امروزه به لطف پیشرفت های تکنولوژی در تجهیزات پزشکی، روند تشخیص و درمان بیماری ها سریعتر، آسانتر و با عوارض کمتر انجام می شود. این موضوع در مورد سونوگرافی داپلر رنگی نیز صادق است که به پزشکان این اجازه را می دهد تا تغییرات و عارضه های اندام فوقانی و تحتانی بدن را بدون استفاده از اشعه ایکس یا تزریق ماده خاصی تشخیص دهند. کالر داپلر اندام تحتانی یک سونوگرافی تشخیصی است که به کمک آن می توان تصاویر رنگی با جزئیات دقیق از عروق اندام تحتانی به دست آورد. این سونوگرافی به منظور بررسی وضعیت سلامت عروق اندام تحتانی در بیمارانی که مشکوک به آمبولی ریه هستند توسط پزشک متخصص تجویز و انجام می شود. پزشک با استفاده از این تصاویر مشکلاتی از قبیل اختلال در گردش خون مانند وجود لخته خون در رگ ها را در بافت ها و اندام مختلف بدن تشخیص می دهد.

مزایای انجام سونوگرافی داپلر

• ارائه یک تصویر کلی از جریان خون در قلب و یا عروق
• تشخیص سریع دریچه ها، رگ ها و جریان آشفته
• بررسی مسیر و جریان خون
• ترکیب حجم و درصد عروق در حالت سه بعدی
• اندازه گیری جریان خون با کمک پالس موج

کاربرد سونوگرافی کالر داپلر اندام تحتانی

1. یافتن لخته های خونی در اندام های فوقانی و تحتانی و ساق پاها
2. ارزیابی وریدی های واریسی و سایر مشکلات وریدی
3. یافتن عروق خونی مسدود شده در تمامی نواحی بدن مثل گردن، ساق پا و بازوها

انواع سونوگرافی داپلر

انواع مختلفی از سونوگرافی داپلر وجود دارد که برای بیماری های مختلفی استفاده می شود در زیر به معرفی آنها می پردازیم:

1- داپلر رنگی

در این نوع داپلر، توسط رایانه ای از رنگ های مختلف برای تغییر امواج صوتی استفاده می کنند. این رنگ ها سرعت و جهت گردش خون را در زمان واقعی نشان می دهند.

2- پاور داپلر (Power Doppler)

پاور داپلر نوع جدیدتر داپلر رنگی است که می تواند جزئیات بیشتری از جریان خون نسبت به داپلر رنگی استاندارد ارائه دهد؛ ولی جهت جریان خون را نمی تواند نشان دهد. در بعضی موارد این موضوع می تواند بسیار مهم باشد.

3- داپلر طیفی

با انجام داپلر طیفی نتایج حاصل از انجام این سونوگرافی، به جای اطلاعات تصاویر رنگی، اطلاعات جریان خون را روی نمودار نشان می دهد. نتایج حاصله نشان می دهد که چه مقدار رگ خونی مسدود شده است.

4- داپلر دوبلکس

در این آزمایش از سونوگرافی استاندارد برای تصویربرداری از رگ های خونی و اندام ها استفاده شده است، سپس یک کامپیوتر، مانند داپلر طیفی، تصاویر را به نمودار تبدیل می کند.

5- داپلر موج مداوم

در این مدل سونوگرافی، امواج صوتی بطور مداوم ارسال و دریافت می شوند. این کار اجازه می دهد تا اندازه گیری دقیق تری از خون که با سرعت بیشتری جریان دارد، صورت گیرد.

آمادگی قبل از انجام سونوگرافی داپلر عروق پا

• دو ساعت قبل از انجام آزمایش از کشیدن سیگار و دیگر موادی که حاوی نیکوتین هستند، خودداری کنید. نیکوتین باعث می شود عروق خونی باریک شود که می تواند بر نتیجه آزمایش شما اثر بگذارد.
• برای انواع خاصی از سونوگرافی داپلر، ممکن است از شما بخواهند از چند ساعت قبل از انجام آزمایش، ناشتا باشید (غذا و نوشیدنی نخورید). در صورتی که آمادگی برای آزمایش، نیاز به انجام کار خاصی داشته باشد، پزشک به شما اطلاع خواهد داد.

نحوه انجام سونوگرافی کالر داپلر

برای انجام این روش، بیمار بر روی یک تخت معاینه دراز می کشد، سپس سونوگرافیست یک ژل محلول در آب را بر روی مبدل قرار داده و امواج صوتی با فرکانس بالا را به داخل عروق یا رگ های مورد مطالعه هدایت می کند. برای بررسی عروق، سونوگرافیست ممکن است کاف فشار خون را در اطراف مناطق مختلف بدن قرار دهد. این کاف ها به طور معمول روی اندام فوقانی و تحتانی بدن قرار می گیرند و به مقایسه فشار خون در قسمت های مختلف پا یا دست کمک می کنند. تصاویر در حالی که مبدل به پوست فشار وارد می آورد و در امتداد دست یا پا حرکت می کند، ایجاد می شوند.

مبدل، امواج صوتی را از طریق پوست و سایر بافت های بدن به رگ های خونی می فرستد. امواج صوتی از رگ های خونی خارج شده و اطلاعات را برای پردازش و ضبط به رایانه ارسال می کند. رایانه نمودارها یا تصاویری تولید می کند که جریان خون از طریق عروق و رگ ها را نشان می دهد. مبدل برای مقایسه به مناطق مختلف منتقل می شود و با تشخیص جریان خون ممکن است صدای خاصی را در حین انجام این روش تصویربرداری بشنوید.

تفسیر سونوگرافی داپلر

نتایج سونوگرافی داپلر رنگی عروق به پزشکان کمک می کند میزان سلامتی رگ ها و عروق خونی را بررسی کنند. نتایج نرمال نشان می دهند که رگ های خونی هیچگونه انسداد یا تنگی ندارند. اگر متخصص سونوگرافی متوجه هر یک از ناهنجاری های زیر شود آن را در گزارش خود به پزشک درج می کند:

1. وجود لخته های خونی
2. وجود انسداد در رگ ها و مویرگ های خونی
3. باریک شدن یک رگ
4. اسپاسم یکی از عروق کرونری قلب در نتیجه استرس

هزینه سونوگرافی داپلر عروق پا

هزینه سونوگرافی داپلر با توجه به تعرفه تعیین شده در نظام سلامت کشور می باشد و عوامل مختلفی نظیر شرایط بیمار می توانند بر روی آن تأثیرگذار باشند. البته افراد تحت پوشش بیمه می توانند از خدمات بیمه خود استفاده کنند.

عوارض سونوگرافی داپلر عروق پا

سونوگرافی داپلر یک عمل غیر تهاجمی و بدون درد است که هیچگونه پرتوتابی مخرب ندارد. هیچگونه خطر جانبی با این تست وجود ندارد و اکثر افراد به هیچ وجه احساس ناراحتی در حین درمان ندارند.

نسخه اصلی مطلب سونوگرافی داپلر وریدهای اندام تحتانی را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---