اگزما یا درماتیت سبوره چیست؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

اگزما سبوره یک بیماری شایع پوستی است که با التهاب پوست صورت یا سر خود را نشان می دهد. نام های دیگر این بیماری، درماتیت سبوره یا اگزمای سبورئیک می باشد.

به طور کلی درماتیت سبوره خطری برای سلامتی ندارد ولی باعث ناراحتی و خجالت می شود. درماتیت سبوره واگیردار نیست و زیاد ارتباطی به رعایت بهداشت فردی ندارد. معمولا این بیماری مدت زمان مزمن است و سال ها به طول می انجامد. دکتر مریم ملکی در این مقاله به شما کمک می کند با تشخیص علائم درماتیت سبوره و استفاده از اقدامات مراقبتی و درمانی، عود و برگشت این بیماری را کاهش دهید. حدود 4 درصد از جمعیت جهان به این بیماری مبتلا هستند. شوره سر نیز شکل خفیفی از درماتیت سبورئیک کف سر می باشد و درصد بالایی از افراد بزرگسال را درگیر کرده است. درماتیت سبورئیک در مردان نسبت به زنان شایع تر است. این عارضه در هر سنی بعد از سن بلوغ می تواند اتفاق بیفتد.

علائم درماتیت سبورئیک

علائم درماتیت سبورئیک در بین افراد مختلف متفاوت است. این بیماری بیشتر به شکل پوسته یا شوره در سر، مو، ابرو، ریش و سبیل بروز می کند و یا به صورت لکه های قرمز و چرب همراه با پوسته های زرد یا سفید و یا کبره مانند که روی سر و صورت، قفسه سینه، زیر بغل و پوست ناحیه تناسلی دیده می شود و گاه به شکل قرمزی یا شوره روی پلک ( بلفاریت ) تظاهر می کند.

خارش یا سوزش و حالت پوسته پوسته شدن پوست هم باعث ناراحتی و آزار شخص می شود و هم به لحاظ ظاهری ناخوشایند است و خصوصا در صورت پوشیدن لباس تیره رنگ و ریختن پوسته ها روی لباس (شوره ها) باعث خجالت فرد می شود. البته بعضی از افرادی که به این عارضه دچار می شوند، مشکل شوره (یا پوسته شدن سطح پوست) را ندارند. یکی از نشانه های شایع درماتیت سبوره، خارش زیاد مناطق تحت تاثیر بیماری است که خود باعث التهاب و در نتیجه قرمز شدن آن منطقه می شود.

تفاوت شوره و درماتیت سبوره

فردی که از اگزمای سبوره رنج می برد پوست بسیار چرب دارد که از پوسته ای فلسی شکل پوشیده شده است و قرمزی پوست در منطقه تحت تاثیر بیماری دیده می شود. اما فردی که فقط شوره دارد پوسته ها در اطراف پوست سر بدون قرمزی آن منطقه دیده می شوند. علاوه بر این همان طور که قبلا اشاره شد مشکل شوره تنها در پوست سر دیده می شود اما اگزمای سبوره در هر منطقه ای از پوست می تواند دیده شود و ممکن است فراتر از حاشیه رستنگاه مو باشد. بنابراین این بیماری می تواند انواع مختلفی بر حسب منطقه درگیری ایجاد کند.

علل ایجاد درماتیت سبوره

علت دقیق اگزمای سبوره هنوز برای پزشکان نامشخص است. اما علل شایع به تعدادی از عوامل که ذکر خواهد شد نسبت داده شده است:

- قارچی به نام مالسیزیا گلو بوسا (malssezia globosa) به عنوان عامل بیماری زا در ایجاد اگزمای سبوره در پوست سر در نظر گرفته شده است. حضور این قارچ باعث تولید مواد سمی بر روی پوست می شود و این خود سبب تحریک پذیری پوست شده و التهاب و قرمزی در پوست را به دنبال دارد. این قارچ در اثر تغذیه از اسید چرب اشباع شده و تری گلیسرید رشد می کند. به همین علت است که مشکلات پوستی درماتیت سبوره بیشتر در نواحی چرب صورت و بدن رخ می دهد. اگزمای سبوره غالبا تحت تاثیر استرس و در ارتباط با عواملی مانند سطح بهداشتی پایین که در اثر بیماری ایجاد می شود بروز می کند. مردان و زنان گرفتار به این بیماری در ابتدا از شوره و مشکل قرمزی به ویژه تحت تاثیر استرس روانی و کمبود خواب رنج می برند و سپس در مرحله بعد اگزما سبوره ایجاد می شود. بعضی از عواملی که موجب تشدید درماتیت سبوره می شود به شرح زیر هستند:

• برخی وضعیت های عصبی مثل بیماری پارکینسون و افسردگی.
• ضعف سیستم ایمنی مثلا در بیماران پیوندی یا ایدز و HIV مثبت، پانکراتیت الکلی و بعضی از سرطان ها.
• نارسایی قلب.
• بیماری های غدد که باعث چاقی می شوند مثل دیابت.
• برخی داروها
• خراش یا آسیب های پوست در صورت.

- افرادی که به اختلالات عصبی مانند بیماری پارکینسون و مشکلات ضعف سیستم ایمنی مبتلا هستند بیشتر درگیر اختلالات پوستی می شوند همچنین بیماران قلبی و افرادی که تست ایدز (HIV) آن ها مثبت بوده است می توانند به اگزما سبوره مبتلا شوند.
- خشک شدن پوست در زمستان بروز بیماری را بیشتر می کند، این دلیلی است برای این که ساکنان مناطق سردسیر بیشتر شوره سر زمستانی و مشکلات مرتبط به اگزما سبوره را تجربه می کنند.

اگزما سبوره در پوست سر

شایع ترین علامت اگزمای سبوره بروز شوره مقاوم بر روی پوست به صورت پوسته و فلسی شکل می باشد. پوسته ها معمولا خاکستری، سفید یا زرد هستند. رنگ پوسته ها به نوع پوست و مرحله بیماری که شخص را مبتلا کرده است ارتباط دارد. پوسته غالبا در مناطق دیگری از بدن که فولیکول مو وجود دارد و می تواند ملتهب شود نیز دیده می شود.
نوزادان زیر 3 ماه نیز می توانند به اگزمای سبوره نوزادان مبتلا شوند که با بروز پوسته هایی زرد رنگ و سخت در اطراف خط رویش مو بر روی پوست سر که به عنوان کلاه گهواره شناخته می شود مشخص می گردد. به طور طبیعی این حالت در قسمت جلوی سر تا سن 8 الی 12ماهگی باقی می ماند.

اگزمای سبوره روی صورت و بدن

در موارد اگزمای سبوره شدید پوسته های ضخیم و چرب زرد رنگ روی ابروها یا نزدیک به خط رویش مژه ها درکانال گوش یا قسمت جلوی پیشانی بر روی قسمت وسط سینه و در ناحیه فوقانی کمر دیده می شوند.

پوسته ها همچنین می تواند در هر منقطه ای از سطح پوست، پشت گوش ها و سایر چین های پوستی ظاهر شوند. این پوسته ها معمولا با قرمزی خفیف، ریزش مو ، خارش، زخم و دردی که می تواند منجر به احساس ناراحتی کلی گردد، همراه هستند. اگر بیماری زیر نظر یک پزشک درمان نگردد، این شرایط می تواند بدتر شود و یک آسیب دائمی به فولیک های مو برساند. اگر این بیماری برای مدت طولانی بدون درمان باقی بماند می تواند منجر به از دست دادن موها به صورت دائمی شود.

برای مطالعه بیشتر و آشنایی با بهترین روش های درمانی لطفا مقاله ی درماتیت سبوره و روش های درمانی را مطالعه نمایید.