تیروئید که در قدام گردن قرار دارد مسئول ترشح هورمون های تیروئیدی است. هورمون های ترشح شده از غده تیروئید در فرآیندهای مختلفی مانند تنظیم فعالیت قلب ، ریه ها ، مغز و متابولیسم نقش دارند. به وضعیتی که در طی آن تیروئید دچار اختلال شده و نسبت به حالت طبیعی فعالیت بیشتری را نشان میدهد هایپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید به وضعیتی که اختلال ایجاد شده در تیروئید منجر به کاهش فعالیت آن می شود هیپوتیروئیدیسم یا کم کاری تیروئید گوییم. به صورت کلی در جوامع مختلف ۲۵ تا ۵۰ درصد بیمارانی که مشکلات تیروئیدی (هایپرتیروئیدیسم یا هایپوتیروئیدیسم) دارند شکلهای مختلفی از اختلالات چشمی مرتبط با تیروئید را نشان می دهند كه البته نود درصد بيماران تيروييد چشمى دچار پركارى تيروييد مى باشند .

در ۵ درصد بیماران نیز وضعیت اختلالات بینایی متوسط تا شدید است که موجب آسیب بینایی می شود. باید توجه داشت زمانیکه اختلالات چشمی مرتبط با تیروئید شروع می شوند معمولاً مستقل از مشکل مرتبط با تیروئید هستند به این معنی که به سختی می توان یک رابطه ی مستقیم بین اختلال ایجادشده در چشم و آسیب های موجود در تیروئید پیدا کرد. بنابراین معمولا در صورتی که وضعیت تیروئید بهبود یابد انتظار نمی رود مشکلات ایجاد شده در چشم نیز برطرف شوند. اگرچه مطالعات فراوانی در این زمینه انجام گرفته است با این حال به صورت کاملا واضح مکانیسم تاثیر ناهنجاری هورمون تیروئید برای ایجاد اختلالات چشمی مشخص نگردیده است.

کم کاری تیروئید و اختلالات چشمی

کم کاری تیروئید از جمله وضعیت هایی است که می تواند منجر به ایجاد مشکلاتی در چشم شود. دلایل مختلفی وجود دارند که می توانند منجر به ایجاد کم کاری تیروئید شوند؛ از جمله:

• کمبود ید در مواد غذایی
• بیماری های خود ایمنی
• آسیب تیروئید در نتیجه ی مصرف داروهای مربوط به سایر بیماری های بدن
• اختلالات چشمی ناشی از کم کاری تیروئید:
• از جمله اختلالاتی که در اثر کم کاری تیروئید ممکن است در چشم ایجاد شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• ورم اطراف چشم
• افتادگی پلک
• خشکی چشم
• بیرون زدگی چشم و برجسته شدن آن
• آسیب اعصاب چشم در اثر فشار فیزیکی ناشی از ورم بافت ها

بیماری چشمی تیروئید چیست؟

بیماری چشمی تیروئید به وضعیتی گفته می شود که در طی آن عضلات چشم ، پلک ها ، غدد اشکی و بافت چربی در پشت چشم ملتهب می شوند. در این حالت چشم و پلک ها قرمز شده و حالت ورم کرده به خود می گیرند.بیماری تیروئید چشم یاGraves’ Orbitopathy در حقیقت یک بیماری خود ایمن است. سیستم ایمنی بدن وظیفه دارد تا بدن را در مقابل عوامل خارجی غیرطبیعی که جزئی از ساختار طبیعی بدن نیستند محافظت کرده و با حمله به آنها منجر به تخریب و دفع آن ها شود. بیماری های خود ایمنی زمانی ایجاد می شوند که به دلیل اختلالات ایجاد شده در سیستم ایمنی بدن ، سلول های ایمنی بدن سایر سلول های طبیعی بدن را به عنوان یک بافت یا عامل بیگانه تشخیص داده و به آنها حمله ور می شوند که در نهایت منجر به تخریب و آسیب آنها می شود.

آیا بیماری تیروئید منجر به بیماری چشمی تیروئید می شود؟

همانگونه که اشاره شد بیماری چشمی تیروئید یک بیماری خودایمن است و علت ایجاد آن اختلالات موجود در سیستم ایمنی بدن است. با این حال در بسیاری از بیماران، بیماری خودایمن که منجر به بیماری چشمی تیروئید شده است می تواند به بافت تیروئید نیز آسیب بزند و منجر به ایجاد بیماری Graves شود و منجر به ایجاد همزمان بیماری Graves’ Orbitopathy و Grave شود. با توجه به اینکه هنگام اختلال سیستم ایمنی بدن، بیماری Grave )که تنها در تیروئید ایجاد شده است( همزمان با آسیب هایی در چشم بروز می کند ، بیماری ایجاد شده در چشم به بیماری چشمی تیروئید معروف شده است. بنابراین بیماری چشمی تیروئید مستقل از آسیب های تیروئید است و می تواند در افرادی که تیروئید آنها دچار هایپرتیروئیدیسم، هیپوتیروئیدیسم و یا حتی در وضعیت طبیعی و سالم است نیز بروز کند.

علائم بیماری چشمی تیروئید چیست؟

در بیماری چشمی تیروئید ممکن است علائم زیر بروز کنند:

• ممکن است چشم ها به جلو فشار داده شده به حالت برجسته و بیرون زده پیدا کنند
• در برخی افراد، ورم و سفتی عضلاتی که مرتبط با حرکات چشم هستند ممکن است مختل شود. اختلال ایجاد شده در این عضلات موجب ناهماهنگی در حرکات آنها شده و می تواند دوبينى را ایجاد کند.
• در موارد کمتری ، فشار ایجاد شده به اعصاب موجود در پشت چشم می تواند به کاهش بینایی منجر شود
• در صورتیکه پلک ها نتوانند به درستی بسته شوند احتمال ایجاد زخم در بافت های مقابل چشم وجود دارد
• ایجاد درد و سوزش در چشم ها
• حساسیت به نور
• اشک ریزی چشم
• تاری دید در هنگام مطالعه رانندگی ، تماشای تلویزیون و کارهای روزانه
• قرارگيرى نامتوازن چشم ها و قرینه نبودن حرکت آنها

آیا بیماری های تیروئید می توانند منجر به بیرون زدگی و برجستگی چشم شوند؟

همانگونه که اشاره گردید وضعیت های مختلفی مانند کم کاری یا پرکاری تیروئید وجود دارند که آسیب تیروئید منجر به برجسته شدن چشم می شود. علت برجستگی ایجاد شده معمولا ورم بافت های اطراف چشم است که با افزایش حجم انها، کره ی چشم به سمت جلو فشار داده می شود و حالت برجسته می گیرد.

نسخه اصلی مطلب اختلالات چشمی در بیماری های مربوط به تیروئید را در سایت دکتر بهرام اشراقی بخوانید.

---