سونوگرافی غربالگری جنین یک تکنیک تصویربرداری است که از امواج صوتی برای تولید تصاویر جنین در رحم استفاده می کند. تصاویر سونوگرافی جنین می تواند به پزشک کمک کند تا رشد و پیشرفت کودک را ارزیابی نموده و بر بارداری نظارت داشته باشد. در دوران بارداری، پزشک برای اینکه از سلامتی بارداری و جنین مطمئن شود برای مادر باردار چند سونوگرافی تجویز میکند. یکی از آنها سونوگرافی غربالگری جنین سه ماهه دوم است که نام دیگر آن آنومالی اسکن است که آن را با نام اسکن اختصاصی جنین نیز می خوانند. یک تصویربرداری اختصاصی از جنین است که با هدف بررسی سلامت اندام ها و ارگان های مختلف بدن جنین انجام می شود. انجام تصویربرداری تشخیص ناهنجاری جنین و یا سونوگرافی غربالگری سه ماهه دوم که بین هفته 18 و 23 انجام می شود، ضروری است. این تصویربرداری بسیار کامل بوده و به پزشک این امکان را می دهد که هر قسمت از بدن جنین را به صورت دقیق بررسی کند.

آیا غربالگری دوم ضروری است؟

سونوگرافی هفته هجدهم بارداری یا همان آنومالی اسکن، با هدف بررسی هرگونه ناهنجاری در جنین در حال رشد انجام می شود. البته اگرچه این سونوگرافی به تنهایی نمی تواند در تشخیص بیماری های جنینی کارآمد باشد؛ اما از آنجا که به دقت تمامی اعضای بدن جنین، اعم از ارگان های داخلی و اندام های بیرونی را مورد بررسی قرار می دهد، بنابراین ممکن است پزشک را به وجود برخی شرایط خاص و بیماری ها در جنین مشکوک کرده تا او بتواند با انجام دادن بررسی های تکمیلی برای تایید این یافته ها، وضعیت سلامتی و یا بیمار بودن جنین را به دقت مشخص کند. از جمله مشکلاتی که ممکن است پزشک در سونوگرافی آنومالی اسکن به آنها پی ببرد، می توان به این موارد اشاره نمود:

• گاستروشزی (بیرون ماندن روده های جنین از شکم به دلیل نقص در دیواره شکمی).
• فتق دیافراگمی (ورود اندام های شکمی به داخل حفره قفسه سینه به دلیل نقص در روند تشکیل پرده دیافراگم).
• ناهنجاری های کانال عصبی مانند آنانسفالی (یک اختلال مغزی کشنده ناشی از بسته نشدن بخش انتهایی کانال عصبی که در پی آن بخش گسترده ای از مغز و جمجمه جنین تشکیل نمی شود) و اسپینا بیفیدا (اختلال در ستون فقرات و نخاع که منجر به بیرون زدگی می شود).
• ناهنجاری های کلیه ها از جمله آگنوزی دو طرفه کلیه (رشد نکردن کلیه های جنین که سبب مرگ او بعد از تولد می شود).
• ناهنجاری های جدی قلبی
• سندروم های ژنتیکی مانند سندرم ادواردز (تریزومی 18)، سندرم پاتو (تریزومی 13) و سندرم داون (تریزومی 21) و ...
• شکاف لب
• مشکلات مربوط به دست ها و پاها

به علاوه سونوگرافی هفته هجدهم بارداری، با هدف بررسی وضعیت جفت، مایع آمنیوتیک و همچنین طول سرویکس انجام می شود.

بهترین زمان انجام سونوگرافی غربالگری دوم

سه ماهه دوم بارداری از هفته 14 بارداری آغاز می شود و تا هفته 28 ادامه می یابد. از آنجا که بر اساس قوانین سقط درمانی با محاسبه تاریخ اولین روز قاعدگی فقط تا هفته ی ۱۹ امکان پذیر است، سونوگرافی آنومالی بین هفته های 16 تا 18 بارداری انجام می شود تا در صورت وجود مشکلی که نیاز به ختم بارداری دارد، این امکان برای والدین وجود داشته باشد تا به روش قانونی اقدام کنند .

آمادگی های قبل از سونوگرافی آنومالی اسکن

در سونوگرافی آنومالی نیازی به پر بودن مثانه نیست و بدون نیاز به آمادگی خاصی می توان آن را انجام داد. همچنین در صورتی که نیاز به آمادگی خاصی باشد، تکنسین پیش از انجام سونوگرافی به شما اطلاع می دهد.

نحوه انجام سونوگرافی آنومالی اسکن

در این سونوگرافی بعد از زدن ژل مخصوص روی پوست شکم، یک پروب (دسته مخصوص سونوگرافی برای تصویر برداری) روی شکم حرکت می کند تا بدن جنین را به طور کامل بررسی نماید. بعد از انجام این کار یک تصویر سیاه و سفید از جنین روی مانیتور متصل به دستگاه نمایش داده می شود. این سونوگرافی شما را اذیت نمی کند و تنها ممکن است حین انجام سونوگرافی برای نمایش بهتر از تصویر جنین کمی فشار روی شکم ایجاد نماید.

عوارض سونوگرافی آنومالی اسکن

تاکنون خطرات شناخته شده ای برای مادر و جنین در هنگام اسکن آنومالی شناخته نشده است. اطلاعات حاصل از سونوگرافی آنومالی می تواند منجر به اقدامات درمانی مهمی شود.

هزینه غربالگری دوم

هزینه انجام هر یک از خدمات مراکز سونوگرافی با توجه به تعرفه مشخص شده در نظام پزشکی و وزارت بهداشت و درمان تعیین می گردد.

نسخه اصلی مطلب بهترین زمان انجام سونوگرافی غربالگری دوم را در سایت دکتر محمد اعظمی بخوانید.

---