پلاک دندان، یک ماده چسبنده است که به طور مداوم روی دندان ها تشکیل می شود. این لایه نازک حاوی باکتری هایی است که جرم دندان نامیده می شوند و می توانند با ترشح اسید باعث بروز پوسیدگی و دیگر مشکلات دندانی شوند. جرم پاک نشده دندان باعث تحلیل لثه و بافت نگهدارنده دندان شده و با افزایش مقدار جرم لثه عقب نشینی کرده و غشایی کاذب به جای لثه روی ریشه دندان قرار می گیرد و به تدریج سبب لق شدن و پوسیدگی ریشه دندان می شود. جرمگیری دندان نوعی پاکسازی عمیق دندان است و فرآیندی است که در آن از طریق استفاده از ابزارها و تکنیک های مختلف، آلاینده های موجود بر روی سطح دندان ها و داخل لثه ها را از بین می برد. این فرایند به طور منظم و دوره ای انجام می شود تا از تجمع و انباشت آلاینده ها جلوگیری شود.

علل ایجاد جرم و پلاک دندان

• بهداشت نامناسب: مسواک زدن مخصوصا در شب بسیار ضروری است؛ زیرا شما در طول روز غذا می خورید و اگر مسواک نزنید مواد غذایی لابه لای دندان ها می ماند و در نتیجه باعث به وجود آمدن جرم می شود.
• عادات نامناسب: عادات غلطی مانند دندان قروچه که لایه بیرونی مینای دندان را ساییده می کند، سبب تجمع جرم دندان می شود.
• غذاهای شیرین و نوشابه های گازدار: قند و اسیدهای موجود در این غذاها و نوشیدنی ها، برای باکتری ها غذایی فراهم می کند و باعث افزایش تولید اسیدهای گرفته شده از باکتری ها می شود که می تواند باعث آسیب به مینای دندان شود.
• حفره های دندانی: وجود حفره و سوراخ در دندان سبب تجمع مواد غذایی، ایجاد جرم و پلاک دندانی و در نهایت پوسیدگی دندان می شود.
• مصرف مواد غذایی سرشار از قند، نمک و چربی، باعث ایجاد جرم روی دندان می شود.
• استعمال دخانیات: سیگار توانایی مقابله با عفونت ها را از بین می برد. در نتیجه باکتری هایی که سیگار تولید می کند از بین نرفته و به شکل جرم روی دندان ها به وجود می آید.
• بزاق دهان: بزاق دهان نیز یکی از عوامل به وجود آمدن جرم روی دندان ها می باشد، بنابراین حتی اگر در طول روز غذا نخوردید، مسواک را نباید حذف کنید.
• افزایش سن: بالا رفتن سن سبب از بین رفتن مینای دندان خواهد شد.

مزایای جرم گیری دندان

• پیشگیری از پوسیدگی دندان؛ تجمع پلاک و جرم روی دندان می تواند موجب ایجاد کلکولوس شود که این جرم، سختتر و ماندگارتر بر دندان می ماند و آسیب به مینای دندان و پوسیدگی را به همراه دارد. یکی از مهمترین فواید جرم گیری دندان، جلوگیری از پوسیدگی است.
• پیشگیری از بیماری های لثه و محافظت از ریشه دندان؛ تجمع جرم دندان و پلاک ها در قسمت پایینی لثه، می تواند این بافت دهانی را نیز دچار عفونت و آسیب کند. در پی عفونی شدن بافت لثه و تحلیل رفتن آن، ریشه دندان که در لثه قرار گرفته نیز دچار آسیب می شود و در آخر ممکن است این اتفاق، به از دست دادن دندان منتهی شود. جرم گیری دندان یک راه کارآمد برای پیشگیری از این اتفاقات هولناک است.
• رفع بوی دهان و تقویت درخشندگی دندان ها؛ پرده کدر پلاک ها و جرم ها، درخشندگی و زیبایی را از دندان ها سلب کرده اند و موجب بوی بد دهان می شوند که با جرم گیری دندان به راحتی می توان از شر آنها خلاص شد.
• صرفه جویی در هزینه های جانی و مالی؛ با درمان زودهنگام مشکلات لثه و دندان، نیاز به جراحی لثه، عصب کشی و چنین اقدامات پرهزینه ای، کاهش می یابد. بنابراین در هزینه های جانی (درد و عوارض) و البته مالی صرفه جویی می شود.

مراحل و نحوه انجام جرمگیری دندان

به طور کلی دو نوع جرم گیری وجود دارد:

1. جرم گیری دستی
2. جرم گیری با دستگاه

جرم گیری دستی دندان

در این روش که تحت عنوان جرم گیری سطحی نیز شناخته می شود، دندانپزشک با استفاده از یک ابزار مخصوص و به صورت دستی اقدام به جرم زدایی دندان های بیماران می نماید. البته همه افراد کاندید مناسب این روش نبوده و تنها آنهایی که پلاک کمی روی سطح دندان های خود دارند می توانند از این روش بهره ببرند.

جرم گیری دندان با دستگاه

در روش جرم زدایی با دستگاه، دندانپزشک از ابزارهای اولتراسونیک استفاده می نماید. روش کار به این صورت است که او با یک اسپری آب و دستگاه تمامی جرم های موجود روی دندان های شما را به صورت جداگانه و تک به تک از بین خواهد برد. دستگاه با لرزش مداوم روی دندان ها می تواند پلاک ها را زدوده و پس از آن، با اسپری آب سرد، تمامی جرم های دهان از دهان خارج شوند.

مراقبتهای قبل و بعد جرمگیری دندان

• مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دندان ها قبل از مراجعه الزامی است. این کار به از بین بردن هر گونه پلاک یا باقی مانده مواد غذایی که ممکن است در طول پروسه ایجاد مانع کند کمک کننده است.
• بلافاصله بعد از جرمگیری تا دو ساعت بعد از آن نباید چیزی بخورید.
• تا ۳ روز بعد از جرمگیری دندان، جداً باید از استعمال دخانیات و قلیان کشیدن خودداری کنید؛ زیرا این مواد سبب کاهش سرعت بهبودی خواهد شد.
• از آنجاکه برای از بین بردن جرم های زیر خط لثه و اطراف دندان در طی جرم گیری، دندان و لثه حساس شده است لازم است تا ۴۸ ساعت و نهایتاً تا ۷۲ ساعت بعد از آن از غذاهای نرم استفاده کنید.
• در چند وعده ابتدایی مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بعد از جرمگیری، حتماً باید این اقدامات به آرامی انجام شود تا حساسیت دندان تشدید نشود.
• در صورت تورم لثه بر اثر جرمگیری، می توانید از آب نمک گرم برای دهانشویه استفاده کنید. این کار را می توانید سه بار در روز انجام دهید تا تورم و التهابات موجود از بین برود.
• در صورتی دندانپزشک، بعد از جرمگیری آنتی بیوتیک تجویز کرده باشد، باید آنها را سر وقت و به موقع مصرف کنید.

معایب جرم گیری دندان

• می تواند باعث آسیب عصبی شود.
• اتصال مجدد لثه به دندان را تضمین نمی کند.
• ممکن است باعث عقب رفتن لثه شود.
• گاهی این کار منجر به سوزش لثه ها می شود.
• گاهی مواد موجود در دندان های پر شده از جای خود بیرون می آیند.
• علاوه بر این، این احتمال وجود دارد که بروساژ دندان و روت پلنینگ، باکتری های مضر را وارد جریان خون کنند که این وضعیت منجر به باکتریمی یا عفونت خون می شود.

آیا جرمگیری برای دندان مضر است ؟

مکانیسم دستگاه های جرمگیری به صورت لرزشی می باشد و به هیچ وجه قدرت برداشتن مینای دندان که حاوی مواد معدنی بسیاری می باشد را ندارد.

چند وقت یکبار میتوان دندان را جرمگیری کرد ؟

باید هر شش ماه یک بار به جرم گیری پرداخت و همه افراد حداقل سالی یک بار جرم گیری را انجام دهند.

آیا جرمگیری مینای دندان را خراب می کند ؟

تا زمانی که این روش به درستی و توسط یک متخصص دندانپزشک با تجربه انجام شود، شما هیچ گونه عوارض جرم گیری دندان را تجربه نخواهید کرد. به یاد داشته باشید مینای دندان شما از جرم گیری بسیار قوی تر است. تنها در صورتی می توانید عوارض ناخواسته جرم گیری دندان را تجربه کنید، که آن به درستی انجام نشود.

آیا دندان ارتودنسی را میتوان جرمگیری کرد ؟

اکثر متخصصان ارتودنسی پیشنهاد می کنند که در طول درمان ارتودنسی خود به صورت دوره ای دندان های خود را جرم گیری کنید.

هزینه جرم گیری دندان

عوامل مؤثر زیر بر قیمت جرمگیری دندان تأثیر دارند:

1. داشتن بیماری لثه پیشرفته
2. ابزار مورد استفاده
3. مهارت و تخصص دندانپزشک

نسخه اصلی مطلب جرم گیری دندان چیست و چگونه انجام می شود؟ را در سایت دکتر پدرام دانش کاظمی بخوانید.

---