سندرم تونل کارپال یک مشکل شایع است که برای دست و مچ دست به وجود می آید. علائم سندرم تونل کارپال زمانی ظاهر میشوند که عصب مدیان در داخل کانال مچ دست به نام تونل کارپال، تحت فشار قرار میگیرد و اصطلاحا گیر می افتد. هرچیزی که باعث شود کانال مچ دست (تونل کارپال) کوچک شود و یا بافتهای داخلی آن (مانند تاندون ها) بزرگ و متورم شوند، موجب فشار به عصب مدیان و بروز علائم سندرم تونل کارپال م یشود . این سندرم در سالهای اخیر مورد توجه بسیار زیادی قرار گرفته است چرا که تصور میشود، بروز این مشکل با انجام دادن کارهای تکراری با دست مانند تایپ با کیبورد کامپیوتر یا اسمبل کردن اجزا در کارخانهها در ارتباط است. در واقع اغلب افراد به خاطر نوع کار و شغلی که دارند به این سندرم مبتلا میشوند.

تونل کارپال کجاست و چه کاری انجام می دهد ؟

تونل کارپال در واقع یک کانال در مچ دست است که اطراف آن با استخوانهای کارپال مچ دست (از طرفین) و با رباطهای عرضی مچ دست (از بالا و پایین) احاطه شده است (رباطها استخوانها را به هم متصل میکنند). در واقع به فضایی که در بین استخوانها و رباطهای مچ دست قرار دارد، تونل کارپال گفته میشود. عصب مدیان از تونل کارپال عبور میکند و به قسمتهای مختلف دست میرسد. ین عصب موجب رساندن پیامهای عصبی به انگشت شست، انگشت اشاره، میانی و بخشی از انگشت انگشتری میشود. علاوه بر عصب مدیان، تاندونهای خمکنندهی انگشتان نیز از تونل کارپال عبور میکنند.

علت بروز تونل کارپال چیست؟

هر چیزی که باعث شود کانال مچ دست (تونل کارپال) کوچک شود و یا بافتهای داخلی آن (مانند تاندونها) بزرگ و متورم شوند (مانند وارد شدن ضربه و آسیب دیدن مچ دست)، موجب فشار به عصب مدیان و بروز علائم سندرم تونل کارپال میشود.انواع مشکلات آرتروز و ساییدگی در مچ دست موجب تورم و بروز علائم سندرم تونل کارپال میشود. شکستگی مچ دست میتواند در آینده موجب بروز سندرم تونل کارپال شود. این اتفاق در صورتی میافتد که نحوهی جوش خوردن استخوانها موجب فشار به تاندونهای فلکسور شود.بارداری موجب احتباس آب در بدن میشود که یکی از عوارض آن وجود فشار مضاعف در داخل تونل کارپال مچ دست است.افراد مبتلا به دیابت گاهی از علائم سندرم تونل کارپال شکایت دارند که این موضوع میتواند به خاطر وجود مشکلی در خود عصبو یا تحت فشار قرار گرفتن آن توسط اجزای بیرونی آن باشد.افرادی که مبتلا به کمکاری تیروئید هستند، بیش از دیگران مستعد بروز سندرم تونل کارپال هستند.نحوهی انجام کارها توسط شخص میتواند موجب شود که او در معرض خطر ابتلا به سندرم تونل کارپال قرار گیرد.

برخی از عوامل محیطی موثر در این زمینه عبارتند از :

• فشار به مچ دست و دست
• نحوه ی قرارگیری دستها در حین کار
• راستای قرارگیری مچ دست
• انجام دادن مکرر یک عمل
• دمای محیط
• لرزش دستها (مانند کار با برخی دستگاهها)

علائم سندرم تونل کارپال

علائم سندرم تونل کارپال عبارتند از :

1. احساس گزگز و بیحس در انگشتان که به تدریج شدت پیدا میکند.
2. احساس دردی مبهم و پراکنده در نقاطی از دست که عصب مدیان به آن نقاط میرسد.
3. ممکن است دستان شما به خواب بروند، خصوصا صبحها بعد از بیدار شدن از خواب.
4. گاهی ممکن است درد مچ دست و دست تا بازوها و شانهها نیز انتشار یابد.
5. ممکن است دست شما در هنگام برداشتن شیئی مانند لیوان، احساس ضعف بکند.
6. مشکل در حرکت دادن شست دست و قرار دادن نوک شست دست روی انگشتان دیگر.
7. در دست گرفتن اجسام مختلف مانند فرمان ماشین، روزنامه یا تلفن برای شما مشکل خواهد بود.

تشخیص سندرم تونل کارپال

متخصصین طب فیزیکی ما در ابتدا شرح حال شما را گوش میدهند و در مورد شرایط کار و فعالیتهای شما و سایر سوابق پزشکی از شما سوالاتی میکنند و در ادامه شما را معاینه فیزیکی میکنند. توصیف شما از علائمی که دارید و انجام معاینات فیزیکی دقیق، مهمترین نقش را در تشخیص سندرم تونل کارپال دارند. در اغلب موارد بیماران از این موضوع شکایت دارند که نیمه شب از شدت درد مچ دست از خواب بیدار میشوند و این که دست آنها به خواب میشود. با بررسی دقیقتر علائم بیمار معمولا مشخص میشود که انگشت کوچک دست هیچ علائمی ندارد. این موضوع در تشخیص قطعی سندرم تونل کارپال بسیار مهم و کلیدی است.

روش های درمانی سندرم تونل کارپال

زمانی که شما درمان خود را آغاز میکنید، اولین توصیه متخصصین ما به شما این است که انجام فعالیتی که موجب بروز این مشکل شده است را تا حد ممکن کاهش دهید و یا آن را متوقف کنید. شما باید از انجام حرکات تکراری با مچ دست خود، در دست گرفتن اجسام با فشار زیاد به انگشتان و کار با دستگاههایی که موجب لرزش دست میشود خودداری کنید و در حین انجام کارها توجه کنید که مچ دست شما دائما در حالت خمیده نباشد. در صورتی که سیگار میکشید، از پزشک خود بخواهید که برای ترک سیگار شما را راهنمایی کرده و به شما کمک کند. در صورتی که اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید و مصرف کافئین خود را تا جای ممکن کاهش دهید.

مچ بند طبی

• متخصصین طب فیزیکی معمولا به بیماران توصیه میکنند که از یک مچ بند طبی مخصوص استفاده کنند.
• این کار خصوصا در مراحل اولیه سندرم تونل کارپال، موجب بهبود علائم میشود.
• ممکن است پس از مدتی که شما از مچبند طبی مخصوص استفاده کردید، به شما توصیه کنیم که بریس یا آتل دست را تنها شبها به دست کنید تا علاوه بر کنترل علائم، از چرخیده شدن بی اختیار مچ دست در هنگام خواب، جلوگیری کنید.

دارو درمانی

• داروهای ضدالتهاب میتوانند تورم را کاهش دهند و از این طریق به بهبود علائم ناشی از سندرم تونل کارپال کمک کنند.
• شما میتوانید در مورد مصرف داروهای مسکن و ضدالتهاب با پزشک خود مشورت کنید.
• داروهایی مانند ایبوبروفن و آسپرین، از جمله داروهای ضدالتهاب غیرتجویزی هستند.
• داروهای استروئید خوراکی نیز میتوانند در این مورد موثر واقع شوند.
• همچنین دوزهای بالای ویتامین B6 نیز در کاهش علائم ناشی از سندرم تونل کارپال تاثیرگذار هستند.

ورزش

• انجام برخی تمرینات و ورزشها میتوانند در پیشگیری از سندرم تونل کارپال موثر باشند و همچنین در صورت بروز این مشکل، به کنترل علائم ناشی از آن کمک کنند.

تزریق ها

• در صورتی که روشهای گفته شده در بالا تاثیری بر بهبود علائم شما نداشته باشند، ممکن است پزشک تزریق کورتیزون در مچ دست را برای شما تجویز کند.
• این دارو موجب کاهش تورم و التهاب در تونل کارپال شده و به صورت موقتی, علائم ناشی از سندرم تونل کارپال را برطرف میکند.

اوزون تراپی

• سندرم تونل کارپال، بیماری است که به تدریج پیشروی میکند و شدت مییابد و بسیار مهم است که به موقع تشخیص داده شده و برای درمان آن اقدام شود.
• اوزون تراپی میتواند به پیشگیری و همچنین درمان سندرم تونل کارپال کمک کند.
• انجام اوزون تراپی موجب مقابله با التهاب، کاهش تورم و درد ، تسریع روند بازیابی بافتها و عصبهای آسیب دیده و تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سلامت عمومی شما میشود.

لیزردرمانی

• لیزرتراپی میتواند تاثیر بسیار زیادی در درمان سندرم تونل کارپال داشته باشد.
• در این روش انرژی لیزر نه تنها بر ناحیه ی گیر افتادگی عصب، بلکه به تمامی نواحی که دچار درد و التهاب و بیحسی شدهاند، تابانده میشود.
• روش لیزردرمانی ممکن است همزمان با روش اولتراسوند و روش تحریک الکتریکی عضلات انجام شود.

درمانهای دستی (کایروپراکتیک)

• درمان های دستی (کایروپراکتیک) برای رفع علائم سندرم تونل کارپال دارای روشها و تکنیکهای متعددی است و میزان موفقیت این روش نیز بسیار بالا است.
• هدف از انجام این تکنیکها، کمک به بهودی شما به روشی طبیعی و غیرجراحی است.
• متخصصین طب فیزیکی ما از ترکیبی از روشهای مانیپولاسیون (جااندازی مفاصل)، لیزردرمانی و تیپینگ (چسباندن چسبهای مخصوص) برای کاهش فشار به عصب مدیان استفاده میکنند.

تراکشن

• در برخی از بیماران، استفاده از ابزار کشش دست و مچ دست (تراکشن) میتواند علائم سندرم تونل کارپال را بهبود دهد.
• شما میتوانید در صورتی که سایر روشهای درمانی برای شما موثر نبودهاند، وسیلهی تراکشن مچ دست که برای استفاده ی خانگی طراحی شده است را نیز خریداری کنید.

جراحی

• در صورتی که تمامی تلاشهای انجام شده و روشهای درمانی که به کار گرفته شدند، نتوانستند علائم شما را بهبود دهند، ممکن است برای کاهش فشار به عصب مدیان نیاز به انجام جراحی باشد.
• در صورتی که میزان آسیب به عصب بسیار زیاد باشد، ممکن است انجام جراحی توصیه نشود و این امکان وجود دارد که درد و بیحسی مداوم دست با انجام جراحی نیز برطرف نشود.
• در صورتی که شما به ضعف و آتروفی عضلانی دچار باشید و یا حس خود را از دست داده باشید، ممکن است کاندید مناسبی برای جراحی نباشید.

نسخه اصلی مطلب علائم و درمان سندرم تونل کارپال را در سایت دکتر علی فرخانی بخوانید.

---