رحم هتروژن یکی از شرایطی است که ممکن است در تصاویر سونوگرافی مشاهده شود و نشان دهنده تغییرات ساختاری در بافت رحم است. این تغییرات می توانند به دلایل مختلفی مانند عفونت ها، فیبروئیدها، یا اختلالات هورمونی ایجاد شوند و تشخیص به موقع آن ها اهمیت زیادی در مدیریت سلامت زنان دارد. در این مقاله، به بررسی مفهوم رحم هتروژن در سونوگرافی، علل و نشانه های آن، و اهمیت تشخیص زودهنگام این وضعیت خواهیم پرداخت.

معنی هتروژن در سونوگرافی چیست؟

هتروژن در لفت به معنی دیدن بافتی متفاوت در سونوگرافی است. این نواحی ممکن است که روشن تر دیده شوند. توده های هتروژن توده هایی هستند که هر دو توده های هیپواکو و هایپواکو را در خود دارند و به اصطلاح به صورت کاملاً غیر یکنواخت به نظر می آیند. از شایعترین انواع خوشخیم آن رحم میوماتوز و آدنومیوزیس رحمی است. این خصوصیت ممکن است در کیست های تخمدان مشاهده شود که لزوم بررسی جدی تری را مطرح میکند.

علت رحم هتروژن

علت دقیق نتیجه رحم هتروژن مشخص نیست؛ اما تحقیقات نشان داده اند که رخ دادن دلایل زیر در آن نقش دارند:

هورمون ها

هورمون های زنانه از جمله پروژسترون و استر وژن در طول هر ماه باعث ضخیم شدن دیواره رحم و جمع شدن خون در آن می شوند و بدن زن را برای بارداری احتمالی آماده می کنند. تحقیقات نشان داده اند که این هورمون ها علاوه بر ضخیم شدن دیواره رحم، در رشد توده های فیبروزی نیز مؤثر هستند. میوم ها گیرنده های هورمون های زنانه فراوانی در سطح خود دارند و علت تأثیرگذاری بالای هورمون ها بر آ نها نیز همین است.

ماتریس خارج سلولی (ECM)

ماتریس خارج سلولی موادی هستند که سلول های بافت ها را مانند سیمان کنار هم نگه می دارند. به دلایلی نامشخص این مواد در فیبروم ها افزایش پیدا می کنند و همچنین فاکتورهای رشد را نیز در خود ذخیره می کنند.

تغییرات ژنتیکی

گاهی در سلول های پارانشیمی تغییرات ژنتیکی تحت جهش یا دیگر عوامل تغییر پیدا می کنند و باعث ایجاد میوما می شوند.

دیگر عوامل

فیبروم های رحمی تحت تأثیر عوامل محیطی یا ژنتیکی از تقسیم و تکثیر سلول های بنیادی موجود در رحم تشکیل می شوند. عوامل شناخته شده دیگری علاوه بر موارد ذکر شده می توانند تشکیل این تومورها را تحریک کنند که عبارت هستند از:

• شروع قاعدگی در سنین پایین
• چاقی
• کمبود ویتامین
• رژیم غذایی غنی از گوشت قرمز و فقیر از سبزیجات برگی، میوه و لبنیات
• نوشیدن مشروبات الکلی از جمله آبجو

علائم رحم هتروژن

همان طور که گفته شد معمولاً این عارضه علامتی به همراه ندارد. در صورتی که توده های فیبروز رشد کنند یا تعدادشان زیاد شود، می توانند علائمی داشته باشند. شایع ترین این علائم را در زیر نام بردیم:

1. خونریزی شدید قاعدگی
2. طولانی شدن دوره قاعدگی تا بیش از یک هفته
3. فشار یا درد در ناحیه لگن
4. تکرر ادرار
5. مشکل در تخلیه مثانه
6. یبوست
7. کمردرد یا پا درد

رحم هتروژن و بارداری

رحم هیتروژن می تواند باعث تداخل در لانه گزیری جنینی در رحم شده و فرد برای بارداری دچار مشکل شود.

زمان مراجعه به پزشک

فیبروم های رحمی عارضه ای خطرناک نیستند؛ اما در مواردی ممکن است ناراحتی هایی ایجاد کنند. از مهم ترین عوارض آنها می توان کم خونی شدید و کمبود گلبول قرمز، خونریزی های شدید هنگام پریود ماهانه و مشکلات مشابه را نام برد. در صورت مشاهده موارد زیر سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

• لکه بینی یا خونریزی بین دوره ها
• مشکل در تخلیه مثانه
• درد مستمر در ناحیه لگن
• دوره های قاعدگی بسیار سنگین، طولانی و دردناک

سونوگرافی رحم

سونوگرافی رحم با استفاده از دو روش انجام می شود. نوع روند سونوگرافی انجام شده به دلیل سونوگرافی، وابسته است. جهت فراهم آوردن اطلاعات مورد نیاز برای تشخیص یا درمان، تنها یک روش یا هر دو روش، موردنیاز می باشد.

سونوگرافی ابدومینال

ماده ای ژل مانند روی شکم شما زده می شود. مبدل یا پروب به پوست شما فشار داده می شود و در اطراف ناحیه مورد بررسی حرکت می کند. تصاویر ساختارها روی صفحه کامپیوتر نشان داده می شوند. این تصاویر برای استفاده پزشک با استفاده از ابزار مختلف ثبت می شود.

سونوگرافی واژینال

سونوگرافی واژن از طریق واژن با مثانه خالی انجام می شود. از یک مبدل واژینال که بلند و باریک است و پوششی از جنس پلاستیک یا لاتکس دارد استفاده می شود. مبدل وارد واژن شما می شود که ممکن است این کار کمی ناراحت کننده باشد. تصاویر ساختارها روی صفحه کامپیوتر نشان داده می شوند. این تصاویر برای استفاده پزشک با استفاده از ابزار مختلف ثبت می شود. پس از اتمام مراحل، مبدل برداشته خواهد شد.

عوارض سونوگرافی رحم

آزمایش سونوگرافی کمترین خطر را دارد. برخلاف دیگر روش های عکسبرداری پزشکی مثل رادیوگرافی یا سی تی اسکن ، در سونوگرافی از اشعه استفاده نمی شود.

نتایج رحم هتروژن در سونوگرافی

• این توده ها در تصویر سونوگرافی نشانه هایی دارند که چند مورد از آنها را نام می بریم.
• توده هایی که به صورت پراکنده و نامنظم رشد کرده اند.
• ممکن است تحت شرایطی سایز اندام تغییر کند.
• رشته هایی که به شکل شاخه شاخه (ستاره ای شکل) پراکنده هستند.
• این توده ها رشد سریعی دارند و حاوی رنگ های خونی هستند.
• مرز بین سلول های خود بافت و توده به صورت سایه و هاله است و مرز مشخصی ندارد.

نسخه اصلی مطلب رحم هتروژن در سونوگرافی چیست؟ را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---