مرکز تحقیقات پوست و سالک از 6 سال گذشته فعالیت تحقیقاتی خود در زمینه کاربرد سلولهای بنیادی در پوست را آغاز کرد و در این مدت موفق به دستیابی به دستاوردهای نوینی در این زمینه گردیده است. به همین مناسبت گفتگوی اختصاصی با دکتر نیلفروش زاده در دهمین کنگره انجمن متخصصین پوست در مورد پیشرفت های این مرکز تحقیقاتی در زمینه کاربرد سلولهای بنیادی صورت گرفت.
وی اظهار کرد: مرکز تحقیقات در زمینه کاربرد سلولهای فیبروبلاست در درمان چین و چروک پوست و زخم پای دیابتی، کاربرد سلولهای فیبروبلاست و کراتینوسیت در درمان اسکارهای اتروفیک صورت و زخم ناشی از سوختگی و کاربرد سلولهای ملانوسیت در درمان ویتیلیگو و بالاخره کاربرد سلولهای بنیادی فولیکول مو در درمان طاسی بوده است.
نتیجه این تحقیقات گسترده تا کنون منجر به چاپ سه مقاله در مجلات معتبر خارجیJRMS و Cell and tissue transplantation and therapy گردیده است که گزارش مختصری از آن به شرح زیر است.
مقاله اول گزارش 20 مورد بیمار مبتلا به چین و چروک می باشد که به روش کشت سلولهای فیبروبلاست اتولوگ تحت درمان قرار گرفته اند. استفاده از کشت سلولهای فیبروبلاست مورد تایید FDA است. مقاله ذکر شده در مجله JRMS 2010: Vol15, No2 چاپ شده است.
در این مطالعه Case Series 20 بیمار که 17 نفر زن و 3 نفر مرد بودند، وارد مطالعه شدند. تمام بیماران تحت تزریق سلولهای فیبروبلاست اتولوگ در چین نازولبیال قرار گرفتند.
در این بیماران پس از برداشت یک بیوپسی از ناحیه پشت گوش و جداسازی و کشت سلولهای فیبروبلاست در پژوهشکده رویان، 40 میلیون سلول فیبروبلاست تهیه شد. که در دو مرحله مجزا هر بار 20 میلیون سلول تزریق گردید. فاصله 2 تزریق، 2 هفته بوده است. میزان بهبودی قبل و 6 ماه پس از تزریق ارزیابی شد و جهت تایید فنوتیپ سلولهای فیبروبلاست رنگ آمیزی Immunocytochemical انجام شد. متوسط میزان بهبودی پس از 6 ماه 13% 41 با حداقل 20% و حداکثر 60% بوده است.
مقاله دوم گزارش درمان یک مورد اسکار اتروفیک لیشمانیوز جلدی با کاربرد سلول فیبروبلاست و کراتینوسیت بود که در این گزارش یک خانم 21 ساله که 16 سال پیش دچار لیشمانیوز جلدی شده بود و اسکار بد شکلی بر روی گونه چپ داشت معرفی می گردد.
روشهای متعدد با کاربرد تکنیکهای مختلف Resurfacing نتیجه قابل قبولی برای بیمار در پی نداشته بود. جهت بهبود اسکار ابتدا یک بیوپسی از ناحیه پشت گوش بیمار برداشته شده و سرم حاوی cc1 سلول فیبروبلاست حاوی 20 میلیون سلول تهیه شد و به ناحیه زیر اسکار تزریق شد.
پس از 2 ماه سوسپانسیون فیبروبلاست مجددا تزریق شد. سپس با انجام درم ابریژن کف اسکار و بروز خونریزی منطقه توسط لایه نازکی از فیبرین گلو، سوسپانسیون فیبروبلاست و کراتینوسیت پوشیده شد. پانسمان بیمار 2 هفته بعد برداشته شد. ظاهر اسکار 3 ماه بعد بهبودی واضحی داشت و مطابق نظر دو نفر محقق غیر آگاه به مطالعه، 80% و90% بهبودی در ظاهر اسکار ارزیابی شد. از آنجائیکه اسکار لیشمانیوز اتروفیک و فرو رفته است، اثرات روانی ناخوشایندی بر فرد می گذارد با این روش بهبودی 90% از نظر زیبایی در فرد ایجاد شد البته مطالعات بیشتری در ارزیابی این روش در درمان اسکارهای اتروفیک نیاز است. مقاله این گزارش در مجلهJRMS سال 2010 شماره 15 چاپ شده است.
مقاله سوم گزارش درمان یک مورد سوختگی الکتریکی مقاوم با کاربرد تری کلرواستیک اسید و فیبروبلاست کشت داده شده اتولوگ بود.
بیمار یک مرد 38 ساله و کارمند شرکت مخابرات می باشد. بدنبال سوختگی الکتریکی deep partial thickness یک زخم بزرگ در کف پای راست این مرد و زخم کوچکی در کف دست راست او ایجاد شد. این زخم ها با پانسمان سیلورسولفادیازین همراه با گاز وازلین پانسمان شدند. زخم کف دست ظرف چند روز بهبودی پیدا کرد ولی زخم کف پا هیچ نشانه ای از بهبودی تا روز 18 پس از حادثه نداشت. زخم با قطر cm4 3 و عمق mm6 در ناحیه کف پا و اطراف زخم هیپرکراتوتیک بود.
به منظور برداشت بافت هیپرکراتوتیک اطراف زخم، محلول TCA 50% در حاشیه زخم با کمک اپلیکاتور پنبه ای استفاده شد. کاربرد TCA با ریسک کمتر عفونت و خونریزی نسبت به دبریدمان جراحی عمل می کند. 7 روز بعد حاشیه زخم تمیز تر شده بود ولی اندازه زخم تغییری نکرده بود. زخم مجددا با TCA 50% و مراقبت های مورد معمول زخم مورد درمان قرار گرفت.
در همان روز 18، یک پانچ بیوپسی mm4 از پشت گوش بیمار برداشته شده و سلولهای فیبروبلاست آن استخراج و کشت داده شد. در روز 41 پس از حادثه cc1 سرم حاوی 20 میلیون سلول فیبروبلاست آماده شد و پس از دبرید شدن کف زخم با کمک تیغه جراحی شماره 15 و ایجاد خونریزی Pinpoint لایه نازکی از سوسپانسیون با استفاده از سرنگ استریل بر روی زخم ریخته شد و بوسیله گاز وازلین و پانسمان تگادرم پانسمان شد.
پانسمان پس از 7 روز برداشته شد و granulation Tissue مشاهده شد. هر روز پانسمان بیمار عوض می شد. 3 هفته پس از کاربرد فیبروبلاست، زخم بطور کامل بهبود پیدا کرده و reepithelized شد و اسکار بسیار کمی باقی ماند.
ریسک بروز اسکار هیپرتروفیک وقتی اپیتلیزاسیون در کمتر از 10 روز ایجاد شود، حداقل خواهد بود و در زمانی که ترمیم زخم با تاخیر ایجاد می شود، شانس بروز اسکار بیشتر خواهد بود. بنابراین استراتژی مناسب در درمان زخم از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مقاله این مورد در مجله Cell and tissue transplantation and therapyشماره 3 سال 2010 چاپ شده است.