طبق مطالعات علمی از دست دادن ۸۰ الی ۱۰۰ تار مو در طول یک شبانه روز کاملاً طبیعی است؛ زیرا از ریزش این مقدار برای پوست سر مفید بوده و برای چرخه رشد مو لازم است. مشکل زمانی آغاز می شود که از دست دادن این تارها بیشتر از حد معمول باشد و پس از مدتی کم شدن تراکم مو به چشم بیاید. ریزش مو که آلوپسی نیز نامیده می شود، اختلالی است که در اثر وقفه در چرخه ی تولید موی بدن ایجاد می شود. در صورت مختل شدن این چرخه یا آسیب فولیکول مو، ممکن است ریزش موها نسبت به رویش آنها سریع تر شود. ریزش مو در مردان ممکن است در اوایل بلوغ شروع شود، اگرچه غیر معمول است.

بسیاری از مردان شروع ریزش موی خود را اواخر دهه 20 یا اوایل دهه 30 می دانند و حدود 80 درصد مردان تا سن 70 سالگی تا حدودی تحت تأثیر این موضوع قرار می گیرند. مردانی که از عارضه ریزش موی مردانه یا آندروژنیک آلوپسیا رنج می برند، در دوره های مختلف سرعت ریزش موی آنها نیز کم و یا زیاد می شود و حتی در دوره های زمانی خاصی این ریزش ممکن است برای مدتی متوقف شود. ریزش مو در مردان از ناحیه ی جلوی سر شروع می شود و پس از درگیر کردن طرفین سر به پشت سر کشیده می شود. به طور کلی ریزش مو در اثر عواملی مانند ژنتیک و زمینه ی ارثی، اختلالات هورمونی، رژیم غذایی ناسالم، مصرف دخانیات، بیماری های پوستی ، استرس زیاد، مصرف برخی داروها و … رخ می دهد. به منظور تشخیص صحیح علت ریزش مو و درمان اصولی و به موقع این عارضه باید به پزشک مراجعه کرد؛ زیرا عوامل ایجاد کننده ی ریزش مو متعدد هستند و باید درمان استاندارد با توجه به تشخیص عامل ایجاد کننده صورت پذیرد.

علل ریزش مو در مردان

آسیب جسمی

مواردی مانند تصادفات شدید، عمل های جراحی و یا بیماری های ویروسی مثل آنفولانزا و کرونا به چرخه رشد مو شوک وارد می کنند که همین امر سبب ریزش مو می شود.

مصرف بیش از حد ویتامین A

برخی از افراد تصور می کنند که زیاده روی در مصرف مکمل ها و ویتامین ها برای بدن آنها فایده دارد؛ اما شاید جالب به نظر بیاید یک علت ریزش مو در مردان مصرف بیش از اندازه ویتامین A است؛ زیرا این ویتامین محلول در چربی بوده و مصرف زیاد آن سبب واکنش شیمیایی سمی در بدن فرد می شود.

کمبود پروتئین در رژیم غذایی

برای دریافت پروتئین بدن فقط خوردن گوشت و تخم کافی نیست، بلکه خوردن ماهی، حبوبات و سبزیجات حاوی پروتئین هم لازم است. پس افرادی دچار ریزش مو هستند باید تمام خوراکی های پروتئین دار را شناسایی کرده و آنها را رژیم غذایی خود قرار دهند.

کمبود آهن

کمبود آهن یکی از عوامل تشدید کننده طاسی در مردان بوده است؛ زیرا فقر آهن ساخت هموگلبین را کاهش می دهد. هموگلبین وظیفه اکسیژن رسانی به سلول های بدن را دارد، زمانی که این مقدار کاهش پیدا کند، سلول های پوست سر و مو به دلیل نداشتن اکسیژن کافی از کار می افتند.

کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید موردی دیگری است که به عنوان مهمترین علت ریزش مو در مردان شناخته می شود. تیروئید، یک غده کوچک در گردن که با ترشح هورمون تیروکسین سوخت و ساز، رشد، دما و… در بدن تنظیم می کند. تیروئید کم کار این هورمون را کمتر از حد معمول تولید می کند که یکی از نتایج آن ریزش مو است. البته با تشخیص و درمان به موقع به راحتی این مشکل رفع می شود.

کمبود ویتامین B

ویتامین B یک ویتامین محلول در آب بوده که نقش مهمی در سلامت سلول های بدن و عملکرد مغز دارد. رژیم های غذایی غیر اصولی که برخی افراد برای چاقی یا لاغری می گیرند، باعث به وجود آمدن فقر این ویتامین مهم در بدن می شود. از دست دادن موهای سر یا صورت یکی از عوارض و نشانه های کمبود ویتامین B است.

بیماری لوپوس

لوپوس یا خود ایمنی مزمن بیماری است که سیستم ایمنی بدن در آن دچار اختلال می شود. به بیان ساده تر سلول های دفاعی به تمام سلول های سالم بدن حمله کرده و آنها را از بین می برند. سلول های پوست و فولیکول های مو یکی از اهداف این حمله هستند.

کاهش شدید وزن

گاهی افراد برای کاهش وزن و رسیدن به اندام ایده آل خود به صورت خودسرانه رژیم های غیر اصولی را شروع می کنند. حذف یا اضافه کردن برخی از مواد خوراکی میزان مواد معدنی و ویتامین ها را بهم می ریزد. همین امر باعث مختل شدن فرایند رشد مو می شود و نتیجه ناخوشایند آن ریختن موهای سر یا بدن است.

شیمی درمانی

شیمی درمانی به عنوان یک راه درمانی بیماری سرطان بوده است؛ اما اصلی ترین عوارض این دارو های از دست دادن موی سر و بدن است؛ زیرا این داروها تقسیم شدن سلول ها را متوقف یا محدود می کنند که سلول های پوست و مو هم با این مشکل مواجه می شوند.

بیماری آلوپسی آره آتا

این بیماری تقریباً مشابه بیماری لوپوس بوده و تنها فرق آن این است که بدن فقط به فولیکول های سالم مو حمله می کند که شاهد ریزش ناگهانی موها در یک منطقه دایره ای با حاشیه کاملاً مشخص هستیم.

مصرف داروهای خاص

مصرف داروهایی که برای درمان فشارخون، افسردگی و روماتیسم تجویز می شود، دیگر علت ریزش مو در مردان است.

اختلال تریکوتیلومانیا یا وسوسه کندن مو

اختلالی به نام تریکوتیلومانیا، اختلال است که فرد دائماً با موهای سر خود بازی می کند یا آنها را می کند. این کار رشد مو را متوقف کرده و به مرور زمان کم شدن تعداد تارهای مو به وضوح حس می شود.

افزایش سن

با بالا رفتن سن عملکرد سلول ها و عضوهای بدن کمی دچار مشکل می شود که سلول های پوست و مو هم از این قائده مستثنی نیستند. پس ریزش مو در سنین ۵۰ و ۶۰ سالگی امری کاملاً طبیعی است.

کم شدن آب بدن

مو در وضعیتی که بدن کمبود آب داشته باشد و رطوبت کافی به آن نرسد شکننده و ضعیف می شود و در نهایت می ریزد.

مصرف بیش از حد مجاز مکمل های بدنسازی

علت ریزش مو در مردان بدنساز گاهی سوء مصرف استروئیدهای آنابولیک یا همان داروهای مخصوص بدنسازی است.

کشیدن سیگار

سیگار عملکرد سالم دی ان ای و خونرسانی به فولیکول های مو را دچار مشکل می کند. از همین رو اکثر افراد سیگاری دچار طاسی و ریزش مو می شوند.

مصرف الکل

مصرف الکل سیستم گوارش و کبد فرد را دچار مشکل می کند. طبیعتاً زمانی که فرد در سیستم گوارش خود اختلالی داشته باشد تغذیه مناسب و مواد معدنی لازم به پوست سر و سلول های رشد مو نمی رسد.

شستشوی غلط

رفتارهای زیر در حمام موجب از بین رفتن و آسیب دیدن مو می شود:

1. چنگ زدن مو ها هنگام شستن
2. استفاده از آب بسیار داغ
3. استفاده از شوینده های غیر استاندارد

آب و هوای نامناسب

آب و هوا نقش مهمی در سلامت پوست و مو دارد، به همین دلیل به افرادی که در معرض آفتاب شدید، سرمای زیاد و آلودگی هستند توصیه می شود که از کلاه های مخصوص فصل و چتر استفاده کنند.

هورمون ها

دی هیدراتستسترون (Dihydrotestosterone) یا DHT یکی از هورمون هایی است که به تستسترون مرتبط است و عامل ایجاد ریزش مو و در بعضی موارد طاسی در مردان است. این هورمون زمانی ترشح می شود که تستسترون با استفاده از آنزیمی به نام 5 alpha-reductase واکنش نشان می دهد. فولیکول های مو در زمان ترشح DHT، نازک تر می شوند و به مرور زمان ساقه موها ضعیف تر و کوچک تر می شود. بعدها به مرور زمان بسیاری از این تارهای مو، رشدشان متوقف می شود.

علائم ریزش موی مردانه

ترتیب معمول ریزش مو در مردان مبتلا به طاسی آندروژنیک مردانه، ریزش موی شقیقه ها (دو طرف سر) است که تا ریزش موی جلو سر ادامه پیدا می کند. ریزش مو تدریجی است و به صورت پسرفت دائمی خط مو به نظر می رسد. با گذشت زمان، یک ناحیه طاس در پشت یا تاج سر دیده می شود و در بعضی مردان، به مرور زمان تمام بالای سر ممکن است طاس شود و موها به شکل نعل اسب در پشت سر باقی بمانند و بعضی مردان ممکن است آن را هم از دست بدهند.

انواع الگوی ریزش مو در مردان

۱. آلوپسی آره آتا

آلوپسی آره آتا (طاسی منطقه ای یا ریزش موی سکه ای ) یک اختلال خودایمنی است که باعث ریزش مو می شود. این نوع آلوپسی معمولاً به صورت لکه های گرد یا بیضی شکل روی پوست سر یا سایر نقاط بدن که مو دارند (همچون ریش، ابروها یا مژه ها) ظاهر می شود.

برخی از انواع آلوپسی آره آتا عبارت اند از آلوپسی توتالیس، آلوپسی یونیورسالیس، آلوپسی باربا، آلوپسی افیازیس.

۲. آلوپسی سیکاتریس سانتریفیوژ مرکزی (آلوپسی اسکار)

آلوپسی های اسکار گروهی از اختلالاتی هستند که فولیکول مو را از بین می برند، آن را با بافت اسکار جایگزین می کنند و باعث ریزش دائمی مو می شوند. در این نوع آلوپسی اسکار، ریزش مو از قسمت میانی پوست سر شروع می شود، سپس به آرامی به سمت بیرون منتشر می شود.

۳. آلوپسی فیبروزان کننده پیشانی (آلوپسی اسکار)

آلوپسی فیبروزان کننده پیشانی (FFA) نوعی از آلوپسی اسکار است که در آن فولیکول مو تخریب می شود و با بافت اسکار جایگزین می شود. در این نوع آلوپسی، موهایی که در جلوی سر قرار دارند می ریزند. این ریزش مو می تواند روی ابروها هم تأثیر بگذارد.

۴. لیکن پلانوپیلاریس (آلوپسی اسکار):

لیکن پلانوپیلاریس شامل سفید شدن قسمت هایی از پوست سر است و بیشتر در طرفین، جلو و قسمت پشتی سر مشهود است.

سایر انواع آلوپسی شامل تلوژن افلوویوم، آناژن افلوویوم، آلوپسی کششی، تریکوتیلومانیا و آلوپسی آندروژنیک هستند.

درمان ریزش مو در مردان

درمان داخلی ریزش مو با الگوی مردانه

در درمان های داخلی سعی می شود تولید دی هیدروتستوسترون (DHT) یعنی هورمون مردانه ای کنترل شود که فولیکول های موی افراد مستعد ریزش مو به لحاظ ژنتیکی را ضعیف می کند. بازدارنده ی 5 ـ آلفا ـ ردوکتوز دارویی است که برای درمان ریزش موی مردانه تجویز می شود. 5 ـ آلفا ـ ردوکتوز آنزیمی است که در غدد فوق کلیوی (آدرنال) وجود دارد و تستوسترون را به DHT تبدیل می کند. این دارو اثر آنزیم را محدود می کند.

فیناستراید (پروپشیا)

جدیدترین داروی ریزش مو با الگوی مردانه فیناستراید یا پروپشیا است که با مسدود کردن 5 ـ آلفا ـ ردوکتوز تبدیل تستوسترون به DHT را کاهش می دهد.

پروپشیا با توجه به بررسی های انجام شده باید از ریزش مو جلوگیری کند؛ اما مشکل اینجا است که دو نوع آنزیم 5 ـ آلفا ـ ردوکتوز نوع یک و نوع دو وجود دارد. پروپشیا فقط آنزیم نوع دو را متوقف می کند. اگر مصرف این دارو قطع شود، اثر آن پس از 6 ماه از بین می رود و مو پس از 12 ماه به کم پشتی قبل از شروع درمان می شود.

درمان های خارجی ریزش مو

ماینوکسیدیل یا روگین یکی از درمان های خارجی (موضعی) ریزش مو است که رشد موی صورت، بدن و سر را افزایش می دهد. ماینوکسیدیل مویرگ ها را گشاد می کند.

پی آر پی

درمان با پلاسمای سرشار از پلاکت ( پی آر پی ) روشی است که در آن مقداری خون از بیمار گرفته می شود و پس از قرار دادن در سانتریفیوژ، فقط سلول های غنی شده (پلاسمای سرشار از پلاکت) در پوست سر تزریق می شود. پروتئین های ضروری تزریق شده رشد طبیعی مو را تحریک می کند.

مزوتراپی

از تکنیک اصلی مزوتراپی روش های متعددی چون Mesoplasty یا MesoHair استخراج شده است که در درمان ریزش موی کاربرد دارند.ت زریق های مزوتراپی به دو روش دستی یا با استفاده از تفنگ مخصوص مزوتراپی انجام می شود. محلول مزوتراپی به تدریج هورمون DHT را خنثی می کند و رشد مجدد مو را موجب می شود.

لیزر تراپی

لیزر مورد استفاده دارای کلاهک بازی است که 100 درصد ناحیه مورد نظر را پوشش می دهد و فولیکول های مو را به خوبی تحریک می کند. نور پرتو لیزر با افزایش متابولیسم فولیکول ها و تحریک تولید پروتئین از ریزش مو جلوگیری می کند یا حتی آن را متوقف می سازد. به علاوه لیزر درمانی با استفاده از تجهیزات به شکل کلاه یا شانه نیز در خانه قابل انجام است که مورد تأیید FDA نیز قرار دارد.

کاشت مو

کاشت مو عملی جراحی است که در آن فولیکول های مو از بخش دیگری از بدن به نام ناحیه اهدا کننده گرفته می شود و به بخش کم پشت یا طاس یعنی ناحیه دریافت کننده پیوند زده می شود. کاشت مو عمدتاً برای درمان طاسی با الگوی مردانه انجام می شود. پیوندهای حاوی فولیکول های مو که در برابر طاسی مقاوم هستند، از ناحیه هایی مانند پشت سر گرفته و در ناحیه مورد نظر کاشته می شود.

نسخه اصلی مطلب چه علت هایی موجب ریزش مو در مردان میشود؟ را در سایت دکتر لادن ناظمی بخوانید.

---