عفونت قارچی پستان که تحت عنوان کاندیدیاسی (Candidiasis) نیز شناخته می شود، یکی از انواع بیماری های پوستی التهابی است که معمولاً در نواحی مرطوب و چین های پوستی سینه، به ویژه در نواحی اطراف نوک پستان، ایجاد می شود. این نوع عفونت به دلیل رشد بیش از حد قارچ کاندیدا، که یک میکروارگانیسم طبیعی در بدن انسان است، بوجود می آید. این قارچ معمولاً در شرایط خاصی مانند ضعف سیستم ایمنی، تغییرات هورمونی، یا محیط های مرطوب و گرم به راحتی رشد کرده و باعث بروز علائمی مانند قرمزی، خارش، سوزش، پوسته پوسته شدن و درد در ناحیه پستان می شود. این عفونت به ویژه در زنان شیرده که نوزادشان در تماس مستقیم با نوک پستان است، رایج تر است. عواملی مانند استفاده از آنتی بیوتیک ها، مصرف داروهای هورمونی یا مشکلات بهداشتی می توانند خطر ابتلا به عفونت قارچی پستان را افزایش دهند. در این مقاله به بررسی دقیق علل بروز این عفونت، عوامل خطر، علائم بالینی آن و روش های درمانی مؤثر خواهیم پرداخت. هدف ما این است که با آگاهی از این نکات، بتوانید این بیماری را شناسایی کرده و با روش های مناسب از آن پیشگیری و درمان کنید.

عفونت قارچی پستان چگونه به وجود می آید؟

عفونت های قارچی نوک پستان، که به طور عمده در دوران شیردهی شایع هستند، می توانند منجر به درد شدید سینه و نوک پستان شوند. این درد معمولاً بعد از شیردهی بروز پیدا می کند و ممکن است هنگام پوشیدن بعضی از لباس ها نیز احساس شود. در این شرایط، رنگ نوک سینه به صورتی روشن تغییر می کند. اگر درد ناگهانی همراه با علائم پوستی مشاهده شود، ممکن است نشان دهنده عفونت باکتریایی باشد که معمولاً در دهان نوزادها اتفاق می افتد.

این نوع عفونت قارچی توسط مخمری به نام کاندیدا ایجاد می شود که نوعی قارچ است. بسیاری از انواع مخمر به طور طبیعی روی پوست انسان زندگی می کنند و معمولاً در افراد سالم مشکلی ایجاد نمی کنند. اما زمانی که کاندیدا بیش از حد رشد می کند، می تواند زیر پوست نفوذ کرده و باعث عفونت شود.

علائم عفونت قارچی پستان

شایع ترین علامت عفونت قارچی نوک پستان، درد است که ممکن است به شکل احساس درد شدید یا تیر کشیدن در عمق سینه و به ویژه در طول یا بعد از شیردهی بروز کند. نوک سینه ها نیز ممکن است حساس شوند و علائم زیر را تجربه کنید:

• آرئول های خشک یا پوسته پوسته (حلقه تیره اطراف نوک سینه)
• نوک سینه های قرمز و براق یا صورتی روشن
• ترک خوردگی نوک سینه ها
• بثورات پوستی همراه با تاول های ریز
• خارش نوک سینه
• احساس سوزش

در مواردی ممکن است علائم برفک را در دهان نوزاد خود مشاهده کنید. این علائم عبارتند از:

• لکه های کرمی و سفید روی زبان
• لکه های سفید در داخل گونه ها
• زخم های دردناک در زبان

علل عفونت قارچی پستان

کاندیدا به طور طبیعی در محیط های گرم و مرطوب رشد می کند. اگر کودک شما دچار برفک دهان باشد، می تواند این عفونت را به نوک سینه های شما منتقل کند. برفک دهانی معمولاً بعد از شروع شیردهی بروز می کند و بیشتر در افرادی که عفونت کاندیدا در واژن داشته اند یا به نوزاد خود آنتی بیوتیک داده اند مشاهده می شود. سایر عوامل خطرساز شامل:

• پوشیدن لباس های زیر نامناسب یا تعویض نکردن مکرر آنها
• ترک خوردن و آسیب دیدن نوک سینه ها
• شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب
• استفاده از پد سینه
• تعریق بیش از حد (هیپرهیدروزیس)
• ضعف سیستم ایمنی بدن، که می تواند به علت شرایطی مانند HIV/AIDS یا دیابت باشد
• مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی

درمان عفونت قارچی پستان

درمان عفونت قارچی نوک پستان معمولاً شامل داروهای ضد قارچی است. این داروها می توانند به صورت موضعی به شکل کرم، ژل یا پماد استفاده شوند و معمولاً بدون نسخه در دسترس هستند. داروهای ضد قارچ موضعی معمول عبارتند از:

• کانازول
• فلوکونازول
• کلوتریمازول
• میکونازول
• نیستاتین

در برخی موارد، ممکن است پزشک داروی ضد قارچ خوراکی مانند فلوکونازول تجویز کند. علاوه بر این، داروهای ضد التهاب یا کرم های استروئیدی می توانند به تسکین علائم کمک کنند. اگر کودک شما مبتلا به برفک دهان باشد، او نیز باید هم زمان درمان شود تا از انتقال مجدد عفونت جلوگیری شود.

جلوگیری از عفونت قارچی پستان

برای جلوگیری از عفونت قارچی نوک پستان، رعایت نکات بهداشتی و مراقبتی بسیار مهم است. برخی اقدامات موثر شامل:

• تمیز نگه داشتن سینه ها و نوک سینه ها: بعد از هر شیردهی، سینه ها و نوک سینه ها را با آب گرم شسته و خشک کنید. استفاده از محلول سرکه و آب بعد از هر بار تغذیه می تواند کمک کننده باشد.
• پد سینه: استفاده از پد سینه یکبار مصرف بدون آستر ضد آب و تعویض مکرر آن ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در صورت استفاده از پدهای قابل شست وشو، آنها را با آب گرم و صابون بشویید.
• سوتین های مناسب: استفاده از سوتین های نخی تمیز و راحت و شستن آنها با آب گرم و صابون توصیه می شود.
• شستشوی دست ها: دست های خود را قبل و بعد از شیردهی و استفاده از داروهای ضد قارچ به طور مرتب بشویید.
• تمیز کردن وسایل کودک: شیشه شیر، پستانک و سایر لوازم کودک را به طور مرتب با آب گرم و صابون بشویید و بلافاصله پس از استفاده آنها را جوشانده و ضدعفونی کنید.

نتیجه گیری

عفونت قارچی پستان یک بیماری شایع در دوران شیردهی است که به راحتی با داروهای ضد قارچ درمان می شود. با رعایت نکات بهداشتی و پیگیری درمان مناسب، می توان از بروز و عود این بیماری جلوگیری کرد. اگر علائم به طور مستمر ادامه داشت یا برگشت کرد، مراجعه به پزشک برای درمان های تخصصی توصیه می شود.

نسخه اصلی مطلب علت و درمان عفونت قارچی پستان را در سایت دکتر سید محمد رضا حکیمیان بخوانید.

---