کشف روش هایی مانند PESA، TESA، MESA، TESE، میکروتسه، واریکوسلکتومی و دیگر روش های تخصصی درمان ناباروری مردان ، کمک شایانی به افزایش شانس باروری بسیاری از زوجین کرده است.

نحوه نمونه گیری اسپرم از بیضه

روش های نمونه برداری از بیضه که به طور معمول انجام می شوند، عبارتند از:

• روش PESA
• روش TESA
• روش TESE
• روش MESE

عمل تسه چیست

هنگامی که در حداقل دو آزمایش اسپرموگرام آزواسپرمی (نبودِ اسپرم در مایع منی) دیده شود، پزشک بیضه ها را معاینه می کند و سطح هورمون های FSH و LH در خون اندازه گیری می شود. اگر سطوح این هورمون ها نرمال باشد و بیضه ها نیز در معاینه وضعیت مطلوبی داشته باشند، عمل نمونه برداری از بیضه (TESE) انجام می شود تا مشخص شود که آزواسپرمی مربوط به اختلال تولید در بیضه ها است یا انسدادی است.

همچنین گاهی در صورت وجود شواهد اختلال تولید اسپرم در بیضه ها، مانند افزایش FSH و یا کوچک بودن بیضه ها در معاینه، نمونه برداری از بیضه (TESE) انجام می گیرد تا مشخص شود برای انجام ICSI در بافت بیضه اسپرم وجود دارد یا خیر. در صورت وجود اسپرم مناسب و با صلاح دید پزشک، بافت بیضه منجمد و نگهداری می شود تا در صورت لزوم از آن استفاده شود. برای عمل TESE روی پوست کیسه ی بیضه شکاف داده می شود (در اتاق عمل) و به کمک میکروسکوپ جراحی با مشکلات روی کپسول بیضه (تونیکا آلوژینه) از نقاط مناسبت ر بافت بیضه نمونه برداری می شود.

نمونه برای بررسی سیتولوژی به جنین شناسی و برای بررسی پاتولوژی به آزمایشگاه ارسال می گردد. شکاف روی کپسول بیضه و لایه های کیسۀ بیضه نیز با بخیه زدن ترمیم می شود.

روش TESE یا عمل جراحی بیوپسی بیضه

در روش بیوپسی بیضه یا TESE که به صورت سرپایی انجام می شود، علاوه بر تراشیدن موهای زائد ناحیه تناسلی و ناشتا بودن در صبح روز نمونه برداری، معمولاً نیاز به یک همراه نیز وجود دارد و فرد 2 ساعت پس از عمل مرخص می گردد. این روش هم تحت شرایط استریل اتاق عمل و با بی حسی موضعی انجام می شود؛ اما در صورت تمایل بیمار به علت دفعات زیاد عمل و همچنین صلاح دید پزشک، امکان تزریق آرام بخش های وریدی نیز فراهم است.

روش TESE شامل ایجاد برش هایی کوچک در بیضه و بررسی وجود یا عدم وجود اسپرم در لوله ها می باشد. برای بی حس کردن فرد، باید داروی مناسب به طناب منوی (محل بند بیضه در خارج از شکم) و نیز به محل برش تزریق شود. نهایتاً با شکافتن پوست و بافت بیضه، تکه های بسیار کوچکی از آن برداشته می شود و درون ظرفی حاوی محیط کشت قرار می گیرد.

با بررسی بافت مورد نظر در زیر ذره بین های آزمایشگاهی، در صورت مشاهده اسپرم می توان از روش میکرواینجکشن برای باروری مرد استفاده نمود. اما عدم مشاهده اسپرم یا کوچک بودن بیش ازحد سایز بیضه ها، پزشک را مجبور به تکرار نمونه برداری می نماید تا از ابتلا به آزواسپرمی مطمئن گردد.

در چنین شرایطی، تکرار روش میکروتسه (Micro TESE) یا نمونه برداری بیضه با میکروسکوپ، امکان بزرگ نمایی بافت مورد نظر، بررسی نمای مناسب تری از بافت بیضه و تشخیص بهتر وجود یا فقدان اسپرم، فراهم می باشد و طبیعی بودن اسپرم ها نشان می دهد که مشکل ناباروری مربوط به موارد دیگری می باشد.

لازم به ذکر است که اسپرم های حاصل از این فرآیند را می توان به صورت تازه و ضمن ایجاد هماهنگی با تخمک گذاری زن برای باروری استفاده کرد یا آن ها را برای بارداری های آینده فریز نمود.

شرایط انجام نمونه برداری از بیضه

در اغلب موارد نمونه برداری از بیضه به منظور بررسی قدرت باروری مرد صورت می پذیرد. شرایط انجام بیوپسی عبارت است از:

• عدم وجود اسپرم در آزمایش اسپرم مرد
• طبیعی بودن هورمون های بیمار

گرفتن اسپرم از بیضه برای آی وی اف

نمونه برداری از بیضه به منظور انجام آزمایش های تشخیصی و به دست آوردن اسپرم از بیضه برای استفاده در IVF و سایر روش های کمک باروری نظیر IUI و میکرواینجکشن یا تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI) انجام می شود. البته لازم به ذکر است که تمامی بیماران آزواسپرمی نیاز به انجام بیوپسی ندارند و صرفاً افراد فاقد اسپرم در مایع منی یا مردان ناتوان در انزال، تحت این درمان قرار می گیرند.

باید دانست که استخراج اسپرم را می توان از نقاط مختلف دستگاه تناسلی انجام داد؛ ولی اگر آزواسپرمی به علت فقدان لوله های منی بر در دو طرف باشد، بیوپسی انجام نمی شود. پزشک ابتدا با انجام آزمایش آنالیز مایع منی یا اسپرموگرام به بررسی نمونه منی زیر میکروسکوپ می پردازد و در صورت عدم مشاهده اسپرم، تشخیص آزواسپرمی _از نوع انسدادی یا غیرانسدادی_ می دهد.

در آزواسپرمی انسدادی به دلیل مسدود بودن مجاری انزالی و اپیدیدیم یا آسیب دیدگی مجرای وازودفران بر اثر جراحی، اسپرم به مایع منی اضافه نمی شود. در آزواسپرمی غیرانسدادی نیز بدن هیچ اسپرمی تولید نمی کند یا سطوح اسپرم تولیدی آن بسیار پایین و ناکافی می باشد که این امر در اثر مسائل ژنتیکی، انزال عقب گرد یا رتروگراد و... رخ می دهد.

البته در خصوص انزال عقب گرد یا بازگشتی با بررسی ادرار فرد می توان به مشکل پی برد و گاهی در این موارد استخراج یا بازیابی اسپرم را انجام داد. از آنجایی که فرآیند تولید اسپرم در نقاط مختلف بیضه متفاوت است، نمونه برداری از قسمت های مختلف بیضه انجام می شود.

امروزه جهت نمونه برداری به ویژه در مردان دارای آزواسپرمی بیضوی، برای بیضه چهار قسمت در نظر می گیرند و سپس از هر قسمت نمونه برداری را انجام می دهند. بعد از نمونه برداری از بیضه در صورت حصول اسپرم بالغ، نمونه ها منجمد می شوند تا در فرآیندهای کمک باروری و لقاح مصنوعی از آن ها استفاده شود؛ چراکه در برخی از موارد این نمونه ها تنها اسپرم های باقی مانده برای بیمار می باشند که ممکن است در بیوپسی های بعدی پزشک نتواند اسپرم بالغی را پیدا کند.

نکات و مراقبت های قبل از نمونه برداری از بیضه

• قبل از انجام نمونه برداری از بیضه، رعایت یک سری موارد لازم و ضروری است. فرد می بایست که برخی از نکات را قبل از انجام نمونه برداری به پزشک اطلاع دهد و مراقبت های لازم را در نظر بگیرد. نکات ومراقبت های قبل از بیوپسی بیضهعبارتند از:
• وجود هر نوع خونریزی
• آلرژی به داروهای مختلف نظیر داروهای بی حسی
• داروهای مورد استفاده
• اصلاح موهای زاید کیسه بیضه، دور آلت تناسلی و کشاله ران (شب قبل از عمل)

اغلب این عمل با انجام بی حسی موضعی انجام می شود اما در صورتی که به تشخیص پزشک این عمل تحت بیهوشی انجام شود، توصیه می شود قبل از عمل از خوردن و آشامیدن پرهیز شود.

مراقبت های بعد از عمل بیوپسی بیضه

• عدم استفاده از لباس زیر تنگ
• استفاده از داروهای مسکن و آنتی بیوتیک
• استراحت مطلق به مدت ۲۴ ساعت
• خودداری از رابطه جنسی طی ۱ الی ۲ هفته بعد از عمل
• خشک نگه داشتن ناحیه بیوپسی و عدم شست وشوی آن تا چند روز
• اجتناب از مصرف آسپرین تا یک هفته

عوارض عمل تسه

بیوپسی بیضه عمل جراحی ساده ای است و فرد دچار خونریزی مداوم یا عفونت نخواهد شد؛ البته درد و تورم خفیف، خون ریزی بسیار کم، احساس ناراحتی و یا تغییر رنگ کاملاً طبیعی است. در برخی از موارد افراد نگران تشدید مشکلات ناباروری پس از انجام این عمل هستند که لازم به ذکر است این نگرانی بی مورد است؛ چراکه این عمل تأثیری بر نعوظ یا تشدید ناباروری فرد نخواهد داشت.

توصیه می شود در صورت مشاهده موارد زیر حتماً به پزشک اطلاع دهید:

• درد شدید
• تورم شدید
• تب بالای ۳۸ درجه
• خونریزی شدید

نسخه اصلی مطلب درمان ناباروری مردان با استخراج اسپرم از بیضه یا تسه (TESE) را در سایت دکتر پیمان صالحی بخوانید.

---