نقش آسپیرین در پیشگیری از سکته های قلبی و مغزی

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

نقش آسپیرین در پیشگیری از سکته های قلبی و مغزی :

شایعترین عامل سکته های قلبی بیماری آترواسکلروز و تشکیل پلاک های آتروترومبوتیک در عروق خونرسان به عضله است که تشکیل این پلاک ها شاید از بدو تولد شروع و دراثر بسیاری عوامل خطر شناخته شده و بسیاری عوامل ناشناخته بتدریج پیشرفت کرده و دراثر عواملی مثل کلسترول و فاکتورهای التهابی و یا عفونی و عوامل انعقادی و اختلالات همو دینامیکی که بواسطه ریسک فاکتورهای قلبی مثل سابقه فامیلی و خانوادگی و افزایش کلسترول و پرفشاری خون و استعمال سیگار و دیابت و چاقی و بی تحرکی و تغذیه نامناسب و.....سبب تنگی در عرو ق خونرسان (سرخرگهای کرونری )قلب می شود که برحسب شدت تنگی زمانی که تنگی عروق کرونر به حدود 60-70درصد رسید علایم بیماری کرونر بصورت درد قفسه سینه یا تنگی نفس یا طپش قلب هنگام فعالیت بروز میکند .

ولی متاسفانه بسیاری از سکته قلبی بواسطه سوارشدن لخته خون یا ترومبوز روی یک پلاک کوچک و ناپایدارو تنگی کرونری کوچک اتفاق می افتد که سبب انسداد کامل یا نزدیک به کامل و حمله قلبی می شود که سلولهای انعقادی و فاکتورهای انعقادی عامل تشکیل ترومبوز دراین حالت می باشند .که سلول اصلی دراین وضعیت پلاکت های خون هستند که نقش اصلی آسپیرین مهار برگشت ناپذیر پلاکتها و جلوگیری از تشکیل ترومبوز جدید یا گسترش لخته قدیمی است لذا همراه با کنترل عوامل خطر و زمینه های مساعد کننده بیماری کرونر آسپرین تجویز می شود.

آسیرین بعنوان یک داروی کم خطر و بسیار رایج دربیماری های مختلف قلبی و مغزی و عروق محیطی مورداستفاده قرار می گیرد .این دارو دردوزهای متفاوت بررسی شده است .که بر اساس آخرین راهکارها دراکثر بیماران دوزهای 75تا325 میلی گرم برحسب بیماری با تجویز پزشک معالج شروع میشود.آسپرین بصورت برگشت ناپذیری پلاکتهای خون درطول عمر پلاکت یعنی 10-7روز مهار کرده و با رقیق کردن خون از تکیل لخته جلوگیری کرده و استعدادخونریزی را افزایش می دهد که شایعترین عارضه دارو خونریزی و تشدید زخم های گوارشی است .
درپیشگیری ثانوی بیمارانی که سابقه سکته قلبی سکته های ایسکمیک مغزی جراحی بای پس کرونری آنژیوپلاستی کرونری بیماری عروق محیطی جراحی عروق یا آنژین قلبی دارند آسپرین بادوزهای از 75-325میلیگرم تامدت نامشخص یا پایان عمر باید مصرف کنند که حدود 25درصد ریسک حوادث نامطلوب مکرر را کاهش می دهددربعضی از بیماران مثل آنژیوپلاستی کرونر برای یک مدت توام با داروهای ضد پلاکت دیگری مثل پلاویکس یا پراسوگرل استفاده می شود یا دربعضی بیماران با تعویض دریچه فلزی قلب توام با داروی ضد انعقاد وارفارین مصرف می شود که درتمام موارد مصرف آسپرین بر حسب مورد بیماری و طول مدت مصرف و دوز مصرفی و داروی مورد نیاز همراه فقط با صلاحدید پزشک معالج بیمار است .

باتوجه به شیوع بیماری های عروق کرونر و سکته های قلبی و مغزی لزوم یک استراتژی پیشگیرانه دارویی موردتوجه دست اندرکاران بهداشت ودرمان قرارگرفته ومطالعات متعدد و گاهی نتایج ضد ونقیضی دراین رابطه انجام شده تا باتجویز داروهای کم خطر قبل از بروز بیماری بعنوان پیشگیری اولیهریسک این بیماری های کشنده را به حداقل ممکن برسانند . شاید بتوان گفت تنها دارویی که بعنوان پیشگیری اولیه درگروههای خاص ازبیماران مورد استفاده قرار گرفته و تجویز آن اثبات شده است داروی آسپرین با حداقل دوز 75 میلی گرم و بصورت یکروز درمیان می باشد که دربعضی مطالعات بین 50-25درصد ریسک حوادث قلبی را می تواند کاهش دهد.

براساس آخرین راهکارهای انجمن های علمی بین المللی قلب مصرف آسپرین دربیماران مرد با وجود ریسک فاکتورهای متعدد قلبی در سنین 79-45سال ودر زنان باوجود ریسک فاکتور های قلبی درسنین 79-55سال درصورت کنترل فشارخون می تواند ریسک سکته قلبی را درمردان و ریسک سکته مغزی ایسکیک در زنان را کاهش می دهد .لذا در این گروه های سنی مصرف دوز کم آسپرین با قبول ریسک افزایش ریسک خونریزی گوارشی توصیه می شود.بیشترین کاربرد پیشگیرانه اولیه آسپیرین دربیماران با ریسک بالای حوادث قلبی و مغزی است مصرف داروی جایگزین پلاویکس یا کلوپیدوگرل بعنوان پیشگیری اولیه تو صیه نمی شود .مگر مواردی که پزشک معالج شما تجویز نماید.