پوکي استخوان ، بيماري بسيار شايعي است که بيشتر در دهه هاي ششم و هفتم زندگي ظاهر ميشود .اين بيماري پيشرونده و بدون علامت است و بعلت کاهش چگالي استخوانها ، فرد در معرض خطر شکستگي استخوان قرار ميگيرد . تغذيه در جلوگيري از بيماري پوکي استخوان نقش اول را ايفا ميکند .اگر مصرف کلسيم و ويتامين D در رژيم غذايي در طي دوران بلوغ و بزرگسالي کافي باشد ، پوکي استخوان تا حد زيادي قابل پيشگيري است .
حدود سن 35 سالگي زماني است که حجم توده استخواني فرد در بالاترين ميزان خود قرار دارد و تا رسيدن به اين سن ميزان مصرف کلسيم و ويتامين D بايد در حد کافي باشد .
بعد از اين سن احتمالا کلسيم و ويتامين D نقش کمتري در سلامت استخوانها دارند اما با اين وجود هنوز مصرف آنها به منظور استخوانها ضروري وحياتي است .
- افزايش ميزان کليسم مصرفي به ميزان تقريبا 1200-1000 ميلي گرم در روز.
- افزايش مصرف ويتامين D در رژيم غذايي ، توصيه ميشود فرد روزانه 30- 10دقيقه در معرض مستقيم اشعه آفتاب قرار گيرد تا ويتامين D کافي جذب کند..
- اگر تامين مواد مورد نياز از طريق رژيم غذايي غير ممکن باشد با مشورت متخصص تغذيه ، بايد از مکمل کلسيم و ويتامين D استفاده شود.
- ورزش در پيشگيري پوکي استخوان بسيار موثر است . روزانه 30 دقيقه فعاليت ورزشي همچنين پياده روي توصيه ميشود .
- از مصرف کافئين زياد(بيشتر ازmg 300 در روز) بايد پرهيز کرد
- از مصرف پروتئين حيواني زياد نيز بايد پرهيز کرد چرا که باعث افزايش دفع ادراري کلسيم ميشود .
- کاهش دريافت سديم زياد و افزايش مصرف پتاسيم و منيزيم و منگنز توصيه ميشود .
روزانه 3-2 واحد شير و لبنيات مصرف کنيد ، هر واحد شير و لبنيات معادل 1 ليوان شير يا 4/3 ليوان ماست يا 2 ليوان دوغ است .
- استفاده ازمقادير کم شير را شروع کنند و تدريجا آن را افزايش دهند .
- از مصرف شير به هنگام ناشتا بودن پرهيز کنند ،
- حتي الامکان شير را بصورت سرد مصرف کنند
- از فرآورده هاي شيري استفاده کنند که ميزان لاکتوز کم دارند
- بهترين جايگزين شير در افرادي که شير را تحمل نميکنند ، ماست ميباشد.
پنير هم منبع خوب کلسيم است .از منابع ديگر کلسيم سبزيجات برگ سبز ، کلم و سويا هستند
نسبت کلسيم به فسفر رژيم بايد در حد 1 حفظ شود .فسفر دفع اداري کلسيم را کاهش ميدهد اما مقادير زياد آن هم باعث افزايش هورمون پاراتيروئيد و کاهش کلسيم خون ميگردد .
مصرف زياد نوشابه هاي گازدار سياه به علت داشتن اسيد فسفريک زياد منجر به پوکي استخوان ميشود.