تغییر سرعت و میزان گردش خون در رگ ها می تواند نشان دهنده برخی امراض در بدن انسان باشد. بررسی سرعت و جریان خون از طریق دستگاه سونوگرافی داپلر انجام می شود. سونوگرافی داپلر یک روش غیر تهاجمی (بدون سوزن و تزریق) است که برای تخمین جریان خون از رگ های خونی به کار می رود. این دستگاه از طریق انتقال امواج صوتی فرکانس بالا (اولتراسوند) و رد شدن از سلول های خونی، از امواج صوتی برای تشکیل تصاویر استفاده می کند.

در حقیقت سونوگرافی داپلر یک روش تصویربرداری است که با استفاده از تلفیق روش های اولتراسونیک (سونوگرافی) و همین طور تکنیک اکو پالس برای تولید نقش های رنگی بر روی تصاویری خاکستری رنگی که از بافت ها به دست می آید استفاده می کند. سونوگرافی داپلر طیفی نوعی از سونوگرافی داپلر است که به جای تصاویر رنگی، اطلاعات جریان خون را بر روی یک نمودار نشان می دهد و می تواند به نشان دادن میزان مسدود شدن رگ خونی کمک کند.

کاربرد سونوگرافی داپلر طیفی

از سونوگرافی داپلر در تشخیص بیماری های مختلفی که باعث کاهش سرعت جریان خون یا قطع آن می شوند استفاده می شود از جمله:

• تنگی عروق و بیماری هایی که باعث آن می شوند.
• وجود لخته خون در رگ ها ( ترومبوز وریدی عمقی یا DVT)
• آسیب دیدگی رگ ها
• نارسایی مزمن وریدی (CVI که باعث مختل شدن گردش خون از پاها به قلب و جمع شدن خون در پا می شود.)
• کاهش جریان خون به سمت پاها (بیماری PAD)
• بیرون زدگی (برآمدگی) دیواره عروق (آنوریسم)
• مشکلات مربوط به جریان خون در اعضای پیوندی (کلیه، کبد یا پانکراس)
• فشارخون بالا ناشی از مشکلات عروقی کلیوی
• تومورهای ایجاد شده در رگ ها
• بررسی نقص های دریچه قلب و بیماری های قلبی مادرزادی
• بررسی جریان خون بعد از عمل جراحی
• بررسی مشکلات جنین

مزایای انجام سونوگرافی داپلر طیفی

• غیر تهاجمی بودن
• عاری از هرگونه ریسک
• معمولاً بدون درد انجام می شود.
• می تواند فرد را از سکته مغزی، آمبولی ها و غیره محافظت کند.
• نسبت به روش های دیگر مقرون به صرفه تر می باشد.
• عدم استفاده از اشعه ایکس

نحوه انجام سونوگرافی داپلر

سونوگرافی داپلر طیفی معمولاً شامل مراحل زیر است:

• ابتدا روی تخت دراز می کشید و ناحیه ای از بدنتان را که در حال آزمایش است در معرض دید قرار می دهید.
• یک اپراتور (معمولاً پزشک متخصص رادیولوژی ) ژل مخصوصی را روی پوست در آن ناحیه پخش می کند.
• پزشک، یک دستگاهی به نام پروب سونوگرافی را بر روی ناحیه تحت بررسی حرکت می دهد.
• این دستگاه امواج صوتی را به بدن شما ارسال می کند.
• حرکت سلول های خونی باعث تغییر در گام امواج صوتی می شود.
• در نهایت امواج ضبط شده و بر روی مانیتور به تصویر یا نمودار تبدیل می شوند. پس از پایان اسکن، اپراتور ژل را از روی بدن شما پاک می کند.

نحوه آمادگی برای سونوگرافی داپلر طیفی

بسته به نوع سونوگرافی و علت اصلی اینکه چرا این آزمایش برای شما تجویز شده، ممکن است پزشک معالج شما برخی دستورالعمل های زیر را برای شما تجویز کند:

• چند ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید و چیزی نخورید و ننوشید.
• سیگار را ترک کنید و حداقل دو ساعت قبل از آزمایش از محصولات نیکوتین استفاده نکنید. نیکوتین رگ های خونی را باریک می کند که ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد.

تفسیر سونوگرافی داپلر طیفی

نتایج سونوگرافی داپلر رنگی عروق به پزشکان کمک می کند میزان سلامتی رگ ها و عروق خونی را بررسی کنند. نتایج نرمال نشان می دهند که رگ های خونی هیچگونه انسداد یا تنگی ندارند. اگر متخصص سونوگرافی متوجه هر یک از ناهنجاری های زیر شود آن را در گزارش خود به پزشک درج می کند:

• وجود لخته های خونی
• وجود انسداد در رگ ها و مویرگ های خونی
• باریک شدن یک رگ
• اسپاسم یکی از عروق کرونری قلب در نتیجه استرس

خطرات سونوگرافی داپلر طیفی

سونوگرافی داپلر طیفی یک آزمایش غیرتهاجمی و کم خطر است. نیازی به رنگ کنتراست تزریقی مانند آنژیوگرافی یا استفاده از اشعه مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن ندارد. سونوگرافی مضر و دردناک نیست. آنها به اندازه کافی ایمن هستند. حتی پزشکان می توانند از این روش در تشخیص بیماری ها در زنان باردار استفاده کنند.

هزینه سونوگرافی داپلر طیفی

هزینه سونوگرافی داپلر طیفی بر اساس مصوبات وزارت بهداشت می باشد؛ اما به دلیل ارائه خدمت متعدد در مراکز گوناگون هزینه سونوگرافی داپلر به صورت دقیق مشخص نمی باشد و در مراکز درمان متعدد هزینه سونوگرافی داپلر متغیر است.

نسخه اصلی مطلب کاربرد سونوگرافی داپلر طیفی را در سایت دکتر محمد اعظمی بخوانید.

---