آناتومی سیستم تناسلی مردان دارای یک جفت بیضه است که وظیفه تولید هورمون تستوسترون و اسپرم را برعهده دارد. بیضه ها با کیسه ای به نام اسکروتوم پوشیده شده اند. بیماری واریکوسل با بزرگ شدن رگ های موجود در اسکروتوم مشاهده می شود. بدین صورت که رگ هایی به نام plexiniform plexus وجود دارند که در تنظیم حرارت در بیضه نقش خود را ایفا می کنند. درصورتی که ابعاد این رگ ها افزایش پیدا کند، ممکن است منجر به آسیب های متعددی شوند. این آسیب اغلب به علت حرارت بالا ایجاد می شود. مطالعات نشان می دهند که بیضه چپ به علت داشتن ورید بلند تر، استعداد بیشتری (حدود ۹۰ درصد) برای ابتلا به این بیماری دارد. انتقال خون از بیضه چپ به قلب، نیازمند فشار بیشتری نسبت به بیضه راست است و اگر این نیرو به خوبی تأمین نگردد، تجمع خون و در پی آن بیماری واریکوسل ایجاد می شود. البته ممکن است این مشکل در هر دو بیضه نیز مشاهده شود. در هر حال درمان به موقع این مشکل بسیار حائز اهمیت است.

علت واریکوسل

پزشکان علت اصلی واریکوسل را تشخیص نداده اند؛ ولی احتمال قوی ناشی از اختلالاتی است که در جریان خون رگ های وريدی بیضه رخ می دهد. این رگ ها خون را از بیضه ها به بیرون می رانند. در صورتی که جریان خون در این رگ ها به درستی برقرار نشود، می تواند باعث احتباس خون و گشادی رگ ها شود. در نتیجه واریکوسل روی می دهد. واريكوسل در٩٠٪‏ موارد در سمت چپ وجود دارد كه علت آن ورود وريد بيضه به وريد كليه و سپس به وريد اجوف است كه نسبت به بيضه ي راست مسير طولاني تري را طي ميكند.

علائم واریکوسل

• اتساع و بزرگی سیاهرگ ها در کیسه بیضه
• کاهش تعداد اسپرم و تنبلی آن
• تشدید درد بیضه ها حین ایستادن و کاهش آن در حالت درازکش
• تشدید درد بیضه ها در هوای گرم
• احساس سنگینی در بیضه ها
• احساس توده مانند در بیضه ها
• تشدید درد بیضه ها با انجام فعالیت های سنگین
• از بین رفتن درد هنگام خوابیدن

چه کسانی واریکوسل میگیرند؟

نمی توان به طور دقیق پیش بینی کرد که چه افرادی با واریکوسل مبتلا می شوند؛ اما متخصصان در بررسی های خود مشاهده کرده اند که خطر ابتلا به این بیماری در نوجوانان در سن بلوغ بیشتر است. علت این امر به این دلیل است که در این دوره زمانی (بلوغ)، درگیری جریان خون در اطراف بخش های جنسی بیشتر می شود و فشار در این مناطق افزایش می یابد؛ اما باید توجه داشت که واریکوسل می تواند در هر سنی رخ دهد و ممکن است در افراد بالغ نیز ظاهر شود.

عوارض واریکوسل

واریکوسل ممکن است سبب مشکلاتی شود. این مشکلات عبارتند از :

• جمع شدن بیضه آسیب دیده (آتروفی).
• ناباروری
• عدم تعادل هورمون ها

روشهای تشخیص واریکوسل

پزشک هنگام ایستادن و دراز کشیدن، بیضه های بیمار را معاینه می کند. ممکن است پزشک نیاز به انجام سونوگرافی اسکروتومی داشته باشد. این تست به اندازه گیری رگ های اسپرماتیک کمک می کند و به پزشک اجازه می دهد تا یک تصویر دقیق از مشکل داشته باشد.

روش های درمان واریکوسل

تاکنون داروی خاصی برای درمان واریکوسل معرفی نشده است. فقط برخی از مسکن ها برای از بین بردن درد ناشی از آن کارساز هستند. بهترین روش برای درمان و از بین بردن این بیماری، جراحی است. این روش نیز با تشخیص پزشک اورولوژی انجام می گیرد. سه روش کلی برای جراحی واریکوسل وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

1. جراحی واریکوسلکتومی (Varicocelectomy)
2. جراحی لاپاراسکوپیک (Laparoscopic)
3. آمبولیزاسیون پوستی (Embolization)
4. جراحی واریکوسل با میکروسکوپ
5. جراحی میکروسرجری واریکوسل

• جراحی واریکوسلکتومی

این روش از جراحی واریکوسل در اتاق عمل و با بیحسی یا بیهوشی انجام می شود. جراح از طریق کشاله ران و یا زیر شکم جراحی را انجام می دهد. درد حاصل از این عمل جراحی به صورت خفیف است و بیمار می تواند پس از چند روز استراحت فعالیت های خود را انجام دهد.

• جراحی لاپاراسکوپیک

جراح متخصص در این روش از عمل جراحی واریکوسل، برش کوچکی در ناحیه شکم ایجاد می کند و ابزار مخصوص جراحی را در آن برش وارد می کند. سپس درمان گرفتگی رگ ها و اعمال دیگر را انجام می دهد.

• آمبولیزاسیون پوستی

برای این کار یک لوله باریک و مخصوص وجود دارد که پزشک آن را وارد رگ کشاله ران یا گردن می کند و سپس از اشعه ایکس استفاده می کند تا رگ های بزرگ شده را مشاهده کند. بعد از مشاهده رگ ها، فنر مخصوص داخل لوله باز می شود تا رگ های تشخیص داده شده توسط پزشک بسته شوند. با این عمل واریکوسل بیمار کوچک تر می شود. پزشک برای انجام این عمل، بیمار را بیهوش می کند. عوارضی نیز برای آمبولیزاسیون نام برده شده است که در زیر مشاهده می کنید.

احتمال بازگشت واریکوسل

• تکان خوردن فنر در داخل آن و حرکت به جای دیگر در بدن
• عفونت آن قسمت از بدن بیمار که لوله در آنجا قرار گرفته است.

درمان واریکوسل بدون جراحی

هیچ روش درمانی دارویی مؤثری برای واریکوسل وجود ندارد. کنترل دارویی بر رفع ناراحتی و درد بیماری تمرکز می کند .

• ضد التهاب هاب غیر استروئیدی

استفاده از ضد التهاب های غیر استروئیدی می تواند دردهای شناخته شده را آرام کند. این روش فقط در درمان علائم بیماری است و نه درمانی مشخص برای بیماری. اگر درد ادامه پیدا کند، درمان واریکوسل با جراحی باید قویا بررسی شود. قرص های ضد درد می توانند در طی انتظار بیمار برای تاریخ جراحیش استفاده شوند. ضروری است که بیمار درباره ی قرص های ضد درد با پزشک صحبت کند؛ زیرا خیلی از ضد التهاب های غیر استروئیدی، نظیر آسپرین، قابلیت لخته شدن خون را کاهش می دهند و می توانند منجر به خونریزی بیش از اندازه در هنگام جراحی شوند.

• لباس زیر های کمک کننده

برخی پزشکان لباس زیرهای کمک کننده پیشنهاد می کنند که می تواند در حالی که به جریان خون یاری می رساند به کاهش درد هم کمک کند. ضروری است که به خاطر داشته باشیم که لباس زیرها باید کمک کننده باشند و نه محدود کننده.

• دراز کشیدن

دراز کشیدن باید برخی از دردهای بوجود آمده به وسیله ی واریکوسل را کاهش دهد، اگرچه اندک و موقتی. اگر درد بسیار شدید است جراحی توصیه می گردد.

درجه واریکوسل برای معافیت دائم

معافیت واریکوسل در برخی کشورها می تواند برای مردانی که به دلیل شدت این بیماری از مشکلات جدی باروری یا درد مزمن رنج می برند، تحت شرایط خاصی از خدمت سربازی معافیت دریافت کنند. مشمولینی که دارای واریکوسل خفیف با درجه پایین هستند و یا عمل جراحی بدون عارضه داشته اند، معاف از خدمات رزمی خواهند شد و در نهایت مشمولینی که دارای واریکوسل گرید ۳ و یا عود مجدد بیماری پس از عمل جراحی هستند، معافیت دائم دریافت خواهند کرد.

نسخه اصلی مطلب بیماری واریکوسل چیست و چه عوارضی دارد؟ را در سایت دکتر مجید حقیقت بخوانید.

---