بی اختیاری ادرار یکی از مشکلات رایج و آزار دهنده در بانوان می باشد که علت بسیاری از مراجعات خانمها به پزشکان متخصص زنان را شامل میشود.بی اختیاری ادرار در هر سنی ممکن است ایجاد شود اما در خانمهای یائسه میزان و شدت آن بیشتر است در حدی که ممکن است با فعالیت های روزانه فرد و ارتباطات اجتماعی آنها تأثیر منفی داشته باشد.
بی اختیاری در زنان انواعی دارد و ممکن است بصورت اورژانسی و یا استرسی باشد که علت ، علایم و درمان انها نتفاوت است .تشخیص و افتراق انها با شرح حال دقیق امکان پذیر است.
بی اختیاری استرسی که به هنگام هرگونه فعالیتی که باعث افزایش فشار داخل شکم شود رخ میدهد. این حالت در مردان به ندرت رخ میدهد و در زنان مسن بسیار شایع است. در مبتلایان به این بیماری پس از عطسه، سرفه، خنده، گریه و یا بلند کردن اشیا سنگین و... ادرار بی اختیار جاری میشود.در خانمها به دلیل زایمان و شل شدن بافتهای کف لگن،افتادگی مثانه ، چاقی ، یبوست و زور دادن به عضلات کف لگن و انجام دادن فعالیتهای سنگین این حالت بیشتر است.
فرد با احساس نیاز فوری و ناگهانی به تخلیه مثانه به شدت نیاز به ادرار کردن پیدا میکند ودرصورتی که زمان مناسب برای مراجعه به دستشویی نداشته باشد دچار بی اختیاری ادرار میشود . در این موردمعمولا فرد شب ها چندین بار برای ادرار کردن بیدار می شود. این مورد بیشتربه علت مثانه تحریک پذیر در نتیجه افزایش سن ،عفونت و یا دیگر بیماری های عصبی عضلانی مثل ام اس و یا دیابت می باشد
در صورتی که بی اختیاری ادرار بر فعالیت های روزمره فرد تاثیر بگذارد نیاز به مراجعه به پزشک می باشد. برای اکثر افراد تغییرات ساده ای در سبک زندگی و یا درمان دارویی می تواند به متوقف کردن این بیماری منجر شود. در زنان در صورت خفیف بودن علایم و افتادگی خفیف مثانه میتوان با ورزش های کف لگن به نام کگل از پیشرفت این حالت پیشگیری کردو یا درکنار ورزش کگل از درمان دارویی نیز بهره برد.
در صورتی که عدم کنترل ادراربر زندگی روزمره فرد تاثیر گذاشته و کیفیت زندگی را پایین آورد، نیاز است تا به جراح ومتخصص زنان مراجعه شود.همچنین در موارد زیر :
عفونت ادرارمکرر
اختلال كاركرد مثانه
محدود شدن فعالیت های روزمره و روابط اجتماعی
افزایش احتمال افتادن افراد مسن هنگام عجله داشتن برای مراجعه به دست شویی
اختلال خواب و بیدار شدنهای مکرر
علاوه بر ورزش کگل در موارد خفیف و نیز مصرف داروهای مناسب و جراحی افتادگی مثانه میتوان از روشهای مکمل و نوین نیز بهره برد.
پزشک از یک پروب برای عضلات مورد نظر در داخل واژن یا کف لگن استفاده میکند. این پروب به دستگاهی وصل میشود که با جریانهای الکتریکی کوچک ، عضلات را منقبض میکنند و این انقباضات میتوانند به تقویت عضلات کمک کنند و ممکن است به درمان بیاختیاری ادرار کمک کند.
در این روش حسگری برای نظارت بر فعالیت عضلانی در واژن و کف لگن به کار میرود وپزشک تمریناتی را برای تقویت عضلات این ناحیه توصیه میکند. پزشک از این طریق متوجه میشود که آیا عضلات مورد نظر از این تمرینات سود خواهند برد یا نه؟
در زمینه ترمیم بافتهای اسیب دیده مانند کربوکسی تراپی ، پی آر پی و......که با تحریک کلاژن سازی و جوانسازی بافت ، باعث لیفتینگ و بالا بردن مثانه و بهبود عملکرد بافتهای اتروفیک شده و به درمان بی اختیاری ادرار کمک میکنند.
دکتر منصوره پژمان منش ، فوق تخصص زنان زایمان و نازایی ، جراح ترمیم و زیبایی زنان اصفهان
نسخه اصلی مطلب بی اختیاری ادرار را در سایت دکتر منصوره پژمان منش بخوانید.