بیوپسی یک روش نمونه برداری برای قسمتی از بافت یا نمونه ای از سلول های بدن از جمله سلول های کبدی، سلول های تیروئیدی، سلول های پستانی و... است که بعد از نمونه برداری، بافت حاصل از آن را در آزمایشگاه توسط میکروسکوپ تجزیه و تحلیل می کنند و این روش تنها راه تشخیص قطعی اکثر سرطان ها است. بیوپسی تحت گاید سونوگرافی یک روش نمونه برداری از قسمت های مختلف بدن است که در آن برای گرفتن نمونه از دستگاه سونوگرافی استفاده می شود و هدف تشخیص و تعیین سرعت پیشرفت بیماری و یا نیز تدوین برنامه های درمانی بر اساس شرایط عضو درگیر است.

در دهه اخیر بیوپسی با روشهای غیر جراحی انجام می شود. نمونه برداری یا بیوپسی با هدایت سونوگرافی به وسیله سوزن مخصوص بیوپسی به داخل ضایعه انجام می پذیرد. روش سونوگرافی بیوپسی اغلب توسط رادیولوژیست متخصص، آموزش دیده و باتجربه در آسپیراسیون سوزن و سونوگرافی انجام می شود. این روش، معمولاً به صورت سرپایی انجام می شود و نیازی به بیهوشی و یا بستری نمیباشد و از مناطق مختلف میتوان با این روش نمونه برداری کرد.

مزایای انجام سونوگرافی بیوپسی

بیوپسی با استفاده از دستگاه سونوگرافی، مزایای زیادی برای شخص بیمار در پی خواهد داشت، مخصوصاً اگر توسط یک متخصص سونوگرافی ماهر انجام گیرد. از جمله مزیت های بیوپسی با استفاده از تصویربرداری میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
شدت تهاجمی بودن عمل بسیار کمتر از جراحی خواهد بود به طوری که عملاً جای زخمی به جای نخواهد گذاشت.
مدت زمانی که صرف این روش نمونه برداری می شود کمتر از یک ساعت است.
این روش نیازی به استفاده از اشعه یونیزه کننده ندارد و از این نظر ایمنی نمونه برداری بیشتر است.
به طور دقیق می توان از توده، نمونه برداری کرده و خوش خیم یا بدخیم بودن را به شکل دقیقی بررسی نمود.
با دستگاه سونوگرافی می توان جهت و نحوه حرکت سوزن بیوپسی در بافت را به خوبی دنبال کرد. در نتیجه دقت نمونه برداری افزایش می یابد و احتمال آسیب به بافت های دیگر کمتر می شود.

نحوه انجام سونوگرافی بیوپسی

ناحیه مورد نظر، ضدعفونی و تمیز می شود و از داروهایی برای بیحس کردن منطقه استفاده می شود. مبدل سونوگرافی با مقدار کمی ژل محلول در آب، استریل و بر روی محل قرار می گیرد. رادیولوژیست سوزن را از طریق پوست، تحت هدایت سونوگرافی به محل بافت منتقل می کند. پس از نمونه برداری، سوزن برداشته می شود. در صورت نیاز به نمونه های اضافی سوزن های جدید دوباره نصب می شوند. برای تجزیه و تحلیل کامل ممکن است چندین نمونه مورد نیاز باشد.
پس از اتمام بیوپسی برای کاهش خطر خونریزی فشار به ناحیه اعمال می شود و در صورت لزوم ممکن است یک بانداژ بر روی ناحیه قرار داده شود؛ اما هیچ گونه بخیه ای نیاز نیست. این روش معمولاً در کمتر از ۳۰ دقیقه انجام می شود.

اقدامات قبل از بیوپسی تحت سونوگرافی

عموماً توصیه میشود قبل از عمل جراحی، بیمار استحمام کند. اگر بیمار به داروی بیحسی، حساسیت دارد حتماً باید پزشک را مطلع سازد. قبل از انجام این نوع بیوپسی بیمار باید در صورت مصرف هرگونه ماده رقیق کننده خون مانند آسپرین، لوونکس، پلاویکس یا کوودمین پزشک خود را مطلع سازد.

مراقبتهای پس از سونوگرافی بیوپسی

در نمونه برداری باز با توجه به انجام عمل جراحی، مراقبت پس از عمل به نظر پزشک مربوطه بستگی خواهد داشت؛ اما در روش های سوزنی، مختصر فشار روی پانسمان و استفاده ای کیسه یخ روی پانسمان در ساعات اول پس از نمونه برداری و برداشتن پانسمان روز پس از نمونه برداری توصیه میشود. بیمار روز پس از عمل میتواند حمام کند. فعالیت های معمولی مشکلی ندارند؛ اما ورزش بستگی به تحمل درد توسط بیمار دارد و بهتر است چند روی به تأخیر بیفتد تا التیام کامل حاصل گردد.

نتایج پاتولوژی سونوگرافی بیوپسی

هنگامی که تومور آزمایش شد و نمونه از عضو مورد نظر گرفته شد، پاتولوژیست گزارشی که شامل تمام اطلاعات می شود را تهیه می کند و مورد تفسیر قرار می دهد که شامل موارد زیر هستند:
1. توصیف کلی: در این قسمت پاتولوژیست نمونه بافتی یا همان تومور را با چشم غیر مسلح مورد بررسی قرار می دهد که از جمله رنگ، وزن، اندازه و شکل عمومی این توده بررسی را بررسی می کند.
2. شرح میکروسکوپی: این قسمت تفسیر که از بقیه مراحل مهم تر است شامل شرح سلول های سرطانی بافت مورد نظر می باشد و مشخص می شود که نوع تومور بدخیم یا خوش خیم است.
3. مرحله یا گرید تومور: در این بخش سلول های سرطانی با سلول های سالم مورد مقایسه قرار می گیرند تا میزان ابتلای شخص به بیماری بررسی گردد و تفاوت شکل، اندازه و ویژگی های رنگ آمیزی را در سلول های سالم و بیمار مورد استفاده قرار می دهد. در مواردی که منشأ ضایعات یا ماهیت آن مشخص نباشد، نیاز به نمونه برداری از ضایعه می باشد.

موارد منع بیوپسی تحت گاید سونوگرافی

در مورد بیماران قلب و ریه و همچنین زنان باردار، قبل از انجام معاینات، به پزشک خود حتماً اطلاع دهند.
بیمار باید به پزشک اطلاع دهد که آیا به داروهای خاصی آلرژی دارد یا خیر.
بیوپسی برای افراد مبتلا به اختلالات لخته شدن خون یا خونریزی توصیه نمی شود.

عوارض بیوپسی با هدایت سونوگرافی

احتمال خونریزی و عفونت می باشد که در صورت افت فشار یا احساس درد شدید در ناحیه مورد نظر پزشک مربوطه مطلع و اقدامات لازم انجام می پذیرد. در صورت بروز تب و لرز بعد از نمونه برداری پزشک معالج را مطلع نمایید تا اقدامات لازم انجام شود.

نسخه اصلی مطلب بیوپسی تحت گاید سونوگرافی چگونه است؟ را در سایت دکتر محمد اعظمی بخوانید.

---