در ستون فقرات انسان، مهره ها، دیسک های بین مهره ای، مفاصل بین مهره ها، لیگامان ها، تاندون ها، عروق و اعصاب و… همگی با نظم بسیار شگرف و دقیقی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند و توانمندی ایستایی انسان را فراهم می آورند. هرگونه بهم خوردگی این نظم ولو در حد خیلی کم موجب بروز اختلالاتی از جمله درد می گردد. یکی از این اختلالات، بیماری است که اصطلاحاً به آن دیسک کمر گفته می شود و در اثر فتق دیسک کمر یا بیرون زدگی دیسک های بین مهره ای به وجود می آید. خوشبختانه می توان با استفاده از روش های درمانی غیر جراحی مانند درمان دستی (کاپروپراکتیک) بیماری دیسک کمر را درمان کرد و تا حدود زیادی، علائم آزار دهنده ی آن را کاهش داد

کایروپراکتیک دیسک کمر که به آن درمان دستی نیز می گویند، زیر شاخه ای از درمان های مکمل بوده و نوعی درمان مشکلات سیستم اسکلتی بدن انسان است. كار اصلي اين تخصص تطبيق و تنظيم مفاصل و كاهش فشارهای عصبي به خصوص ستون فقرات است كه برای از بین بردن بيماری و ناراحتي هايی مانند ديسک كمر و درد عصب سياتيک و دردهای عصبي كاربرد دارد. کایروپراکتیک نوعی تخصص اولیه پزشکی است که به تشخیص، درمان و پیشگیری از اختلالات عصبی عضلانی می پردازد و در واقع، علم شناخت مفاصل و به ویژه ستون مهره ها و هنر تنظیم و تطبیق آنها به منظور پیشگیری و درمان، آن هم بدون استفاده از دارو و اعمال جراحی است.

متخصصان کایروپراکتیک (کایرو پراکتورها) از حرکات آرام دست های خود و یا دستگاه های مخصوص تنظیم کننده، برای دستکاری های تخصصی مهره ها استفاده می کنند تا از این طریق به هدف کایروپراکتیک، یعنی قرار دادن دستگاه اسکلتی به شکل منظم (ردیف) دست یابند و در نتیجه، بدن بتواند مشکلات خود را بهبود بخشد و دستگاه عصبی به طور صحیح عمل نماید. تحقیقات بسیار زیادی در زمینه اهمیت ورزش در تسکین کمردردهای شدید و مزمن، تقویت عضلات کمر، جلوگیری از ایجاد کمردرد و بهبود کیفیت زندگی انجام شده است. طبق این تحقیقات قدرت عضلات شکمی هم در جلوگیری از کمردرد مؤثر است. ورزش های کایروپرکتیک، باعث بهبود عملکرد گوارشی، تقویت عضلات و بهبود جریان خون می شوند.

کاربرد کایروپرکتیک دیسک کمر

• افزایش دامنه حرکتی ستون فقرات
• کاهش خشکی و سفتی مهره ها
• تسکین درد کمر
• کاهش فشار وارده بر اعصاب و ریشه های نخاعی
• کاهش تورم و التهاب ناشی از درد دیسک کمر
• بهبود جریان خون که نقش مؤثری در تسریع فرایند بهبودی دارد.
• بهبود عملکرد مفصل آسیب دیده
• افزایش ترشح هورمون های کاهنده درد در بدن

روش انجام کایروپراکتیک دیسک کمر

زمانی که شما برای درمان مشکلات مخصوص به خود مراجعه می کنید، موارد زیر از شما خواسته می شود:

• تاریخچه دقیق پزشکی
• ثبت علائم حیاتی بدن مانند دمای بدن، نبض، میزان تنفس و فشار خون
• بررسی چشمی منحنی های ستون فقرات و سایر شاخص های قابل مشاهده در سلامت بدن
• لمس کردن ستون فقرات، عضلات و سایر بافت های بدن توسط کایروپراکتور
• انجام معاینات ارتوپدی برای تشخیص شرایط سلامتی مربوط به ستون فقرات، استخوان ها، مفاصل، ماهیچه ها، بافت های نرم از جمله رباط ها و تاندون ها
• تست حرکت مفاصل و دامنه حرکت قسمت های مختلف بدن
• انجام معاینات عصبی برای ارزیابی عملکرد اعصاب حرکتی، حسی و جمجمه بیمار
• علاوه بر این در صورت نیاز و تشخیص کایروپراکتور ممکن است آزمایش های MRI و اشعه ایکس هم تجویز شود.

بعد از انجام معاینات مربوطه، پزشک کایروپراکتیک، مشکل شما را تشخیص داده و از روش درمانی مناسبی برای برطرف کردن این مشکلات استفاده می کند. علاوه بر این، گزینه های درمانی مربوط به مشکل و هرگونه مزایا و خطراتی که ممکن هست در طول درمان برای بیمار ایجاد شود را هم به خوبی توضیح می دهد و در نهایت با رضایت بیمار، درمان آغاز می شود. یکی از متداول ترین روش های درمانی که توسط کایروپراکتر مورد استفاده قرار می گیرد، حرکت دست یا دستکاری ستون فقرات یا سایر مفاصل هست که به منظور تنظیم و اصلاح آن انجام می گیرد. در این فرآیند پزشک از دست های خود برای اعمال نیروی کنترل شده بر روی مفاصل و قسمت های مختلف بدن بیمار که دچار درد و مشکل شده استفاده می کند و طیف وسیعی از حرکات را برای بهبود وضعیت و تنظیم مفاصل مورد استفاده قرار می دهد. با این عمل، حرکت طبیعی مفاصل بازیابی شده و عملکرد آن بهبود پیدا می کند.

روش های مورد استفاده در کایروپرکتیک

برخی از روشهای درمانی مورد استفاده در کایروپرکتیک کمر و گردن عبارتند از:

1. گرما و سرما درمانی: متخصص کایروپرکتیک از درمانهای سرد و گرم برای تسکین کمردرد استفاده می کند. کیسه یخ به مدت 10 تا 15 دقیق برای بی حس کردن کمر استفاده شده و سپس از پدهای گرمایی، پوشش و پک حرارتی یا بطری آب داغ برای بهبود جریان خون در ناحیه مورد نظر و افزایش سرعت درمان استفاده می شود.
2. ورزش های تقویتی و کششی: متخصصی کایروپرکتیت از برنامه درمانی شامل حرکتهای کششی و تقویتی کمر استفاده می کند.
3. ماساژ: برای بهبود جریان خون، کاهش ورم و التهاب ناشی از کمردرد و افزایش سرعت بهبودی از ماساژ بافت های نرم استفاده می شود.
4. برنامه رژیم غذایی: بسیار از متخصصین کایروپرکتیک رژیم غذایی را برای تسکین کمردرد پیشنهاد کرده و امکان دارد استفاده از مکمل های غذایی پس از درمان دستی ستون فقرات را توصیه کنند.
5. اولتراسوند: در این روش درمانی، امواج صوتی باعث ایجاد حرارت در بافتهای نرم و مفاصل می شوند. میکروماساژ ایجاد شده توسط اولتراسوند نه تنها باعث کاهش کمردرد، سفتی، خشکی و اسپاسم می شود بلکه جریان خون را افزایش داده و روند بهبود را تسریع می کند.
6. دیاترمی: در این نوع درمان امواج کوتاه الکترومغناطیس از بافت های نرم عبور کرده و حرارت را به بافت های عمیق تر می رساند. دیاترمی عضلات و بافت های پیوندی را شل و ریلکس کرده، اسپاسم عضلانی را کاهش داده و با افزایش جریان خون باعث افزایش سرعت بهبود می شود. با استفاده از این روش در کایروپرکتیک ناحیه مورد نظر به شکل دلپذیری گرم خواهد شد.
7. هیدروتراپی (آب درمانی): این روش با استفاده از آب و تغییر دمای آن و فشار ناشی از حمام آب گرم، جکوزی و سونا بر عکس العمل بدن به محرک سرد و گرم تمرکز می کند. در کایروپرکتیک از هیدروتراپی برای کاهش حساسیت کمردرد بوسیله محرک سرد جهت بی حس کردن کمر و محرک گرم برای بهبود جریان خون و تسکین سریعتر استفاده می شود.
8. تحریک الکتریکی عضلات: در طول این درمان کایروپرکتیک، الکترودهایی بر روی پوست نصب شده و پالس های الکتریکی خفیفی به مناطق مختلف بدن با هدف کاهش ورم، کاهش اسپاسم عضلانی و تسکین کمردرد فرستاده می شوند.
9. تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS): متداول ترین روش تحریک الکتریکی بوده و شامل الکترودهایی است که در قسمت دردناک نصب شده و بیمار توانایی کنترل شدت تحریک الکتریکی را دارد. تحقیقات نشان داده که این روش انتقال سیگنال های درد را در اعصاب مسدود کرده و همچنین باعث آزاد شدن اندورفین می شود که یک ضددرد و مسکن طبیعی است.
10. ابزار انقباض ماهیچه: در این روش بیمار به روی زمین دراز کشیده و تعدادی غلتک پشت بدن حرکت می کنند و باعث کشش و ماساژ عضلات پشت بدن می شوند. کایروپرکتیک از ابزار انقباض دیگری هم برای کشش ستون فقرات، رفع فشردگی دیسک های ستون مهره و کاهش فشار بر روی ریشه های عصبی (رفع فشار ستون فقرات بدون جراحی) استفاده می کند.
11. اشعه مادون قرمز: در کایروپرکتیک از یک دوربین حرارتی برای ایجاد تصاویر رنگی نشان دهنده جریان خون در پشت بدن استفاده می شود. برای مثال تصاویر قرمز نشان دهنده مقدار زیاد اشعه مادون قرمز و جریان خون بیشتر در پشت بدن هستند. از این روش برای تشخیص و تمایز تغییرات حرارتی طبیعی و تغییرات غیرطبیعی و همچنین ارزیابی عارضه های دیگری که باعث کمردرد می شوند استفاده می شود.
12. لیزردرمانی سرد: به کمک این روش درمانی، ذرات انرژی لیزری پس از نفوذ به سطح پوست، بوسیله گیرنده های غشا سلولی جذب می شوند. سلول ها و بافت ها این انرژی خفیف را به انرژی بیوشیمیایی تبدیل کرده که باعث کاهش ورم و کمردرد و التهاب شده و جریان خون را بهبود می بخشد.
13. ارگونومی: در طی درمان، متخصص کایروپرکتیک ایجاد تغییرات محیطی را در منزل یا محل کار توصیه می کند. موفقیت یا عدم موفقیت درمان می تواند مستقیماً با تغییرات ارگونومی و شغلی یا فعالیت های تفریحی نامناسب مرتبط باشد.
14. تثبیت لگنی: چنانچه پاها کوتاه و بلند باشند، کف پاها صاف بوده یا در استخوان مچ پا ناپایداری وجود داشته باشد، بایستی برای پای کوتاه در کفش، کفی طبی استفاده شود یا از محافظ قوس کف پا برای حفظ پایداری لگن استفاده می کند.
15. آموزش به بیمار: متخصص کایروپرکتیک در زمینه تغییرات در نحوه زندگی، رژیم غذایی و برنامه های مراقبتی به فرد مبتلا به کمردرد آموزش خواهد داد.

این روش های درمانی با توجه وضعیت بیمار و آسیب ایجاد شده استفاده می شوند.

آمادگی قبل از کایروپراکتیک دیسک کمر

لازم است که متخصص کایروپراکتیک در مورد تاریخچه پزشکی بیمار از جمله داروهای فعلی که بیمار مصرف می کند، تاریخچه آسیب ها و ضربات وارد شده به ستون فقرات، سابقه جراحی بیمار و... به خوبی مطلع باشد. برای اینکه مراحل درمانی انجام شود نیاز به آمادگی خاصی نیست. در این وضعیت فرد تنها باید روی تخت دراز بکشد تا روند درمانی اعمال شود.

ورزشهای کایروپراکتیک

انواع مختلف ورزش برای بیمارانی که تحت مداوای کایروپرکتیک کمر قرار می گیرند وجود دارد. می توان تمرینات را به دو دسته خم شدن (فلکشن) و و باز شدن (اکستنشن) تقسیم کرد تا مشخص شود کدام دسته ورزشی برای بیماران مناسب است. برای مثال:

• چنانچه بیمار هنگام خم شدن احساس بهتری دارد، تمرین هایی که شامل خم شدن هستند مانند خم کردن زانو به سمت سینه، تیلت پشتی لگنی و خم شدن رو به جلو مفید و مناسب هستند.
• چنانچه بیمار در باز و راست شدن دچار کاهش درد کمری می شود، خصوصاً اگر درد پا کاهش پیدا کرد، تمرینات پرس خوابیده روی زمین بسیار مفید هستند.
• تمرین های دیگری که برای کاهش کمردرد استفاده می شوند شامل موارد زیر هستند:
• تمرین های تقویتی عضلات پایدارکننده لگنی
• کشش همستریگ، کشش عضلات نزدیک کننده و عضلات کوتاه یا محکم ستون فقرات
• تمرینات برای بهبود تعادل یا بهبود پروپریوسپتیو (حس عمقی)

تعداد جلسات کایروپراکتیک

طول درمان بستگي به چندين عامل دارد. از جمله سن، ژنتيك، جنسيت، حاد و يا مزمن بودن، وجود فشارهاي روحي و جسمي، درصد آسيب ديدگي به بافت مورد نظر و شرايط كاري كه تمام اين عوامل تعيين كننده زمان بهبودي و درمان هستند.

کاندید نامناسب کایروپراکتیک دیسک کمر

این روش درمانی جایگزین، برای همه افراد روشی ایمن نمی تواند باشد. برخی از افراد به هیچ وجه نباید این روش را برای درمان انتخاب کنند و اغلب متخصصین در این زمینه در رابطه با ممنوعیت ها از آنها جویا می شوند. از جمله افرادی که باید از این روش برای درمان پرهیز کنند شامل موارد زیر است:

• افرادی که پوکی استخوان شدید دارند.
• افرادی که در برخی از قسمت ها دچار بیحسی همراه درد شدید هستند و برای مثال حتی قدرت حرکت دست، بازو یا پا را ندارند.
• افرادی که به سرطان در ستون فقرات مبتلا هستند.
• در صورتی که ناهنجاری استخوانی در ناحیه فوقانی گردن وجود داشته باشد.
• فرد دچار سکته مغزی شده باشد.
• تنگی کانال نخاعی
• التهاب در ناحیه کمر
• آرتروز گردن
• بیمارانی که رقیق کننده خون مصرف می کنند

توصیه می شود بیمارانی که در گذشته به سرطان مبتلا بوده اند، پیش از هرگونه اقدامی با پزشک خود مشورت نمایند.

عوارض کایروپراکتیک دیسک کمر

اکثر عوارض جانبی کایروپراکتیک نسبتاً خوش خیم بوده و شامل خستگی و درد مداوم، حاصل از آسیب های قلبی و سردرد درمان شده، می شوند؛ اما برخی از عوارض جانبی جدی تر هستند و موارد فوق دیسک بین مهره ای و فشرده سازی اعصاب در ستون فقرات پایین را در بر میگیرند.

احتمال دارد که این عوارض منجر به درد، انسداد شریان مهره ای، ضعف و مشکلات روده و سکته مغزی شوند. با این حال، کایروپراکتیک میتواند عوارض جانبی خفیف تا متوسط و یا عوارض جدی یا کشنده، در موارد نادر، نیز داشته باشد.

هزینه هر جلسه کایروپراکتیک دیسک کمر

هزینه این نوع درمان بستگی به توانایی و مهارت پزشک در انجام درمان دستی دارد. به علاوه تعداد جلسات درمانی موردنیاز بسته به وسعت و تعداد محل های مورد نظر و همچنین شدت درد و بیماری متفاوت خواهد بود که این موضوع نیز بر هزینه درمان تأثیرگذار است.

نسخه اصلی مطلب درمان دیسک کمر با کایروپراکتیک را در سایت دکتر سلمان فلاح بخوانید.

---