بیماری های مقاربتی (STD) از طریق رابطه جنسی محافظت نشده منتقل می شوند. دو مورد از عفونت های مقاربتی جنسی، تبخال تناسلی و زگیل تناسلی است. زگیل و تبخال تناسلی هر دو بیماری مقاربتی هستند که از نظر ماهیت تا حدودی مشابه هستند. هر دو توسط ویروس هایی ایجاد می شوند که از طریق تماس جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل می شوند. با این حال، علائم هر یک متفاوت است و به طور متفاوتی درمان می شوند. خوشبختانه علائم هر دو نوع تبخال تناسلی یا زگیل تناسلی قابل درمان است و برای برخی از رایج ترین انواع زگیل تناسلی واکسن وجود دارد. زگیل تناسلی دارای انواع مختلفی می باشد که هر کدام از این نوع بیماری می تواند کم خطر و پر خطر باشد. در ادامه تفاوت های این دو بیماری شرح داده میشود.

علت زگیل تناسلی

بیماری زگیل تناسلی یک بیماری عفونی است که عامل اصلی به وجود آورنده ی آن نوعی ویروس DNA دار با نام HPV یا پاپیلومای انسانی می باشد. این ویروس از طریق تماس مستقیم پوست افراد و عمدتاً در اثر ارتباطات جنسی منتقل می شود.

علائم زگیل تناسلی

هنگامی که نشانه ها و علائم زگیل تناسلی اتفاق می افتد، بسیاری از آنها شامل خارش، سوزش و حساسیت ناحیه تناسلی خواهند شد. از دیگر علائم زگیل تناسلی می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• برآمدگی هایی با ظاهر موج دار یا به صورت گل کلم
• زگیل های تناسلی می توانند در هر قسمت از بدن که در معرض تماس جنسی است ظاهر شوند. به عنوان مثال در خانم ها، روده ، واژن، دهانه رحم یا کشاله ران و در مردان آلت تناسلی، ران یا کشاله ران.
• اندازه زگیل ها ممکن است متفاوت باشد و ممکن است چندین زگیل همزمان باهم وجود داشته باشند.
• تحریک پذیری در محل زگیل
• زنانی که زگیل تناسلی در داخل واژن دارند ممکن است علائمی مانند خونریزی به دنبال مقاربت جنسی یا ترشحات غیر طبیعی واژن را تجربه کنند. به ندرت ممکن است خونریزی یا انسداد ادرار در صورت وجود زگیل رخ دهد.

انواع زگیل تناسلی

ویروس HPV یا همان زگیل تناسلی، انواع مختلفی دارد که برخی از آنها کم خطر هستند و فقط باعث به وجود آمدن زگیل های کوچک و بی خطر در اندام تناسلی و مقعد می گردند. این ویروس ها مشکل خاصی به وجود نمی آورند و ضایعات بسیاری از آنها پس از گذشت مدت زمانی محدود از روی پوست محو خواهد شد. تیپ های پرخطر این ویروس، علاوه بر ایجاد عفونت های گسترده و زگیل تناسلی، می توانند بیماری هایی مانند سرطان دهانه رحم و واژن را ایجاد کنند و سلامتی فرد مبتلا را شدیداً مورد تهدید قرار دهند.

عوامل خطر زگیل تناسلی

1. اشخاصی که شریک های جنسی متعدد دارند.
2. افرادی که درباره سابقه جنسی شریک جنسی خود اطلاعی ندارند.
3. اشخاصی که رابطه جنسی محافظت شده ندارند.
4. جوانانی که فعالیت های جنسی بالایی در دوران جوانی دارند.
5. کسانی که به سایر عفونت های جنسی مبتلا هستند.

تشخیص زگیل تناسلی

تست پاپ اسمیر در زنان

انجام منظم معاینه لگن و تست پاپ اسمیر در زنان مهم است. با این کار می توان تغییرات گردن رحم ناشی از زگیل ها و یا علائم اولیه سرطان گردن رحم را تشخیص داد. در پاپ اسمیر، پزشک از وسیله ای به نام اسپکولوم برای باز کردن دهانه ی رحم استفاده می کند، سپس با استفاده از ابزاری از سلول های گردن رحم بیوپسی برمی دارد. در نهایت سلول ها توسط میکروسکوپ دیده می شوند.

تشخیص زگیل تناسلی در مردان از طریق بیوپسی

اگر پزشک شما برای تشخیص آلودگی به تست و آزمایش های بیشتری نیاز داشته باشد، ممکن است بیوپسی (گرفتن نمونه از بافت های زگیل تناسلی و یا ناحیه مشکوک) انجام دهد و آن را برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه بفرستد. این موضوع به پزشک در تشخیص نشانه های سرطان تناسلی یا رحمی کمک شایانی می کند. برای افرادی که در خطر ابتلا به این ویروس قرار دارند و یا ویروس اچ پی وی در آنها تشخیص داده شده است، این بسیار مهم است که چکاپ های منظم با پزشک داشته باشند (از جمله بیوپسی) تا مطمئن شوند همه چیز تحت کنترل است.

روشهای درمان زگیل تناسلی

درمان دارویی

در صورتی که زگیل بسیار کوچک باشد، پزشک ممکن است برای درمان زگیل تناسلی داروهای موضعی و پماد را تجویز نماید که برخی از آنها شامل موارد زیر باشد:

1. پماد آلدارا یا ایمی کیمود بر روی سیستم ایمنی کار میکند و به صورت موضعی بر روی پوست مالیده میشود و برای درمان نوع خفیفی از سرطان پوست با نام کارسینوم نیز تجویز میگردد.
2. پودوفیلاکس podofilox: این دارو به صورت محلول و یا ژل می باشد و فقط در بخش خارجی پوست مانند زگیل تناسلی و زگیل مقعدی استفاده می شود و به خاطر خاصیت اسیدی در بخش های داخلی و نواحی حساس مانند مانند لب و داخل دهان، واژن و مجرای تناسلی و واژن به هیچ عنوان نباید استفاده شود و فقط با نسخه پزشک میتوان تهیه کرد.
3. اسید سالیسیلیک یا TCA: به علت ارزان بودن این محلول اسیدی، برخی افراد و حتی پزشکان برای درمان زگیل تناسلی این روش را پیشنهاد میکنند که فقط برای زگیل های بسیار کوچک ممکن است کاربرد داشته باشد؛ ولی عوارض آن بسیار زیاد بوده و مدت زمان درمان (در صورتی که موفق باشد) حدود 6 الی 8 هفته به طول می انجامد.

لیزر

در این روش با تابش اشعه لیزر co2 بافت زگیل را از بین می برند و معمولاً از آن برای زائده های بزرگ و با تعداد زیاد هم استفاده می شود. روش لیزر زگیل تناسلی معمولاً در مطب یا کلینیک، تحت بیحسی موضعی یا عمومی و در زمان کوتاهی انجام می شود و تنها روشی است که به عمق زائده ها نفوذ می کند و آنها را به صورت ریشه ای از بین می برد. به همین دلیل احتمال بازگشت و عود مجدد در این روش وجود نخواهد داشت.

الکتروکوتر یا سوزاندن

یکی از روشهای قدیمی برای درمان زائده ها که از قدیم به کار گرفته می شده، الکتروکوتر یا سوزاندن زگیل ها می باشد. در این روش که جراحی معمولی می باشد، پزشک از جریان الکتریکی برای گرم کردن و از بین بردن بافت های غیر طبیعی روی پوست استفاده می کند. این روش بیشتر برای زائده های گوشتی نرم کاربرد دارد.

کرایوتراپی

یک روش درمانی خاص است که در آن ضایعات سطحی پوست، تحت انجماد قرار می گیرند. ممکن است انجماد مناسب ترین راه درمان برای انواع مختلفی از ضایعات پوستی باشد. دستگاه کرایوتراپی دارای مخزنی دو جداره و عایق شده است که مخزن این دستگاه حاوی ازت مایع یا نیتروژن مایع (Liquid Nitrogen Cryo) می باشد. ازت مایع درون این دستگاه سرمای شدیدی حدود 196- درجه سانتی گراد دارد. وقتی محتویات دستگاه کرایو روی ضایعه ی پوستی مورد نظر اسپری می شود درجه حرارت بافت ضایعه مورد نظر را به شدت و با سرعت بسیار زیادی کاهش می دهد که باعث انجماد و فریز شدن بافت مورد نظر و مرگ سلولی آن خواهد شد.

جراحی زگیل تناسلی

یکی از روش هایی که پزشکان یا جراحان عمومی برای از بین بردن زگیل به کار میگیرند، جراحی می باشد. عمل جراحی اغلب برای زائده های روی پوست کاربرد داشته و اگر زگیل داخل واژن یا مقعد باشد، از لیزر برای از بین بردن آن استفاده می کنند. جراحی شامل روش سنتی بریدن به وسیله تیغ جراحی می باشد و قبل از آن محل عفونی به طور موضعی بیحس می شود. زخم ناشی از برداشتن زگیل ها بخیه زده می شوند.

دلایل تبخال تناسلی

تبخال دستگاه تناسلی یک عفونت شایع جنسی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس با عبارت مخفف شده (HSV) ایجاد می شود. مهمترین راه انتشار ویروس هرپس سیمپلکس را می توان تماس جنسی دانست. بعد از عفونت اولیه، ویروس در بدن شما پنهان می شود و می تواند چندین بار در سال دوباره فعال شود.

عوامل خطر تبخال تناسلی

سایر مواردی که خطر ابتلا به تبخال تناسلی را افزایش می دهد:

1. رابطه جنسی با شخصی که رابطه جنسی پرخطر دارد.
2. تغییرات زیاد یا مکرر شرکای جنسی
3. استفاده نکردن از کاندوم یا استفاده نادرست از آن
4. عفونت های مقاربتی قبلی (STI)
5. عفونت اچ آی وی یا سایر مشکلات سلامتی که مقاومت بدن برای مبارزه با عفونت را کاهش می دهند.
6. رابطه جنسی در سنین پایین

تبخال تناسلی به راحتی تشخیص داده نمی شود. از آنجا که اکثر مردم نمی دانند که آیا به این ویروس آلوده هستند یا خیر، بنابراین ممکن است ویروس هرپس تناسلی بدون اطلاع آنها به فرد دیگر منتقل شود.

علائم تبخال تناسلی

بیشتر افراد مبتلا به هرپس تناسلی به علت نداشتن هیچگونه علائمی از آلوده بودن خود اطلاعی ندارند. علائم در صورت بروز عبارتند از:

• درد یا خارش که 2 تا 10 روز بعد از تماس با شریک جنسی آلوده شروع می شود.
• برجستگی های کوچک قرمز یا تاول های سفید ریز که چندین روز بعد بروز می کند.
• زخم هنگامی ایجاد می شود که تاول ها می ترکند و به بیرون تراوش می کنند یا خونریزی می کنند.
• دلمه هنگام بهبود یافتن تاول ها ایجاد می شود.
• تاول ها سبب دردناک شدن ادرار می شوند. همچنین شما تا زمان برطرف شدن عفونت، احساس درد و حساسیت در نواحی تناسلی دارید. در اوایل شروع بیماری شما علائمی شبیه آنفولانزا و علائمی مانند غدد لنفاوی ملتهب در کشاله ی ران، سردرد، درد ماهیچه و تب دارید.

تشخیص تبخال تناسلی

سه روش تشخیصی وجود دارد:

1. روش PCR با نمونه برداری از جوش های تاولی
2. روش سرولوژیک که آنتی بادی ویروس را در خون تشخیص می دهد.
3. کشت ویروس که امروزه کمتر استفاده می شود.

درمان تبخال تناسلی

اصول کلی تشخیص، معمولاً با دیدن تاول ها داده می شود؛ اما برای تأیید تشخیص ممکن است مایع داخل تاول در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گیرد. درمان با هدف تخفیف علائم و پیشگیری از عوارض صورت می گیرد. معمولاً در درمان اولیه از داروی ضد ویروسی اسیکلوویر (Acyclovir) استفاده می شود.
فرد مبتلا بهتر است از لباس های زیر نخی استفاده کند و برای کاهش درد به هنگام ادرار می تواند از آب گرم در ناحیه استفاده کند. نشستن در وان آب گرم که در آن یک قاشق چایخوری نمک ریخته شده باشد، می تواند مقداری از درد و ناراحتی ناشی از تاول ها را کاهش دهد. حتی المقدور شیوه زندگی خود را تغییر داده تا استرس کمتری به شما وارد شود. در مواردی که تبخال به صورت مکرر عود کند، از داروهای ضد ویروسی نسل بالاتر (همانند ویرابکس:Virabex) به مدت طولانی تر به همراه داروهای تقویت کننده سیستم ایمنی، برای کاهش احتمال عود، استفاده می شود. فرد مبتلا می تواند از داروهای ضد درد خفیف مثل استامینوفن، برای تسکین درد استفاده کند.

نسخه اصلی مطلب تفاوت تبخال و زگیل چیست؟ را در سایت دکتر محسن سلیمانی بخوانید.

---