اهدا جنین و شرایط آن

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

اهدای جنین
اهدای جنین یا انتقال جنین به معنای انتقال جنین حاصل از لقاح خارج رحمی (آزمایشگاهی) اسپرم و تخمک یک زن و مرد به درون رحم زنی غیر از زن صاحب تخمک است.
اهدای جنین به افرادی که توانایی بچه دار شدن ندارند (یا تخمک زن قدرت باروری ندارد و یا اسپرم مرد دچار مشکل است) این امکان را می دهد که صاحب فرزند شوند.
اهدای جنین از پیچ و خم های زیادی از نظر قانونی و عرفی و شرعی عبور کرده است و اکنون در ایران بسیاری از زوج های نازا را صاحب فرزند کرده است.
اهدای جنین در ایران
اهدای جنین در ایران به موجب قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور (29 تیر 1382 در مجلس شورای اسلامی) و آیین نامه اجرایی آن (9 اسفند 1383 در هیئت دولت) به رسمیت شناخته شده و شرایط آن بیان شده است.
اهداکنندگان میبایست زن و شوهر بوده و به طور داوطلبانه و رایگان این کار را انجام داده و دارای سلامت جسمی و روانی و ضریب هوشی مناسب باشند.
اهداشوندگان نیز میبایست زوجی نابارور و ایرانی باشند که تقاضای مشترک خود را به دادگاه خانواده ارائه کرده و دین و مذهب آنان نیز با زوج اهداکننده یکسان باشد.

اهدای جنین چگونه صورت می گیرد ؟
در مرکزی مجاز مانند موسسه رویان، بانک اهدای تخمک و اسپرم وجود دارد که در آنجا اسپرم ها و تخمک های اهدایی نگهداری می شوند.
هنگامی که زوج ناباروری به آنها مراجعه می کنند، در صورت داشتن شرایط خاص، تخمک و اسپرم اهدایی توسط یک زن و شوهر در خارج از محیط رحم با یکدیگر لقاح داده شده و وارد رحم مادر نازا می کنند.در این صورت از لحاظ قانونی، مادری که جنین را حمل کرده و او را به دنیا آورده است، مادر قطعی بچه محسوب می شود.برخی از زوج ها مایل نیستند که صاحبان اسپرم و تخمک اهدایی را بشناسند و عده ای نیز خلاف این عقیده را دارند.

تاریخچه اهدای جنین
مدت زیادی نیست که از کشف این واقعه مهم گذشته است. واقعه مهمی که بسیاری از زوج ها ی نابارور را به آرزوی دست نیافتنی فرزنددار شدن رساند.روشی که پزشکان برای حفظ و نگهداری و منجمد سازی جنین و ذوب کردن انجماد آن و گذاشتن آن در داخل رحم مادر به دست آوردند .حدود دهه 1980 بود که این رویا به واقعیت تبدیل شد. هیچ کس از سال دقیق موفقیت این عمل اطلاعی ندارد.

باید چه شرایطی برای اهدای تخمک داشه باشد ؟
1- سن فرد اهداکننده : اهداکنندگان تخمک باید در سنین اوج باروری باشند. سنین 21 تا 35 سال بهترین زمان باروری خانم ها می باشد. معمولا سن کمتر از 20 سال و بالاتر از 35 سال برای اهدای تخمک انتخاب نمی شود .
2- سلامتی و بهداشت فرد اهداکننده : فرد اهداکننده از لحاظ سلامت جسمی بررسی می شود و سابقه بیماری ها در او بررسی می شود. اگر هر گونه سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری های ژنتیکی و اختلالات کروموزومی در فرد اهداکننده داشته باشد، مانند بیماری فیبروز کیستیک، بیماری قلبی مادرزادی و یا نقایص هنگام تولد، فرد برای اهدای تخمک انتخاب نمی شود.همچنین سابقه اعتیاد به انواع مواد مخدر، در فرد اهداکننده تخمک بررسی می شود.همچنین افرادی که از مشروبات الکلی استفاده می کنند نیز نمی توانند تخمک اهدا کنند، زیرا مصرف مواد مخدر و الکل اختلالاتی را در سلامتی فرد به وجود می آورد و ممکن است تخمک حاصل از او نیز منجر به تولد فرزند ناسالم شود .افراد اهداکننده تخمک باید فاقد بیماری های مقاربتی باشند.
3- وزن مناسب : فرد اهدا کننده تخمک باید وزن متعادل و مناسبی داشته باشد.
4- آزمایش های پزشکی : اهداکنندگان تخمک تحت معاینات پزشکی قرار می گیرند و از نظر سلامت جسمی مخصوصا قسمت لگن باید سالم باشند. آزمایش خون آنها باید بررسی شود و هرگونه ناهنجاری و اختلال در آنها بررسی می شود. آزمایش ادرار از فرد اهداکننده تخمک گرفته می شود تا هر گونه نگرانی در رابطه با استفاده از مواد مخدر در او برطرف شود .
5- سلامت روانی : سلامت روانی فرد اهداکننده تخمک بررسی می شود.

چگونگی روند اهدای تخمک
روند اهدای تخمک ممکن است چند ماه طول بکشد. در طول مدت زمانی که فرد اهداکننده تحت نظر پزشک است، به او داروهایی داده می شود تا قاعدگی را عقب بیندازد (جسم زرد تولید نشود و حالت یائسگی کاذب در فرد ایجاد شود )
در این حالت باید تخمدان های فرد اهداکننده را طوری تحریک کرد تا بیش از یک تخمک آزاد کند که پزشک متخصص با دادن دوزهای چندگانه از هورمون محرک فولیکول، این کار را انجام می دهد.
پزشک متخصص توسط آزمایش خون و سونوگرافی، تخمک های آزادشده را بررسی می کند.
هر خانم در یک ماه تنها یک تخمک بالغ آزاد می کند. هنگامی که تخمک بالغ آزاد شد (معمولا 34 تا 36 ساعت پس ازتزریق، تخمک آزاد می شود)، فرد مورد بیهوشی قرار می گیرد.
سپس یک سوزن متصل به پروپ سونوگرافی وارد واژن فرد اهداکننده می شود و تخمک از فرد اهدا کننده جمع آوری می شود.
تخمک قبل از رسیدن به رحم فرد گیرنده در محیط آزمایشگاهی بارور می شود و سپس وارد رحم فرد گیرنده می شود.

چه خطراتی فرد اهدا کننده تخمک را تهدید می کند ؟
اهدای تخمک یک فرایند آزمایشگاهی و مصنوعی است که طبعا به دلیل دستکاری های بشر ممکن است خطراتی را برای فرد اهدا کننده تخمک به وجود آورد.
عوارض جانبی شایع شامل نفخ، تحریک پذیری، درد و گرفتگی عضلات در زن اهداکننده تخمک می باشد.
یکی از عوارض جدی و خطرناک و البته بسیار نادر، سندروم تحریک بیش از حد تخمدان در فرد اهدا کننده می باشد.
این عارضه جدی به دلیل عملکرد داروهایی است که به فرد اهدا کننده داده می شوند تا بر تخمدان ها اثر بگذارند و تخمک های بیشتری تولید کند.
دردهای جدی شکمی نیز در اثر ورم شکم ممکن است به وجود آید.
علایم دیگری مانند کاهش دفع ادرار، تنگی نفس ممکن است در فرد اهداکننده تخمک به وجود آید که در صورت بروز حاد این علایم در فرد، نیاز جدی به بستری شدن در بیمارستان است.
البته همانطور که گفته شد اگر این عمل تحت نظر پزشک متخصص و با تجربه و در مکانی مجهز و با در نظر گرفتن تمامی سوابق سلامتی فرد اهداکننده انجام گیرد، عوارض کمتری او را تهدید خواهد کرد.