آهن یک ماده معدنی است که عمدتاً در هموگلوبین وجود دارد، پروتئینی که گلبول های قرمز خون شما را تشکیل می دهد و اکسیژن را به تمام سلول های بدن شما حمل می کند. ریزش مو بر اثر کمبود آهن به این دلیل اتفاق می افتد که سلول های جدید مو برای رشد خود به طور مستقیم به میزان ذخایر آهن در بدن بستگی دارند؛ چرا که فولیکول های مو حاوی پروتئینی به نام فریتین هستند. فریتین در خود آهن را ذخیره می کند و آن را به سلول های مو انتقال می دهد تا سلول های جدید مو ساخته شوند. وقتی بدن شما با کمبود آهن مواجه شود، بدن شما سعی می کند خود به خود این کمبود آهن را جبران کند و از انتقال آهن به بافت های غیر ضروری مانند مو و ناخن جلوگیری می کند. به همین دلیل دیگر فریتین به مو ها نمی رسند و به اندام های حیاتی و ضروری تر بدن انتقال می یابند و این گونه است که ریزش مو اتفاق می افتد. در اکثر افرادی که دلیل ریزش موهای آنها فقر آهن بوده است، با استفاده از درمان هایی که کمبود آهن در بدن را جبران می کنند، رشد مو ها نیز به حالت عادی برگشته است. به طور کلی فقر آهن یک بیماری مزمن و همیشگی نیست هرچند تشخیص زودهنگام آن بسیار مهم و لازم است. این که بدن شما چقدر کمبود آهن دارد و چه اقدامات دیگری باید انجام دهید، تنها به تشخیص پزشک و ارزیابی او از وضعیت بدن شما بستگی دارد.

علل کمبود آهن

علت فقر آهن میزان پایین آهن در بدن است و بدن ممکن است به این دلایل میزان آهن پایینی داشته باشد:

• خونریزی شدید دوران قاعدگی
• عدم دریافت آهن کافی از طریق غذا. این شرایط در افرادی رخ می دهد که به آهن زیاد نیاز دارند مثل کودکان، نوجوانان و زنان باردار.
• وجود خونریزی داخلی. این خونریزی ها ممکن است به دلیل مشکلاتی از قبیل زخم معده، بواسیر یا حتی سرطان اتفاق بیفتد. همچنین علت دیگر چنین خونریزی هایی مصرف مرتب آسپرین است. خونریزی داخلی معمول ترین علت کم خونی فقر آهن در مردان و زنان پس از یائسگی است.
• ناتوانی بدن در جذب مناسب آهن. این مشکل ممکن است به دلیل ابتلا به بیماری سلیاک یا برداشتن بخشی از معده یا روده ی کوچک اتفاق بیفتد.

علائم کمبود آهن

به محض مشاهده علائم و نشانه های کمبود آهن که می تواند منجر به ریزش مو شود باید به پزشک مراجعه کنید:

• از دست رفتن رنگدانه سازی در مو (موی سفید)
• نازک شدن تارهای مو
• موهای خشک و آسیب دیده
• ریزش بیش از حد مو
• از بین رفتن درخشش طبیعی مو
• کمبود انرژی
• از دست دادن اشتها
• رنگ پریدگی پوست و سردی دست ها
• ناخن های شکننده

ریزش موی ناشی از فقر آهن یا کمبود آهن می تواند مانند الگوی ریزش موی مردانه باشد. اگر دچار ریزش موی ناشی از فقر آهن شده اید، ممکن است در حمام و یا روشویی بیشتر از حد معمول مو مشاهده کنید. در موارد پیشرفته تر، ممکن است لکه های کچلی در پوست سرتان ظاهر شود.

تشخیص کمبود آهن

افراد در صورتی که مشکوک به کمبود آهن هستند باید فوراً به پزشک مراجعه نمایند. هدف از تشخیص، از بین بردن بیماری های دیگر مانند سلیاک که با کمبود آهن علائم مشابه دارند، است. سلیاک یک بیماری گوارشی وراثتی است که در اثر حساسیت به پروتئینی به نام گلوتن ایجاد می شود.

روش های تشخیص عبارتند از:

• معاینه جسمی
• بررسی تاریخچه پزشکی
• آزمایش خون

جلوگیری از ریزش مو

• رژیم سالم و متعادل بخورید: حتماً غذاهای سرشار از آهن مانند اسفناج ، نخود فرنگی ، پروتئین ها ی بدون چربی (گوشت و جگر گاو ماهی سالمون) و میوه مصرف کنید.
• مصرف غذاهای سرشار از ویتامین C: این مواد غذایی به بدن اجازه می دهند آهن را به شیوه‎ای کارآمدتر جذب کند. حتماً بیشتر پرتقال ، توت فرنگی ، خربزه ، کلم بروکلی و گوجه فرنگی میل کنید.
• در بیرون از موهای خود مراقبت کنید: در روزهای فوق العاده آفتابی و باد ، موهای خود را بپوشانید.
• موهای خود را به آرا م بشویید: این کار می تواند در بیرون کشیدن هرگونه موی اضافی در طول روز به شما کمک کند.
• محدود کردن استفاده از مواد شیمیایی و رنگ موها: اگر از مواد شیمیایی و رنگ مو استفاده می کنید ، بهتر است که این مواد شیمیایی به سطح پوست سر برخورد نداشته باشد.

درمان ریزش مو

در بزرگسالان، درمان کمبود آهن به وضعیت آهن و علت اصلی آن بستگی دارد. در صورت تخلیه ذخایر آهن بدن، پزشک اطلاعاتی در مورد گنجاندن غذاهای غنی از آهن در رژیم غذایی به بیمار می دهد. حدود شش ماه دیگر فرد باید آزمایش خون دهد تا بررسی شود که سطح آهن وی بهبود یافته است یا خیر. پزشک به بیماران مبتلا به کمبود آهن توصیه می کند تا از مصرف غذاها و نوشیدنی هایی (مانند سبوس، چای و قهوه) که در جذب آهن موجود در وعده های غذایی تداخل ایجاد کنند، اجتناب کنند. علاوه بر این، در طی دوره درمان پزشک مرتب وضعیت آهن بیماران را بررسی کرده و ممکن است مکمل هایی را نیز در کنار رژیم غذایی تجویز کند. برای افرادی که به کم خونی ناشی از کمبود آهن مبتلا هستند نیز مکمل هایی تجویز می شود. ممکن است شش ماه تا یک سال طول بکشد تا بدن ذخایر آهن خود را دوباره تهیه و تأمین کند. سطح آهن این دسته از افراد نیز به طور منظم با آزمایش خون بررسی می شود. در صورتی که بیمار مشکل اساسی دیگری داشته باشد که منجر به کمبود آهن شده است، پزشک در ابتدا باید علت را پیدا کند تا بهترین و مؤثرترین روش درمانی را انتخاب کند. پزشکان روش های درمانی بسیاری را برای این عارضه توصیه می کنند. در ادامه به بررسی درمان های ریزش مو می پردازیم.

• استفاده از ماینوکسیدیل: این دارو به صورت موضعی مورد استفاده قرار می گیرد. به عقیده دانشمندان مصرف ماینوکسیدیل می تواند موها را در مدت زمان طولانی تری در مرحله رشد قرار دهد.
• مصرف داروی ۵ آلفا ردوکتاز: نمونه ای از این داروها به داروی فیناستراید نامیده می شوند. با مصرف این دارو ها آنزیم های مورد نیاز برای رشد مو افزایش پیدا می کنند. در این صورت ریزش مو درمان خواهد شد.
• استفاده از جراحی پیوند مو: در صورتی که روش های دارویی برای درمان ریزش مو جوابگو نباشد، پزشک به مراجعه کننده جراحی کاشت پیوند مو را پیشنهاد می دهد. این روش در سال های اخیر توانسته مخاطبان بسیاری را به سمت خود جذب کند. پیوند مو به روش های متفاوتی صورت می گیرد؛ بنابراین در ابتدا باید معاینات کاملی از مو و فولیکول های آن صورت گیرد.
• تکنیک های جدید در درمان ریزش مو: پلاسمای غنی از پلاکت یا PRP مو یکی دیگر از روش های درمانی مؤثر برای ریزش در موها عنوان می شود. در این روش پلاکت های خون به مناطقی از پوست سر که ریزش مو در آنها شدیدتر است، تزریق خواهد شد. تحقیقات در این زمینه نشان می دهد که بعد از ۶ ماه افزایش ضخامت مو و رشد مجدد آن در افراد قابل مشاهده است.

عوارض کمبود آهن

کمبود آهن می تواند باعث مشکلاتی شود که برخی از آنها عبارتند از:

• کم خونی (مقدار ناکافی آهن در بدن به کاهش تعداد گلبول های قرمز یا هموگلوبین پایین تر از حد طبیعی منجر می شود).
• ضعف در سیستم ایمنی
• خستگی مفرط
• زایمان زودرس و تولد نوزاد کم وزن
• مشکلات حرکتی و ذهنی در نوزادان

نسخه اصلی مطلب آیا کمبود آهن در بدن باعث ریزش مو میشود؟ را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---