بورس یک کیسه پر از مایع است که مانند یک ضربه گیر در برابر اصطکاک عمل می کند و بین بافت هایی مانند تاندون ها و استخوان ها قرار دارد. بورس باعث کاهش اصطکاک بین قسمت های متحرک بدن مانند اطراف مفاصل شانه ها، آرنج ها، لگن، زانو و اطراف تاندون آشیل در پاشنه پا می شود.

تعداد بورس در بدن انسان متفاوت است اما حدود 160 بورس در کل بدن انسان وجود دارد. بورس با پوششی از سلول های خاص به نام سلول های سینوویال پوشیده شده است که مایعی غنی از کلاژن و پروتئین را ترشح می کند.این مایع سینویال مانند یک روان کننده بین قسمت های متحرک بدن عمل می کند. به التهاب بورس، بورسیت گفته می شود. اقدامات درمانی اولیه برای بورسیت شامل استراحت دادن به مفصل آسیب دیده و محافظت از آن در برابر آسیب دیدگی های آتی می باشد.در بیشتر موارد، درد ناشی از ابتلا به بورسیت چند هفته پس از انجام اقدامات درمانی مناسب از بین می رود اما احتمال عود دوباره آن بسیار زیاد است.

علل ابتلا به بورسیت

1-ضربه خوردن

• وارد آمدن ضربه به بورس باعث بروز بورسیت التهابی ناشی از آسیب دیدگی های مکرر یا ضربه مستقیم می شود.
• بورسیت مزمن: شایع ترین علت ابتلا به بورسیت مزمن، ضربات جزئی است که ممکن است به بورس شانه (ساب دلتوئید) به دلیل انجام حرکات مکرر مانند پرتاب توپ بیسبال باشد. یک مثال دیگر در مورد بورسیت مزمن، بورسیت کشک زانو (در جلوی زانو) است که به دلیل زانو زدن طولانی مدت یا مکرر روی سطوح سخت یا سایش زانو به زمین یا فرش ایجاد می شود.
• بورسیت حاد: ضربه مستقیم (مانند خوردن تصادفی و ناگهانی زانو به میز) می تواند باعث نشت خون در بورس شود. این ضربه باعث بروز التهاب دردناک و تورم می شود.

2-عفونت

• بورسی که نزدیک به سطح پوست باشد بیشتر در معرض ابتلا به بیماری عفونت های باکتریایی به نام بورسیت عفونی است. عموماً باکتری های استافیلوکوس آرئوس یا استافیلوکوس اپیدرمیس باعث ابتلا به بورسیت عفونی یا سپتیک می شوند. افراد مبتلا به دیابت، برخی بیماری های کلیوی و افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها به دلیل مصرف برخی داروهای کورتیزونی (درمان های استروئیدی) ضعیف شده است و آنهایی که روی بورس دچار زخم هستند بیشتر در معرض ابتلا به بورسیت عفونی یا سپتیک هستند. حدود 85 درصد از بیماران مبتلا به بورسیت سپتیک را مردان تشکیل می دهند.

3-بیماری های روماتیسمی

• افراد مبتلا به برخی بیماری های روماتیسمی مانند نقرس نیز ممکن است به دلیل تجمع کریستال ها دچار بورسیت شوند. زمانی که کریستال ها در بورس شکل می گیرند، باعث التهاب و در نتیجه ابتلا به بورسیت می شوند.

علامت های بورسیت شانه چیست؟

1. احساس درد هنگام حرکت دادن شانه یا بالا بردن دست ها
2. عدم توانایی برای حرکت دادن شانه یا بازوها
3. تورم و قرمزی
4. ایجاد صدا یا ضربه هنگام حرکت دادن شانه
5. احساس ضعف در شانه یا بازو

عواملی موثر در بورسیت شانه

• آسیب دیدن شانه، مانند افتادن
• عفونت باکتریایی
• فشار بیش از حد به شانه، مانند نقاشی کشیدن یا شنا کردن
• رشد بیش از حد استخوان ها که باعث سائیدگی و تحریک بورس ها و تاندون ها می شود.

خطرهایی که بورسیت شانه برای بیمار ایجاد می کند

• عفونت بورسیت اگر درمان نشود ممکن است انتشار پیدا کند و مفاصل نزدیک به خود را آلوده کند.
• بورسیت ها می توانند مدت طولانی شخص را درگیر کنند.
• بورسیت های مزمن می توانند باعث دردهای شدید و مختل کردن حرکات بیمار شوند.

بیماران دچار بورسیت دچار چه علائم و عوارضی می شوند؟

بورس شانه مانند محافظ برای تاندون روتاتورکاف عمل می کند؛ این تاندون استخوان ها را به هم متصل می کند. ابتلا به بورسیت باعث می شود که انجام دادن بعضی حرکت های شانه و تاندون با ناراحتی و درد شدیدی همراه باشد.

درد بورسیت شانه به شدت و نوع آسیب بستگی داد. شایع ترین علائم بورسیت به شرح زیر است:

1. احساس ناراحتی هنگام خوابیدن روی شانه
2. احساس درد در سمت خارجی یا بالایی شانه
3. شدیدتر شدن درد هنگام بالا بردن بازو به طرفین
4. احساس درد هنگام هل دادن اشیاء یا درهنگام باز کردن در
5. احساس درد هنگام حرکت دورانی بازو
6. احساس درد و فشار هنگام فشار دادن بالای شانه

چه افرادی مستعد به بورسیت شانه هستند؟

1. نجارها
2. موسیقی دانان
3. ورزشکاران
4. باغبان ها

البته همه ممکن است به شانه شان آسیب بزنند و دچار بورسیت شوند.

تشخیص نوع بورسیت چگونه انجام می شود؟

• گاهی اوقات علائم بورسیت نشان دهنده ابتلا به نوع خاصی از این عارضه است، اما تمایز قائل شدن بین انواع بورسیت غالباً دشوار است؛ به ویژه افتراق بورسیت مزمن از بورسیت عفونی بسیار سخت است. بورسیت مزمن با ورم همراه است، اما دیگر نشانه های جدی تر عفونت بورس، مانند سرخی، التهاب، تب و درد را ندارد. بیمارانی که دچار این علائم می شوند، به درمان نیاز دارند.

بورسیت شانه چگونه تشخیص داده می شود؟

علاوه بر سابقه پزشکی و معاینات فیزیکی ، آزمایشات تشخیصی برای بورسیت مفصل شانه می تواند شامل موارد زیر باشد:

1. اشعه ایکس : یک آزمایش تشخیصی که از تابش انرژی الکترمغناطیسی استفاده می کند تا تصاویری از بافت های داخلی، استخوان ها یا اندام ها تهیه کند.
2. تصاویر رزونانس مغناطیسی: یک آزمایش تصویری که از ترکیبی از آهنرباهای بزرگ، رادیوفرکانسی و کامپیوتر برای تصاویری با جزییات بیشتر از اندام ها و ساختار داخلی بدن فراهم می کند.
3. سونوگرافی : یک آزمایش تصوریری است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای دیدن اندام ها وبافت های داخلی بدن استفاده می کند.
4. آسپیریشن: روشی که شامل استفاده از یک سوزن نازک است تا مقداری از مایع داخل ورم بورس شانه را برداشته و وجود عفونت یا نقرس را که ممکن است علت بورسیت باشد، بررسی شود.
5. آزمایش خون: آزمایش خون ممکن است انجام شود تا احتمال دیگر بیماری ها تایید یا رد شوند.

مراقبت هایی که در منزل برای بورسیت شانه می توانید انجام بدهید شامل:

1. استراحت دادن به شانه ها تا جایی که ممکن است.
2. استفاده از یخ برای بهبود درد و التهاب بورسیت؛ یخ را باید 3 تا 4 بار در روز به مدت 15 تا 20 دقیقه روی شانه آسیب دیده قرار داد.
3. گرما نیز به بهبود درد و سفتی محل التهاب کمک می کند. 3 تا 4 بار در روز به مدت 15 تا 20 دقیقه شانه آسیب دیده را باید گرم کرد.
4. فیزیوتراپی و انجام نرمش های خاص به حرکت بهتر و بهبود درد شانه کمک می کند. این نرمش ها باعث قابلیت کشیدگی و انعطاف پذیری بیشتر عضلات می شوند.

ورزش کششی و حرکات اصلاحی بورسیت شانه شامل چه حرکاتی می شود؟

1-اولین حرکت ورزشی برای اصلاح وکاهش درد:

• آرنج بازوی آسیب دیده را با دست دیگر نگه دارید.
• از دست خود استفاده کرده و بازوی آسیب دیده را به آرامی به سمت بالا ببرید. در طول پشت شانه آسیب دیده کمی احساس کشش خواهید داشت.
• به مدت حداقل 15 تا 30 ثانیه در این حالت بمانید. سپس به آرامی بازو را پایین بیاورید.
• این حرکت را 2 تا 4 بار انجام دهید.

2-کشش تا پشت:

• پزشک یا فیزیوتراپ ممکن است از شما بخواهد برای انجام این کشش، تا زمانی که بیشتر محدوده حرکتی و قدرت خود را بازیافتید، صبر کنید. می توانید این حرکت را با روش های مختلف انجام دهید. هرکدام از این کشش ها را حداقل 15 تا 30 ثانیه نگه دارید و هر حرکت را 2 تا 4 بار تکرار کنید
• دست خود را در جیب پشت خود قرار دهید. مدتی آنرا در آنجا نگه داشته تا شانه شما کاملا کش بیاید.
• با دست دیگر خود، مچ بازوی آسیب دیده (کف دست به سمت بیرون) را از پشت سر بگیرید .به آرامی بازو را به سمت بالا بکشید تا شانه کش بیاید.
• در حرکت بعدی ، یک حوله را روی شانه دیگر خود قرار دهید، دست بازوی آسیب دیده را در پشت سر خود قرارداده و اکنون انتهای حوله را بگیرید.
• سپس با دست دیگر انتهای جلویی حوله را در جلو بدن بگیرید.
• به آهستگی انتهای جلوی حوله را بکشید. اینکار باعث می شود که دست شما از پشت دور شده و کشش شانه را احساس کنید.

3-کشش روی سر:

• با فاصله یک طول بازو از یک سطح سخت ایستاده و آنرا بگیرید. می توانید از کانتر یا اپن آشپزخانه، دستگیره در یا پشت یک صندلی محکم استفاده کنید.
• در حالی که زانوهای خود را کمی خم کرده اید، به جلو خم شوید در حالی که بازوهای شما کاملاً صاف است. بالا تنه خود را پایین آورده و اجازه دهید که شانه ها کشیده شوند.
• تا جایی که شانه ها قادر به کشش بیشتر هستند، می توانید یک یا دو قدم به سمت عقب بردارید.
• به مدت 15 تا 30 ثانیه در این حالت بمانید. سپس ایستاده و بدن را شل کنید. اگر در طول کشش به سمت عقب رفته اید، به جلو بیایید تا بتوانید دست هایتان را به سطح سخت بگیرید.
• این حرکت را 2 تا 4 بار انجام دهید.

4-تمرین عضله باز کننده (اکستنسور) و خم کننده (فلکسور) شانه:

توجه داشته باشید: این تمرینات ایزومتریک است. به این معنی که شما عضلات را بدون حرکت دادن آنها منقبض می کنید.

1. فشار به جلو (خم کردن): با فاصله 15 سانتی متر یا کمی کمتر،در مقابل یک دیوار یا چهارچوب در بیاستید. بازوی آسیب دیده خود را در مقابل بدن خود بگیرید. دست خود را مشت کنید در حالی که انگشت شست را روی آنها قرار می دهید. سپس به آرامی دست خود را به سمت دیوار فشار دهید و حدود 25 تا 50 درصد از قدرت بدنی خود را بکار بگیرید. اجازه ندهید که بدن شما در زمان فشار به دیوار، به سمت عقب برود. به مدت 6 ثانیه این کار را انجام دهید. چند ثانیه استراحت کنید و این ورزش را 8 تا 12 بار تکرار کنید.
2. فشار به عقب (باز کردن): در حالی که پشت خود را به سمت دیوار قرار داده اید، بیاستید. بالای بازوی شما باید در مقابل دیوار باشد در حالی که آرنج تان 90 درجه خم شده است(دست شما صاف جلویتان باشد). آرنج خود را به آرامی و با 25 تا 50 درصد نیروی خود، به دیوار فشار دهید. اجازه ندهید که در هنگام فشار دادن ، بدن تان به سمت جلو حرکت کند. به مدت 6 ثانیه اینکار را انجام داده و بعد چند ثانیه استراحت کنید. این حرکت را 8 تا 12 بار تکرار کنید.

5-تمرین تقویت روتیتر داخلی:

• برای شروع یک کش ورزشی را به دستگیره در گره بزنید. می توانید از لوله جراحی یا تراباند استفاده کنید.
• در حالی که شانه هایتان راحت باشد، نشسته یا بیاستید و آرنج شما 90 درجه خم باشد. بالای بازو باید کاملاً در کنار شما قرار بگیرد. یک حوله رول شده را بین آرنج و بدن تان قرار دهید تا راحت باشید. این کار کمک می کند تا بازوی شما در کنار بدن تان قرار بگیرد.
• با دستی که بازوی آن آسیب دیده، انتهای بند کشی را بگیرید.
• به آهستگی ساعد خود را به سمت بدن تان بچرخانید تا زمانی که ساعد به شکم شما برسد. به آرامی آن را به جای خود برگردانید.
• آرنج و بالای بازوی خود را محکم در مقابل حوله یا کنار خود نگه دارید.
• این ورزش را 8 تا 12 بار تکرار کنید.

درمان های اختصاصی شانه یخ زده

همانطورکه پیش تر عنوان شد، برای درمان بورسیت، ابتدا درمان های اولیه شامل ورزش های استاندارد و فیزیوتراپی برای بیمارشروع می شود.یکی ازدرمان های تخصصی بورسیت شانه لیزرپرتوان بوده که نوعی فیزیوتراپی پیشرفته محسوب می شود. لیزرپرتوان به صورت کاملا تخصصی درکلینیک نفس توسط دکترحسین عدل خو انجام می گردد.یکی دیگر ازدرمان های تخصصی، تزریق کورتون داخل فضای بورس زیردستگاه سونوگرافی می باشدکه جهت تزریق بیمار به اتاق عمل سرپایی کلینیک فرستاده شده و پس ازبی حسی موضعی ناحیه ،با دستگاه سونوگرافی ،محل بورس پیدا شده وتزریق صورت می گیرد.سپس ناحیه تزریق پانسمان شده و بیماربه ریکاوری کلینیک منتقل گشته وپس ازیک ساعت مرخص می گردد.تزریق درداخل فضای بورس سالم ترین ،مطمئن ترین وبهترین روش برای درمان بورسیت شانه می باشد که بیمار درسریع ترین زمان ممکن به زندگی عادی برمی گردد.

---