سونوگرافی نوعی روش تصویربرداری است که با استفاده از امواج صوتی، تصاویری از قسمت های داخلی بدن ایجاد می شود. هر یک از انواع سونوگرافی در مردان به دلایل مختلفی ممکن است درخواست گردد. معمولاً سونوگرافی در مردان به دلیل بروز مشکلاتی از قبیل ضربه به آلت، ناباروری، اختلال نعوظ و مشکلات ادراری به دلیل پروستات درخواست می گردد؛ اما سونوگرافی مربوط به هر یک از اجزای لگنی در مردان، به طرق مختلفی صورت گرفته و در برخی موارد نیازمند آمادگی های خاصی است.
در ادامه به معرفی انواع این سونوگرافی ها و آمادگی لازم جهت انجام آن می پردازیم.
سونوگرافی بیضه که تصویربرداری اولتراسوند از کیسه بیضه نیز نامیده می شود، به طور خاص به بررسی وضعیت بیضه ها می پردازد. بیضه ها بخشی از سیستم تولید مثل مردان هستند. وظیفه اصلی آنها ایجاد اسپرم و هورمون ها است که در داخل کیسه ای به نام کیسه بیضه قرار دارند. سونوگرافی روشی ایمن، با ریسک کم و غیرتهاجمی است و کل فرآیند آن در خارج از بدن رخ می دهد.
برخی از دلایل انجام سونوگرافی بیضه عبارتند از:
معاینه توسط یک متخصص پزشکی انجام می شود و معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می کشد .قبل از معاینه، از فرد خواسته می شود تا روی تخت بخوابد. در طی مراحل، ممکن است لازم باشد که در یک طرف بدن خود حرکت کنید. سونوگرافی بیضه خارج از بدن انجام می شود. یک دستگاه کوچک و دستی که مبدل نامیده می شود برای گرفتن تصاویر استفاده می شود .پزشک ژل مبتنی بر آب را به اسکروتوم اعمال می کند تا اطمینان حاصل شود که مبدل روی پوست راحت حرکت می کند. پزشک این مبدل را به طرف عقب و جلو بر روی اسکروتوم حرکت می دهد تا تصاویر بیضه ها را بگیرد.
سونوگرافی بیضه ها روشی کم ریسک در نظر گرفته می شود. این تست ممکن است موجب ناراحتی و یا درد در صورتی که آسیب یا تورم در ناحیه بیضه ها وجود داشته باشد، شود. برخی روش های تصویربرداری از اشعه های رادیواکتیو استفاده می کنند؛ اما سونوگرافی این روش را نسبت به دیگر روش ها کم ریسک تر می کند.
سونوگرافی آلت تناسلی مردان به منظور مشاهده جریان خون ورودی و خروجی به آلت استفاده می شود. اگر فردی به بیماری پیرونی یا کجی آلت تناسلی مبتلا باشد، این روش برای تعیین درجه کجی آلت و اندازه گیری انحنا به کار خواهد رفت. بررسی نتایج حاصل از این سونوگرافی مردان، می تواند به پزشک در انتخاب بهترین روش درمانی کمک کند.
بهتر است افراد قبل از انجام این روش موارد زیر را رعایت نمایند:
سونوگرافی آلت تناسلی مردان باید در حالت نعوظ انجام شود. در صورت درخواست پزشک و اطمینان از داشتن نعوظ ممکن است دارویی برای ایجاد این حالت به آلت تزریق شود. این تزریق از طریق سوزن های بسیار کوتاه و ظریف انجام شده و ممکن است کمی ناراحت کننده باشند؛ اما چندان صدمه ای به اندام تناسلی وارد نخواهند کرد. بعد از نعوظ، پروب سونوگرافی بر روی قسمت خارجی آلت حرکت کرده و در صورت وجود انحراف یا هرگونه مشکل دیگری بر روی مانیتور نمایش داده می شود.
ممکن است در صورت تزریق آمپول پاپاورین، اختلال در بینایی، دل درد، ضعف، زرد شدن پوست یا چشم به صورت نادر، واکنش های محل تزریق، تنگی نفس، سردرد، افزایش ضربان قلب و فشار خون، تعریق زیاد، فلاشینگ (گرگرفتگی صورت)، پریاپیسم ایجاد شود.
نوعی روش تشخیصی است که پروستات را از نظر وجود هرگونه ناهنجاری، سرطان یا سایر بیماری های مرتبط با پروستات بررسی می کند. انجام این روش تصویربرداری بی خطر به پزشک کمک می کند تا شرایط احتمالی پروستات را قبل از جدی یا غیر قابل کنترل شدن مشکلات مربوط به این ناحیه تشخیص دهد .به عبارت دیگر در طی سونوگرافی پروستات از امواج صوتی برای تولید تصاویر پروستات مرد و کمک به تشخیص علائمی مانند مشکلات ادراری، مشکلاتی که در آزمایش خون نشان داده شده است و … استفاده می شود.
برای آمادگی در سونوگرافی پروستات نیازی به آمادگی خاصی نیست. این روش به صورت سرپایی انجام می شود که معمولاً کمتر از یک ساعت طول می کشد. برخی از دستورالعمل های احتمالی که ممکن است پزشک قبل از آزمایش به شما بدهد شامل موارد زیر است:
در آزمایشگاه و یا مرکز سونوگرافی بیمار باید لباس خود را عوض کند. سپس از بیمار خواسته می شود به پشت یا پهلو روی میز معاینه دراز کشیده و زانوهای خود را خم کند. برای انجام سونوگرافی ترانس رکتال (TRUS)، تکنسین یک ابزار تصویربرداری کوچک را با ژل اولتراسوند می پوشاند تا به این وسیله کمک کند تصاویر خوبی را پخش کند. سپس، تکنسین به آرامی مبدل را در رکتوم بیمار وارد می کند و آن را به آرامی به اطراف حرکت می دهد تا تصاویر پروستات از زوایای مختلف دریافت کند. برای نمونه برداری، تکنسین به آرامی یک سوزن را در کنار مبدل وارد پروستات می کند تا از بافت، نمونه برداری انجام شود. در طول سونوگرافی، بیمار ممکن است از ناحیه مقعد احساس ناراحتی کند که در این صورت از داروهای بی حسی موضعی یا آرام بخش استفاده می شود.
سونوگرافی پروستات یک روش دقیق و مطمئن برای تشخیص ناهنجاری های ناحیه مجاری ادراری و پروستات در مردان است و به دلیل عدم استفاده از پرتوهای رادیواکتیو هیچ گونه خطر و عوارضی به همراه ندارد.
در صورتی که مرکز معتبری برای انجام سونوگرافی پروستات انتخاب کرده باشید، هیچ گونه خطری سلامتی شما را تهدید نمی کند. پیش از مراجعه به مرکز سونوگرافی، از تمیز بودن تجهیزات، رعایت پروتکل های بهداشتی و تخصص تکنسین های سونوگرافی آن مرکز اطمینان حاصل کنید.
تجربه مقداری درد و ناراحتی ناحیه مقعد تا چند روز پس از انجام سونوگرافی پروستات مقعدی یا رکتال کاملاً طبیعی است و برای تسکین آن می توانید از داروهای مسکن رایج در داروخانه ها مانند استامینوفن و ایبوپروفن استفاده کنید.
شبکه پزشک آنلاین در برگیرنده اطلاعات وسیع در حوزه پزشکی می باشد. در این مجموعه می توانید مطالب مفید و مستندی را پیرامون تغذیه، پوست و مو، زنان و زایمان و ... بیابید. همچنین امکان دسترسی به پرسش و پاسخ پزشکی در این حوزه ها را داشته باشید.