سونوگرافی غدد لنفاوی زیر بغل

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

غدد لنفاوی بخش اساسی سیستم ایمنی بدن بوده و نقشی حیاتی برای بدن دارند. صدها غده لنفاوی در بدن وجود دارد که به صورت خوشه ای در اطراف بدن و به ویژه نواحی گردن، زیر بغل، کشاله ران و پشت گوش وجود دارند. غدد لنفاوی گره هایی کوچک و لوبیایی شکل هستند که به واسطه عملکرد خود، مایعات لنفاوی را تصفیه کرده و در نتیجه موجب از بین بردن میکروب ها و دفع مواد زائد می شوند. عملکرد آنها بدین ترتیب است که سلول ها و بافت های بدن مواد زائد را در مایعات لنفاوی دفع کرده، سپس غدد لنفاوی آن را تصفیه می کنند. طی این فرآیند باکتری ها و ویروس های آسیب زننده به بدن از بین می روند. آنها به دلیل عملکرد خود در تماس با سموم قرار دارند که این امر بعضاً سبب تورم آنها خواهد شد. اگرچه تورم غدد لنفاوی شایع است؛ اما ممکن است گاهی اوقات نشان دهنده سرطان غدد لنفاوی یا لنفوم باشد.

از بهترین راه ها برای تشخیص زودهنگام و درمان این موارد سونوگرافی است. در سونوگرافی یا اسکن اولتراسوند از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصویری از بخشی از بدن استفاده می شود. اسکنر اولتراسوند دارای یک پروب یا مبدل است که امواج صوتی را به داخل اندام های بدن می فرستد، سپس امواجی که انعکاس پیدا می کنند را به رایانه ارسال و رایانه آنها را به تصویر تبدیل می کند.

علت تورم غدد لنفاوی زیر بغل

غدد لنفاوی ، سلول های کوچک، گرد یا لوبیایی شکل سلول هستند. درون غدد لنفاوی ترکیبی از انواع مختلف سلول های سیستم ایمنی بدن وجود دارد. غدد لنفاوی بیشتر در مناطق خاص مانند گردن، زیر چانه، زیر بغل و کشاله ران، ملتهب می شوند. محل التهاب غدد لنفاوی در شناسایی علت اصلی بیماری مؤثر و مفید است. شایعترین علت تورم غدد لنفاوی، عفونت به ویژه عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی است. سایر دلایل احتمالی غدد لنفاوی ملتهب شامل موارد زیر است:

• عفونت های شایع
• گلو درد
• سرخک
• آبسه دندانی
• مونونوکلئوز
• عفونت گوش
• عفونت های پوستی یا زخم مانند سلولیت
• ویروس نقص ایمنی انسان (ویروس HIV) یا ایدز
• عفونت های غیر شایع
• بیماری سل
• برخی عفونت های مقاربتی مانند سفلیس
• تب خراش، عفونت باکتریایی ناشی از خراش گزش یا نیش زدن
• توكسوپلاسموز، عفونت انگلی ناشی از تماس با مدفوع گربه آلوده یا خوردن گوشت پخته نشده
• اختلالات سیستم ایمنی
• لوپوس. یک بیماری التهابی مزمن است که مفاصل، پوست، کلیه ها، سلول های خونی، قلب و ریه های بیمار را هدف قرار می دهد.
• آرتریت روماتوئید. یک بیماری التهابی مزمن که بافتی را که مفاصل را درگیر می کند هدف قرار می دهد.
• لنفوم. سرطانی که از سیستم لنفاوی سرچشمه می گیرد.
• لوسمی. سرطان بافت خون ساز بدن، از جمله مغز استخوان و سیستم لنفاوی می باشد.
• سایر سرطان هایی که به غدد لنفاوی انتشار یافته اند و متاستاز شده اند.
• سایر علل احتمالی اما نادر شامل برخی از داروهای خاص، مانند داروی ضد تشنج فنیتوئین و داروهای پیشگیری از مالاریا هستند.

علائم التهاب غدد لنفاوی زیر بغل

التهاب غدد لنفاوی ممکن است با علائم زیر همراه باشد:

1. تب
2. عرق شبانه
3. تورم به اندازه نخود یا لوبیا
4. حساسیت و درد در غدد لنفاوی
5. آبریزش بینی، گلودرد، تب و سایر نشانه های عفونت تنفسی فوقانی
6. تورم عمومی غدد لنفاوی در بدن که می تواند نشان دهنده عفونت مانند HIV یا مونونوکلئوز یا اختلال در سیستم ایمنی بدن مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید باشد.
7. توده های سخت، ثابت، به سرعت در حال رشد که ممکن است نشان دهنده سرطان یا لنفوم باشد.

مزایای سونوگرافی غدد لنفاوی زیر بغل

سونوگرافی با مزایای بسیاری همراه است:

• معمولاً بدون درد هستند و نیازی به سوزن، تزریق و برش ندارند.
• بیماران در معرض تشعشعات یونیزه کننده قرار نمی گیرند و این امر این روش را از تکنیک های تشخیصی مانند اشعه X و اسکن سی تی ایمن تر می سازد. در واقع هیچگونه اثر مضر شناخته شده ای هنگام استفاده مستقیم از آن توسط ارائه دهنده خدمات درمانی وجود ندارد.
• سونوگرافی تصاویری از بافت های نرمی فراهم می کند که در اشعه X به خوبی نمایش داده نمی شوند.
• سونوگرافی به طور گسترده در دسترس است و ارزان تر از سایر روش ها است.

نحوه انجام سونوگرافی ‏غدد لنفاوی زیر بغل

بیمار بر روی تخت معاینه دراز کشیده و باید دستها را بالای سر خود قرار دهد. یک پزشک متخصص رادیولوژی این اسکن را انجام می دهد. رادیولوژیست ژل روان کننده را بر روی ناحیه زیر بغل ریخته و یک پروب سونوگرافی را بر روی پوست نگه داشته و آن را روی سطح پوست حرکت می دهد. همچنین ممکن است با حرکت پروب بر روی پوست مقداری فشار نیز وارد کند. در صورتی که رادیولوژیست در سونوگرافی تغییراتی در غدد لنفاوی مشاهده کند از سلول ها نمونه برداری می کند.

اقدامات قبل از انجام سونوگرافی ‏غدد لنفاوی

• آمادگی خاصی برای انجام این روش تشخیصی و تصویربرداری نیازی ندارد. بیمار می تواند قبل از انجام این روش، غذا خورده و مایعات بنوشد.
• قبل از مراجعه سعی کنید دوش بگیرید و بهداشت فردی را رعایت نمایید.
• قبل از انجام سونوگرافی، پزشک خود را از سابقه اعمال جراحی خود مطلع نمایید.

زمان مراجعه به پزشک

در برخی موارد التهاب غدد لنفاوی وقتی که ناشی از یک عفونت جزئی باشد به حالت عادی بر میگردد؛ اما در صورت بروز علائم زیر بهتر است به پزشک مراجعه کنید:

• التهاب غدد که با بزرگ شدن آن ها همراه باشد.
• التهابی که در دو تا چهار هفته از بین نرفته است.
• التهاب غیرمتحرک که سفت یا لاستیک مانند شده باشد.
• با تب مداوم، عرق شبانه کاهش وزن غیر قابل توضیح همراه است.
• در صورت مشکل در بلع یا نفس کشیدن، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

عوارض جانبی سونوگرافی غدد لنفاوی

هیچگونه گزارشی دال بر عوارض بالینی سونوگرافی گزارش نشده و استفاده از سونوگرافی طبق نظر پزشک معالج با رعایت حد اعتدال کاملاً بی ضرر است.