- بیماری دیابت
دیابت قندی بیماری نسبتاً شایعی است که حاصل کمبود ترشح یا عملکرد انسولین می باشد، حدود 6% جمعیت ایالات متحده دچار درجاتی از اختلال متابولیسم گلوکز هستند که نشانه دیابت بوده و یا تمایل به ایجاد آن را دارند. در ایران نیز 7-8% جمعیت مبتلا به دیابت می باشند و حدود نیمی از افراد دیابتی از بیماری خود اطلاع ندارند.
در نوع یک ، بیماری در اوایل زندگی آغاز شده و سریعاً پیشرفت می نماید. در حالی که در نوع دو ،بیماری آهسته تر ایجاد شده ، خفیف تر بوده و اغلب بدون تشخیص باقی می ماند. شیوع و بروز این بیماری در بسیاری از جوامع به ویژه در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است . طی دهه های اخیر ، مطالعات همه گیر شناختی متعددی درباره شیوع دیابت نوع دو در کشور ایران به انجام رسیده که بر پایه آنها جمعیت دیابتی های ایران بیش از 5/1 میلیون نفر برآورد شده است و بطور کل شیوع دیابت در ایران 5 تا 7 درصد می باشد. 10 تا 15 درصد هزینه های سیستم بهداشتی کشور صرف بیماران دیابتی و عوارض ناشی از آن می شود .بر پایه معیارهای جدید ، تشخیص دیابت صرفاً بر اساس قند ناشتای پلاسمایی بیشتر یا مساویmg/dl 126 صورت می گیرد .
دیابت نوع 1
دیابت نوع یک یا دیابت شیرین وابسته به انسولین (IDDM) ،در نتیجه اثر سینرژیک ژنتیک ، محیط و عوامل ایمونولوژیک ایجاد می شود. در این نوع دیابت تخریب سلولهای βجزایر لانگرهانس منجر به کمبود کامل انسولین می شود به همین دلیل برای جلوگیری از کتواسیدوز و مرگ در افراد مبتلا به این بیماری ، تزریق انسولین ضروری است.دیابت نوع یک 5-10% کل دیابت ها را شامل شده که به دو صورت دیده می شود:
دیابت نوع Ι با واسطه واکنش های ایمنی (تخریب خود ایمنی سلولهای β) که معمولاً در کودکان یا افراد جوان رخ می دهد (75% قبل از 30 سالگی) و بیشترین سن ابتلا برای دختران 10-12 سال و برای پسران 12-14 سال است. دیابت نوع Ιایدیوپاتیک (فاقد نشانگرهای ایمونولوژیکی و تخریب خود ایمنی) که شکل نادر دیابت و بدون علت مشخص است و بیشتر در نژاد افریقایی- آمریکایی یا آسیایی دیده می شود.سرعت کاهش سلولهای βدر افراد مختلف بسیار متفاوت می باشد. از آنجایی که روند خودایمنی سبب تخریب بقایای سلولهای βخواهد شد ،در نهایت ضایعات سلولهای βکامل و عدم ترشح انسولین قطعی است. عوامل محیطی موثر در ایجاد دیابت نوع Ιشامل ؛ ویروسها (بیش از همه کوکساکی و سرخجه) ،تماس زود هنگام با پروتئین شیر گاو، ترکیبات نیتروز اوره می باشد.