پوست یک اندام چند منظوره و بزرگترین اندام بدن است. ظاهر پوست به طورکلی صحت و سلامت آن را نشان می دهد. پوست، کاربرد و عملکرد زیادی دارد که نقش اساسی آن فراهم کردن یک سد محکم بین محیط خارجی و آلودگی های آن و بافت بدن فرد است. همچنین پوست محافظی در برابر سرما، تهدیدات مکانیکی و شیمیایی، عوامل بیماری زا، اشعه فرابنفش و حتی کم آبی است. پوست در تماس مداوم با محیط خارجی، بیشتر از سایر اندام های ما در معرض آسیب قرار می گیرد. پوست ما به طور معمول حاوی مقدار زیادی ویتامین C است. بیشتر ویتامین C موجود در پوست در لایه آندرودرم (قسمت داخلی) قرار دارد. این ویتامین از رگ های خونی در لایه های پوستی به سلول ها منتقل می شود. شایان ذکر است بدانید سطح ویتامین موجود در کل پوست یکسان نیست و تفاوت قابل توجهی در سطوح مختلف دیده می شود. بنا بر گزارش های مختلف، ویتامین C در پوست پیر یا آسیب دیده از نور، کمتر یافت می شود. ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است که با خواص ضد رادیکال آزاد بودن خود باعث از بین بردن سلول های سرطانی و همچنین جلوگیری از پیری پوست می شود. این خاصیت باعث شد تا بسیاری از مجصولات آرایشی بهداشتی حاوی این ویتامین باشند. چه پوستی خشک، چرب یا ترکیبی داشته باشید، ویتامین سی برای سلامت پوست شما مفید است وکمک می کند تا پوستی سالم و جوان تر داشته باشید.

عوارض کمبود ویتامین C

کمبود ویتامین C می تواند علائم بسیاری را ایجاد کند. از جمله:

• خونریزی لثه
• از دست دادن دندان
• ریزش مو
• خشک و زبر شدن پوست
• متورم شدن مفاصل و احساس درد در این نواحی
• قرمز شدن فولیکول های مو
• کبود شدن پوست حتی بعد از اصابت ضربات نه چندان محکم
• بهبود آهسته زخم
• ضعیف شدن استخوان های بدن
• احساس خستگی مفرط
• احساس ناخوشی
• افزایش وزن
• التهاب و استرس اکسیداتیو
• کمبود آهن

تشخیص کمبود ویتامین C

اگر پزشک به دلیل رژیم غذایی یا علائم فرد مشکوک به کمبود ویتامین C باشد که در یک فرد سالم بسیار نادر است، ممکن است از شما بخواهد آزمایش خون برای بررسی سطح ویتامین C خود انجام دهید.

محصولات حاوی ویتامین سی

دو روش برای استفاده از ویتامین سی برای مراقبت از پوست وجود دارد که به شرح زیر است:

1. استفاده تغذیه ای
2. استفاده موضعی

استفاده تغذیه ای

برخی از مواد خوراکی مثل پرتقال و انواع توت ها، غنی از ویتامین سی هستند. این موضوع درست است که شما با خوردن مواد غذایی حاوی ویتامین سی، مقدار زیادی از آن را کسب خواهید کرد؛ اما به طور کلی این روش، مقدار کافی از این ویتامین را برای پوست شما به ارمغان نمی آورید. از این رو بهبود قابل توجهی را در پوست خود مشاهده نخواهید نمود. ویتامین دریافتی از مواد غذایی برای سطوح پایین تر پوست یعنی اندرودرم کافی است. مشکل اینجا است که ویتامین به سطوح بالایی پوست نمی رسد و تمامی آن در لایه های داخلی مصرف می شود.

استفاده موضعی

در این روش، ویتامین C مستقیماً در بالاترین لایه پوست یعنی مزودرم جذب می شود. این موضوع تأثیری آنی بر روی پوست دارد. مصرف موضعی ویتامین C به صاف شدن پوست، کاهش چین وچروک و رفع شدن لکه های تیره کمک می کند. ویتامین C در مرطوب کننده ها و سرم های صورت موجود است. سرم ها غلیظ تر از مرطوب کننده ها هستند و به راحتی جذب پوست می‎شوند. بنا به همین دلیل، متخصصان مراقبت از پوست بیشتر استفاده از سرم های ویتامین C را توصیه می کنند. بنا به برخی از تحقیقات، بیشترین تأثیر ویتامین ث زمانی است که از سرم های موضعی استفاده شود. سرم هایی که غلظتی زیر 1 درصد دارند نیز سرشار از مزایا برای پوست شما هستند.

تأثیرات مثبت ویتامین C بر پوست

• جلوگیری از ایجاد چین و چروک: علاوه بر افزایش سن، عوامل بسیاری نظیر اشعه ماوراء بنفش، رادیکال های آزاد محیط، استرس و سیگار موجب ایجاد چین و چروک پوستی می شوند. ویتامین C به لطف بهره مندی از خاصیت آنتی اکسیدانی همانند یک سد دفاعی عمل می کند و از پوست در برابر این عوامل محافظت می کند، به بازسازی و ترمیم پوست کمک می کند و در نهایت موجب کاهش اثرات پیری پوست می شود.
• درمان موضعی پوست: قرار گرفتن در معرض آفتاب باعث ایجاد چین و چروک پوستی، لک های پوستی، کک و مک ، سوختگی و پوسته پوسته شدن پوست می شود. این در حالی است که سرم ها و کرم های ویتامین C در صورتی که به شکل موضعی مورد استفاده قرار گیرند موجب التیام پوست می شوند و از ایجاد چنین عوارضی جلوگیری می کنند. باید بدانید که ویتامین C جایگزین ضد آفتاب نیست؛ اما می تواند التهاباتی همچون آفتاب سوختگی را ترمیم سازد.
• درخشندگی و یکدست ساختن پوست: ویتامین C عوارض ناشی از تابش آفتاب را به حداقل می رساند و از قرمزی و التهابات پوست جلوگیری می کند. این ویتامین همچنین باعث یکدست شدن رنگ پوست، افزایش درخشندگی و شفافیت پوست می شود.
• آبرسانی و تامین آب پوست: بی آبی پوست موجب ایجاد خطوط ریز در پوست صورت می شود که مصرف ویتامین C با آبرسانی به پوست رطوبت مورد نیاز پوست را حفظ می کند و از خشکی و دهیدراته شدن آن جلوگیری می نماید.
• افزایش خاصیت ارتجاعی و کشسانی پوست: ویتامین C موجب تحریک رشته های کلاژن ساز می شود که همین امر موجب افزایش کلاژن سازی و افزایش انعطاف پذیری و خاصیت کشسانی پوست می گردد. در این حالت پوست مستحکم و سفت می شود و در مقابل آسیب های ناشی از اشعه فرابنفش A و B مقاوم می گردد.
• کاهش التهابات و لکه های پوستی : ویتامین C نقش مهمی در کاهش قرمزی جای جوش و التهابات پوستی دارد. از آنجایی که لکه های پوستی به دلیل افزایش رنگدانه ها و تجمع آنها در پوست ایجاد می شود استفاده از ویتامین C موجب کم رنگ شدن این لکه ها می شود و از این رو نقش مهمی در درخشندگی پوست دارد. مزیت دیگر ویتامین C بهبود سریع زخم ها است و به همین دلیل است که بسیاری از محصولات ترمیم کننده زخم حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین C هستند.

بهترین زمان مصرف ویتامین سی برای پوست

ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است. ویتامین های محلول در آب با معده ی خالی بهتر جذب بنابراین بهتر است آنها را به صورت ناشتا (30 دقیقه قبل از غذا، یا 2 ساعت بعد از غذا) میل کنید. درصورتی که ناراحتی گوارشی ایجاد می کند می توانید همراه یا بعد از غذا میل کنید.

سرم ویتامین C معمولاً یک یا دو بار در روز استفاده می شود. پس از پاکسازی پوست صورت به ویژه در شب ها، بعد از شستن عمقی صورت خود به استفاده از سرم ویتامین c اولویت دهید. به این ترتیب اجازه می دهید مواد مفید سرم ویتامین c به طور عمیق جذب پوستتان شود.

عوارض ویتامین سی برای پوست

اگر به صورت موضعی از ویتامین C استفاده می کنید و پوست خشک دارید، احتمال بروز حساسیت پوست به ویتامین C بسیار زیاد است. همان طور که گفتیم ویتامین C یک ماده اسیدی بسیار قوی محسوب شده که روی پوست به سرعت اکسید می شود. در صورت بروز حساسیت پوستی شما شاهد عوارض قرمزی، دانه های جوش مانند، خارش پوست ، سوزش و احساس سوزن شدن در هنگام استفاده خواهید بود. اگر شخصی عوارض مصرف ویتامین C مانند سوزش مداوم یا علائم واکنش آلرژیک مانند تورم یا کهیر را تجربه کرد، باید بلافاصله پوست خود را شسته و سرم یا محصول مراقبت از پوست حاوی ویتامین C را از روی پوست به طور کامل پاک کند. در موارد حساسیت های شدید، گاهی افراد پس از بروز قرمزی و تحریکات پوستی، تپش قلب و تنگی نفس را تجربه می کنند.

نسخه اصلی مطلب تأثیر ویتامین C روی پوست را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---