ارتودنسی شاخه ای از دندانپزشکی است که تخصص آن در زمینه ی درمان بیمارانی است که هنگام بستن دهان، دندان هایشان در موقعیتی نادرست قرار می گیرند که منجر به نامرتبی دندان ها و مال اکلوژن می شود. ارتودنسی همچنین شامل درمان و کنترل جنبه های مختلف رشد فک و صورت (مشکلات ارتوپدیک فکی و دندانی) و شکل و رشد فک می شود. معمولاً افرادی که قصد استفاده از این روش درمانی را دارند، تمایل دارند هرچه سریع تر این دوره تمام شده و ابزارهای ارتودنسی را خارج کنند. به این صورت هم با جسم خارجی درون دهان خود روبرو نیستند و هم لبخندی زیباتر خواهند داشت؛ اما در این روش هیچ دوره زمانی دقیقی برای درمان وجود ندارد. به عبارت دیگر، مدت زمانی که مشخص شده است یک تخمین خواهد بود. با این حال، عوامل بسیاری وجود دارد که در تعیین روند درمان موفقیت آمیز، تأثیرگذار خواهد بود و این زمان برای همه افراد یکسان نیست. به طور کلی درمان ارتودنسی 1 تا 2 سال طول می کشد. در برخی افراد که ناهنجاری دندانی کمتری دارند این مدت کمتر از یک سال و در افرادی که ناهنجاری های شدید و پیچیده دارند ممکن است حدود 3 سال طول بکشد. در ادامه برخی از عوامل را که در این مدت زمان تأثیر گذار هستند، برای شما شرح خواهیم داد.

عوامل موثر بر طول دوره درمان ارتودنسی

• تجربه و مهارت متخصص ارتودنسی

اولین عاملی که می توانیم در این زمینه معرفی کنیم مربوط به دندان پزشک شما می شود. فرآیند گذاشتن براکت های ارتودنسی بر روی دندان های شما، چکاپ های ماهیانه و… می تواند یکی از موارد و موضوعاتی باشد که زمان زیادی را لازم دارد. این موضوع در حالی است که اگر از یک ارتودنتیست متخصص و ماهر درخواست کنید تا روند درمانی ارتودنسی شما را به عهده بگیرد، متوجه می شوید که چقدر تجربه و مهارت او در سرعت روند درمانی مؤثر است، نسبت به زمانی که پزشک شما یک فرد تازه کار است.

• نوع و شدت ناهنجاری های دندانی

شدت ناهنجاری یکی دیگر از عوامل مهم تأثیرگذار در طول درمان می باشد. معمولاً طول درمان بیماران با ناهنجاری های شدیدتر بیشتر از بیماران دیگر می باشد. هر چه ناهنجاری های فکی و یا روابط فکی بیشتر باشد، زمان مورد نیاز برای درمان نیز بیشتر می شود. در صورتی که نامرتبی دندان ها خفیف تا متوسط باشد، درمان ارتودنسی معمولاً حدود یک سال زمان خواهد برد.

• سرعت حرکت دندان ها

سرعت حرکت دندان های هر فرد با فردی دیگر متفاوت است. دندان های بسیاری از افراد حتی در سنین بزرگسالی نیز به سرعت به براکت های ارتودنسی جواب می دهند و جابجا می شوند. البته برخی از دستگاه ها وجود دارند که با لرزش فرکانس بالا و بازسازی استخوان اطراف ریشه، دندان ها را تحریک می کنند تا راحت تر جا به جا شوند. در واقع آنها می توانند مدت زمان درمان ارتودنسی را تا 30 درصد کوتاه تر کنند. در روش های جدید ارتودنسی در زمان کوتاه نیز از همین دستگاه ها استفاده می شود.

• میزان همکاری بیمار

درمان ارتودنسی یک کار گروهی است. نه تنها ارتودنتیست و همکاران او برای بهبودی لبخند شما تلاش می کنند، بلکه شما هم باید در این فرایند با آنها همکاری کنید. شما باید به درستی از دندان ها و بریس های اینویزیلاین مراقبت کنید و تمام توصیه های ارتودنتیست خود را دنبال کنید. اگر همه چیزهایی را که از شما خواسته می شود رعایت کنید، طول درمان شما می تواند کوتاه تر شود؛ اما اگر استفاده از کش های خود را فراموش کنید یا حداقل 22 ساعت در روز از الاینرهای اینویزیلاین خود استفاده نکنید، احتمالاً طول درمان شما افزایش می یابد. بنابراین، نحوه مراقبت شما از دندان ها و بریس ها بر طول درمان تأثیرگذار است. برای مراقبت از دندان ها و بریس ها باید هر روز مسواک بزنید، نخ دندان بکشید، بریس ها را تمیز کنید و از خوردن غذاهای جویدنی، سفت، چسبناک و شیرین خودداری کنید.

• نوع ارتودنسی

متقاضیان ارتودنسی امروزه گزینه های زیادی برای انتخاب دارند که شامل بریس های فلزی سنتی، بریس های سرامیکی و الاینرهای شفاف از انواع ارتودنسی هستند. بریس های فلزی از فلز استیل ساخته شده که این سیستم را بسیار مستحکم و قوی نگه می دارد. از طرفی بریس های سرامیکی و الاینرهای شفاف زیباتر از بریس های فلزی به نظر می رسند و بیشتر بزرگسالان آنها را ترجیح می دهند. نوع ارتودنسی نیز یکی از عوامل تأثیرگذار بر مدت زمان درمان ارتودنسی می باشد.

چگونه طول درمان ارتودنسی را کاهش دهیم؟

به طور معمول در درمان ارتودنسی، حرکت دندان ها به آهستگی صورت می گیرد؛ اما با این حال عوامل بسیاری بر کاهش طول مدت درمان ارتودنسی تأثیر دارند که عبارتند از:

1. مراجعه در سن پایین تر: یکی از موارد بسیار مهمی که بر کاهش طول درمان ارتودنسی اثرگذار است، سن بیمار می باشد. اگر ارتودنسی در سن پایین تری انجام شود، روند درمان راحت تر و سریع تر انجام می شود.
2. تشخیص به موقع مشکلات و بیماریهای دهان و دندان: در صورتی که مشکلات دهان و دندان در زمان مناسب و به موقع تشخیص داده شود، تأثیر بسیاری بر طول درمان ارتودنسی دندان دارد.
3. مراقبت های لازم از دستگاه ارتودنسی: در صورت مصرف غذاهای سخت و چسبنده و همچنین در صورت بروز حادثه با شکستن براکت ها، طول درمان ارتودنسی افزایش خواهد یافت. همچنین اگر بیمار دارای دستگاه های ارتودنسی متحرک می باشد، باید در حفظ و نگهداری آن کوشا باشد؛ زیرا گم شدن و یا آسیب دیدن آن، علاوه بر هزینه ی مضاعف سبب افزایش طول درمان ارتودنسی خواهد شد.
4. مراجعات منظم به مطب ارتودنسی نیز دارای اهمیت زیادی می باشد که اگر در این مراجعات سهل انگاری شود، طول درمان افزایش خواهد یافت.
5. اگر فردی دارای دندان قروچه باشد، باید این مورد را به اطلاع ارتودنتیست خود برساند؛ زیرا دندان قروچه می تواند سبب اختلال در روند درمان شود.

زودتر برداشتن براکت های ارتودنسی چه مضراتی دارد؟

کاهش مدت زمان ارتودنسی در نگاه اول یک مزیت محسوب می شود؛ اما کیفیت درمان و نتیجه نهایی بارها از طول درمان مهم تر است. گاهی اوقات اصرار برای ارتودنسی در زمان کوتاه، باعث چنین عوارضی می شود:

• جواب نگرفتن و کامل نشدن درمان ارتودنسی
• آسیب به فک و دندان ها

اهمیت زمان بندی در درمان ارتودنسی

طول درمان ارتودنسی و تأثیر شروع درمان در سنین مختلف یکی از مواردی است که می تواند در زمینه درک میزان تأثیر گذاری ارتودنسی راهگشا باشد. طول درمان بسته به نوع و شدت ناهنجاری دندانی فکی ایجاد شده، سن بیمار مراجعه کننده، همکاری بیمار با روند درمانی و باید و نبایدهای آن، شرایط بیولوژیک فرد تحت درمان ارتودنسی، درآوردن یا درنیاوردن دندانها و غیره متفاوت می باشد؛ ولیکن به طور میانگین طول درمان ارتودنسی در حدود 2 سال می باشد و ممکن است در بعضی موارد درمان تا چند سال به طول بیانجامد. شناخت این موارد می تواند به فرد کمک کند که با کمترین هزینه ممکن و بدون نیاز به جراحی و از طریق استفاده از درمان ارتودنسی به اهداف خود که فک و دندان های مرتب، زیبا و سالم و جدای از آن درست و راحت تر جویدن غذا است، دست پیدا کند. به طور کلی زمان بندی مناسب در درمان ارتودنسی اثرات زیر را به همراه دارد:

• باعث ماندگار تر شدن نتیجه می شود.
• باعث زیباتر شدن چهره فرد می شود.
• باعث تکلم صحیح و درست جویدن غذا می شود.

نسخه اصلی مطلب چرا دوره درمان ارتودنسی طولانی می شود؟ را در سایت دکتر پدرام دانش کاظمی بخوانید.

---