عکس رنگی کلیه (IVP) چیست و چگونه انجام می شود؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

عکس رنگی کلیه (IVP) یک آزمون رادیولوژی از کلیه ها ، مجاری ادراری و مثانه است که طی آن از مواد کنتراست یونی تزریق شونده داخل ورید استفاده می شود.
این نوع تصویربرداری شامل پرتو دهی به قسمتی از بدن بوسیله ی تابشی از پرتوهای یونیزشده است که به موجب آن تصاویری از داخل بدن ایجاد می شود. پرتونگاری ها از قدیمی ترین و رایج ترین فرم های تصویربرداری پزشکی هستند.
زمانی که ماده کنتراست به طرز وریدی به داخل دست بیمار تزریق می شود ،این ماده از طریق جریان خون به حرکت درآمده و در کلیه ها و سیستم ادراری تجمع می یابد و این مناطق را به رنگ سفید در می آورد.
آی وی پی به رادیولوژیست این اجازه را می دهد تا با مشاهده دقیق کلیه ها و سرعت و عملکرد سیستم ادراری بیمار در قابلیت دفع ، بروزهرگونه مشکل و اختلال را بررسی کند. این آزمون بیشتربه منظور کمک به تشخیص علائم بیماری مثل خون در ادرار یا درد در پهلو و یا سنگ در مسیرحالب به مثانه مورد استفاده قرار میگیرد.

سنگ مسیر حالب چگونه ایجاد میشود؟

حالب لوله ای است که کلیه را به مثانه متصل می کند و قطر آن تقریبا به اندازه یک رگ کوچک است ، حالب متداول ترین مکان برای گیر کردن سنگ کلیه و ایجاد درد می باشد.
سنگ حالب، در اصل یک سنگ کلیه است که از کلیه به قسمت دیگری از دستگاه ادراری منتقل شده است به طور کلی سنگ های مجاری ادراری ، خوشه هایی از کریستال هستند که معمولا در کلیه ها تشکیل میشوند اما می توانند در هر نقطه از دستگاه ادراری که شامل حالب، مجرای ادراری و مثانه می باشد، پیشرفت و حرکت کنند.
گاهی، این سنگ ها بسیار کوچک هستند. در این صورت، ممکن است از طریق حالب به مثانه منتقل شوند و در نهایت هنگام ادرار از بدن خارج شوند. با این حال، گاهی اوقات، سنگ می تواند بیش از حد بزرگ باشد ودر حالب گرفتگی ایجاد کند در چنین شرایطی ممکن است جریان ادرار مسدود شده وعارضه ی بسیار دردناکی ایجاد می گردد.
این عارضه بسته به اندازه و محل سنگ، می تواند درد زیادی ایجاد کند و اگر برای مدتی ادامه پیدا کند ، باعث استفراغ ، تب وعفونت می شود که در این صورت نیازاست حتما به پزشک مراجعه شود. سنگ های مجاری ادراری نسبتاً رایج هستند و طبق بررسی انجمن اورولوژی آمریکا، تقریباً 9 درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهند.

پیش از گرفتن عکس رنگی از کلیه چه اقداماتی لازم است ؟

پزشک یا کارشناس رادیولوژی دستورات و جزئیات لازم را برای کسب آمادگی انجام این آزمون به شما خواهد داد .
مراکز مختلف ممکن است دستورالعمل های متفاوتی را برای آمادگی بهتر بیمار بکار ببرند ولی اغلب این دستورالعمل ها شامل رعایت رژیم غذایی سبک (اغلب ناشتا بودن) چندین ساعت قبل از انجام آزمون ومصرف داروهای مسهل (laxative) می باشد. این کار سبب پاک شدن روده ها از مواد زائد شده و افزایش کیفیت تصاویر را در بر خواهد داشت.
چنانچه بیمار سابقه مصرف دارو و یا هرگونه حساسیت به مواد دارویی ، خوراکی وغیره را داشته باشد میبایست حتما پزشک و کارشناس مربوطه را مطلع کند.

ماده رنگی (حاجب) مورد استفاده در عکس رنگی کلیه چیست؟

در این عکس برداری داروی استفاده شده ماده رنگی ید دار است که بسته به وزن بیمار و غلظت داروی مورد استفاده یک تا دو سی سی به ازای هر کیلوگرم از وزن بیمار استفاده می شود. داروی مورد استفاده دارای حالت سمیت پایین می باشد. بنابراین در صورت داشتن عوارض جانبی خفیف در مدت زمان کوتاهی برطرف می شود.

عوارض ماده رنگی در عکس برداری کلیه:

این عوارض به صورت احساس گرم شدگی، گرگرفتگی و گاهی اوقات نیز به صورت تب حالت تهوع، استفراغ و تورم راه های تنفسی می باشد. عکس العمل ها و عوارض شدید و جدی بصورت خیلی نادر دیده شده است واغلب نیز در پنج دقیقه اول تزریق دارو بروز می گردد.در صورت مشاهده علائم و واکنش های شدید سریعاً پزشک را مطلع نمایید.