تواند شدت متفاوتی داشته باشد، از یک ناراحتی آزاردهنده تا بسیار دردناک، تیز و محدودکننده. به طور معمول، تلاش برای چرخاندن گردن سفت به سمت یا جهت خاصی در نهایت منجر به درد زیادی می شود که حرکت باید متوقف شود.
میزان کاهش حرکت گردن می تواند بر سطوح فعالیت فرد تاثیر بگذارد. برای مثال، اگر بدون درد طاقت فرسا نمی توان سر را به طور قابل توجهی در یک جهت چرخاند، احتمالاً تا بهبود علائم باید از رانندگی اجتناب شود.
اگر سفت شدن گردن بعد از یک هفته بهبودی نشان نداد، باید توسط پزشک بررسی شود. همچنین، صرف نظر از اینکه چه مدت طول کشیده است، سفت شدن گردن همراه با علائم قرمز مانند تب، سردرد، حالت تهوع یا استفراغ، یا خواب آلودگی غیر قابل توضیح باید فوراً توسط پزشک متخصص معاینه شود.
در اکثریت قریب به اتفاق موارد، سفت شدن گردن به دلیل کشیدگی یا رگ به رگ شدن عضلانی ساده است که طی چند روز خود به خود بهبود می یابد. با این حال، چندین گزینه درمانی برای کاهش درد و کمک به تسهیل بهبودی با پیروی از یک یا چند نکته زیر وجود دارد.
- استراحت: استراحت برای یک یا دو روز به بافت های آسیب دیده فرصتی برای شروع بهبودی می دهد که به نوبه خود به تسکین سفتی و اسپاسم عضلانی احتمالی کمک می کند. به عنوان مثال، کسی که شنا می کند ممکن است بخواهد برای چند روز از سکته های شنا که شامل چرخش زیاد سر است، اجتناب کند. با این حال، توصیه می شود استراحت را به یک یا دو روز محدود کنید، زیرا کم تحرکی بیش از حد می تواند منجر به ضعیف شدن عضلات شود و عضلات ضعیف باید برای حمایت کافی از گردن و سر تلاش کنند.
- سرما یا گرما درمانی: سرما درمانی و کمپرس یخ با کاهش التهاب موضعی به تسکین بیشتر انواع سفتی گردن کمک می کند. استفاده از یخ در 24 تا 48 ساعت اول شعله ور شدن درد، معمولاً بیشترین فایده را از نظر کاهش التهاب دارد. اعمال گرما به گردن می تواند جریان خون را تحریک کند که باعث ایجاد یک محیط درمانی بهتر می شود. برخی از بیماران یخ را ترجیح می دهند، در حالی که برخی دیگر گرما را ترجیح می دهند. هر دو ممکن است به طور متناوب استفاده شوند.
- داروهای بدون نسخه: داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) که با کاهش التهاب کار می کنند، معمولاً اولین خط درمان برای سفتی و درد گردن هستند. انواع رایج NSAID ها ایبوپروفن و ناپروکسن هستند. حتی داروهای بدون نسخه دارای خطرات، عوارض جانبی احتمالی و تداخل دارویی (یا غذا یا مکمل) هستند، بنابراین حتماً در مورد هر دارویی با داروساز یا پزشک مشورت کنید.
- کشش ملایم: حرکات کششی به محض تحمل، به کاهش سفتی و بازگرداندن دامنه حرکتی طبیعی گردن کمک می کند. برای بسیاری، یادگیری حرکات کششی مناسب با کمک یک فیزیوتراپیست یا سایر متخصصان بهداشتی واجد شرایط ایده خوبی است.
- ورزش هوازی کم تاثیر: علاوه بر حرکات کششی، هر نوع ورزش هوازی کم تاثیر، مانند پیاده روی، اغلب برای تسکین هر نوع سفتی مفید است. حتی اگر پیاده روی مستقیماً گردن را درگیر نکند، به گردش اکسیژن در بافت های نرم در سراسر ستون فقرات کمک می کند که به نوبه خود باعث بهبودی می شود.
- بالش های طبی: میتوانند به هنگام استراحت گردن شما را حمایت کرده و درد آن را کاهش دهند.
- تحریک عصب الکتریکی از راه پوست (TENS): در این روش، یک الکترود کوچک در نزدیکی ناحیه دردناک قرار می گیرد تا سیگنال های برقی کوچکی ارسال شود که درد را کاهش می دهد.
- تزریق استروئید: برخی از افراد ممکن است با داروهای تزریقی استفاده شده توسط متخصص طب فیزیکی مانند کورتیکواستروئیدها از درد رهایی پیدا کنند.
- لیزر درمانی: لیزر تراپی یکی از روش هایی است که برای درمان عارضه های سخت، مزمن و صعب العلاج مانند کمردرد و گردن دردهای مزمن، آرتروز مفاصل ، فاسئیت پلانتار و دیگر دردهای مفصلی و عضلانی مثل اسپاسم عضلات گردن مورد استفاده قرار گرفته و نتایج مناسبی را به همراه داشته است.
- مگنت تراپی: امروزه مگنت تراپی برای درمان همه ی انواع دردهای مفصلی و عضلانی مثل گردن درد ، کمر درد و گرفتگی گردن تجویز میشود. در موارد درد شدید یا مزمن، مگنت تراپی با رفع سریع درد می تواند آثار بسیار قابل توجهی داشته باشد. اگرچه باور آن سخت است ولی در برخی از موارد آثار مگنت تراپی تا حدی قدرتمند هستند که باعث درمان دائمی عارضه می شوند.
- شاک ویو تراپی: شاک ویو تراپی عبارت است از اعمال تکانه های کوتاه، سریع و شدید انرژی مکانیکی بر روی بافت های نرم آسیب دیده، دردناک و ملتهب. زمانی که این روش به شکل مناسب مورد استفاده قرار گیرد، می تواند جریان خون در محل را افزایش داده، روند بهبودی را تسریع کرده، اسپاسم عضلانی را کاهش داده و به طور مستقیم باعث از بین رفتن درد شود.
- عمل جراحی: در صورتی که گرفتگی عضلات گردن در اثر یک آسیب یا بدشکلی ستون فقرات و نخاع ایجاد شده باشد و نتوان آن را با استفاده از روش های بدون جراحی درمان کرد، انجام عمل فیوژن مهره ها یا دیگر عمل های جراحی مناسب برای درمان علت اصلی ایجاد گرفتگی میتوانند به رفع عارضه کمک کنند.
نسخه اصلی مطلب
علت و علائم گرفتگی رگ گردن را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.
درباره این موضوع مطالب دیگر را هم مطالعه نمایید