هفته یکم تا سیزدهم سه ماه نخست بارداری، با عمل لقاح آغاز شده و تکثیر سلولی سبب ایجاد رویان می گردد. نکته بسیار مهم در این زمان چنین است که رویان در ابتدا دارای دولایه سلولی بوده که منشأ تشکیل و رشد تمامی ارگان ها و همچنین اندام های بدن در طول مدت بارداری به حساب می آیند. در زبان انگلیسی جنین انسان زیر سن 8 هفتگی و تا زمانی که هنوز لانه گزینی نکرده و به رحم مادر متصل نشده است، امبریو (embryo) می گویند. لانه گزینی امبریو در دیواره ی رحم با علائمی همراه است. پس از لانه گزینی و رشد آن ساک حاملگی برای محافظت از جنین در اطراف آن تشکیل می شود و همراه با جنین رشد می کند. انقباضاتی حین لانه گزینی توسط مادر احساس می شود. انقباضاتی که دردی شبیه به درد شروع قاعدگی دارند؛ اما در واقع به علت لانه گزینی امبریو رخ داده اند.

در مورد ساک حاملگی، اصطلاحات متعددی در سونوگرافی وجود دارد که یکی از آنها نیز کلابه یا مچاله بودن ساک حاملگی است و اغلب این مفهوم از ساک بیانگر missed abortion است. در این حالت بافت های جنین و جفت در داخل رحم مانده است؛ اما جنین فاقد حیات است. در مواردی که میسد آبورشن به معنای سقط فراموش شده مطرح می شود به یک سونوگرافی نباید اکتفا کرد حتماً باید یک تا دو هفته بعد آن هم به شکل واژینال تکرار شود و در صورت تأیید سونوگرافی دوم اقدام به تخلیه یا کورتاژ نمود. سونوگرافی معمولاً تشخیص این عارضه را تأیید می کند.

سقط فراموش شده

سقط فراموش شده، سقطی است که در آن جنین شکل نگرفته و یا مرده است ( بارداری پوچ یا مرگ جنین)؛ اما جفت و بافت جنین بدون ظهور علائم سقط هنوز در رحم وجود دارد. سقط فراموش شده گاهی به عنوان یک سقط جنین «ساکت یا بی صدا» نیز خوانده می شود. به این دلیل به این نوع از سقط جنین، سقط فراموش شده می گویند که در این نوع سقط علائم خونریزی و دل درد که در انواع دیگر سقط جنین شایع است، وجود ندارد. این مسئله می تواند سبب بروز مشکلاتی گردد؛ زیرا باقی ماندن محصولات بارداری متوقف شده به مدت طولانی در رحم ممکن است همراه با ضررهایی همراه باشد. حدود 10 درصد از بارداری های شناخته شده منجر به سقط جنین خود‎به‎خودی می شوند و 60 درصد از سقط جنین ها در سه ماهه اول بارداری اتفاق می افتند.

علت سقط فراموش شده

علت سقط فراموش شده کاملاً مشخص نیست. اغلب سقط جنین هایی که در سه ماهه اول رخ می دهد بدین دلیل است که جنین از تعداد یا شکل کروموزومی اشتباهی برخوردار است. گاهی اوقات، سقط جنین ممکن است در اثر مشکلات رحمی مانند زخم ایجاد شود. همچنین ابتلا به بیماری های غدد درون ریز، اختلالات خودایمنی یا سیگار کشیدن زیاد، مثال های دیگری از علت سقط جنین فراموش شده می باشند. ضربه های جسمی نیز می تواند باعث سقط جنین شود. در اغلب موارد، پزشک نمی تواند علت سقط فراموش شده را مشخص کند. در یک سقط فراموش شده، رشد جنین به راحتی متوقف می شود و معمولاً هیچ دلیل واضحی وجود ندارد.

علائم سقط فراموش شده

به طور معمول هیچ علامتی در سقط جنین فراموش شده وجود ندارد؛ اما گاهی ممکن است ترشح قهوه ای رنگ واژینال وجود داشته باشد. همچنین ممکن است متوجه شوید که علائم اولیه بارداری مانند تهوع و درد پستان کاهش یافته یا از بین رفته است و این مسئله جزء شایع ترین علائم سقط فراموش شده است. علائم سقط فراموش شده متفاوت از علائم یک سقط جنین عادی است که معمولاً شامل خونریزی واژینال، گرفتگی شکم یا دل درد، دفع مایع یا بافت و قطع علائم بارداری می باشد.

زمان مراجعه به پزشک

در صورت داشتن هر نوع سقط جنین، حتماً به پزشک مراجعه کنید. در صورت بروز علائم سقط جنین مانند خونریزی واژن، گرفتگی شکم یا دل درد و دفع مایع یا بافت با پزشک خود تماس بگیرید. همانطور که قبلاً اشاره کردیم، فقدان علائم بارداری از شایع ترین علائم سقط فراموش شده می باشد، پس توصیه می شود نسبت به آن هشیار باشید، به عنوان مثال اگر احساس تهوع یا خستگی شدید داشته اید و ناگهان علائم قطع شده است، با پزشک خود تماس بگیرید. اکثر خانم ها احتمالاً تا زمانی که پزشک در حین سونوگرافی توقف بارداری را تشخیص ندهد، متوجه سقط جنین فراموش شده نخواهند شد.

تشخیص سقط فراموش شده

این سقط اغلب با سونوگرافی قبل از هفته 20 بارداری تشخیص داده می شود. معمولاً پزشک زمانی آن را تشخیص می دهد که نتواند ضربان قلب جنین را در معاینه قبل از تولد تشخیص دهد.

روشهای انجام سونوگرافی سقط فراموش شده

سونوگرافی ترانس واژینال

اگر بخواهید قبل از هفته ۶ یا ۷ بارداری خود اقدام به انجام اولین سونوگرافی خود کنید، پزشک شما احتمالاً سونوگرافی ترانس واژینال را تجویز می کند. در سونوگرافی ترانس واژینال، یک پروب کوچک در پوششی استریل به داخل واژن وارد می شود. سپس پزشک، پروب را درون واژن حرکت می دهد تا با ساطع شدن امواج صوتی، رحم شما را اسکن کرده و نتایج آن را روی صفحه نمایش مشاهده کند.

سونوگرافی ترانس ابدومینال

برای انجام سونوگرافی ترانس ابدومینال ، لازم است که مثانه شما کاملاً پر باشد تا بتوان تصویر واضحی از جنین و اندام های تولید مثل شما به دست آورد، بنابراین یک ساعت قبل از سونوگرافی باید حدود سه لیوان آب بنوشید و با مثانه پر معاینه شوید. در حین انجام سونوگرافی ترانس ابدومینال، باید روی میز معاینه یا تخت دراز بکشید. سپس پزشک، ژل مخصوصی را روی شکم و ناحیه لگن شما استعمال می کند. این ژل به حرکت صحیح امواج صوتی کمک می کند. در مرحله بعدی، پزشک دستگاه پروب را روی شکم شما قرار می دهد و آن را برای گرفتن تصاویر سیاه و سفید بر روی صفحه اولتراسوند (صفحه نمایشگری که تصاویر درون شکم را نشان می دهد) حرکت می دهد.

عوارض جانبی سونوگرافی

به طورکلی سونوگرافی روشی غیرتهاجمی است که اگر به درستی از آن استفاده شود عوارضی برای جنین نخواهد داشت.

نسخه اصلی مطلب ساک حاملگی کلابه و سایز آمبریو کوچک یعنی چه؟ را در سایت دکتر محمد اعظمی بخوانید.

---