سونوگرافی کالر داپلر چیست و چگونه انجام میشود؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

سونوگرافی رنگی نوعی از تصویربرداری است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای اندازه گیری میزان جریان خون از طریق شریان ها و رگ ها استفاده می شود. تفاوت عمده سونوگرافی معمولی و سونوگرافی رنگی در آن است که یک سونوگرافی معمولی با استفاده از امواج، تصاویر را تولید می کند؛ اما نمی تواند جریان خون را نشان دهد.

این نوع تصویربرداری کمک می کند تا پزشکان جریان خون را از طریق رگ های قسمت هایی مانند بازوها، پاها و گردن ارزشیابی کنند. این ارزشیابی می تواند خون های مسدود شده یا کاهش جریان خون را نشان دهد که این اختلال ها می تواند منجر به سکته شود.

دلایل اهمیت سونوگرافی کالر داپلر

سونوگرافی کالر داپلر اهمیت بالایی دارد از آنجا که:

• سبب تشخیص علت انسداد شریانی می گردد.
• می توان با کمک سونوگرافی کالر داپلر بیماری های عروقی ر ا تشخیص داد.
• سونوگرافی کالر داپلر در تشخیص علت لخته شدن خون نیز کاربرد دارد.
• همچنین در رابطه با افرادی که دچار اختلال در رگ ها و وریدهای پا هستند می توان علت را با کمک سونوگرافی کالر داپلر پیدا کرد.
• در رابطه با مادران باردار که جنین های آنها دچار بیماری های مادرزادی همچون مشکل در دریچه قلب هستند نیز، سونوگرافی کالر داپلر کاربرد فراوانی دارد.

در نتیجه می توان گفت کاربرد اصلی سونوگرافی کالر داپلر در تشخیص انواع بیماری ها می باشد. با کمک سونوگرافی کالر داپلر می توان از بروز سکته قلبی و انواع بیماری های مادرزادی در جنین تا جای ممکن جلوگیری کرد.

یکی از راه های اصلی برای ترومبوز ورید عمقی (DVT) است که در طی آن لخته های خون در رگ های عمیق بدن فرد، معمولاً در پاها، تشکیل می شود که می تواند منجر به مشکلات جدی تر مانند لخته شدن در ریه ها شود، این اختلال می تواند تهدیدکننده زندگی فرد باشد؛ بنابراین اگر شما این علائم را داشته باشید مهم است که حتماً آزمایش کنید.

زمان استفاده از سونوگرافی کالر داپلر

مواردی که به تشخیص پزشک در هنگام بارداری باید از سونوگرافی کالرداپلر استفاده شود.

• اگر مادر دو قلو یا چند قلو باردار باشد.
• اگر میزان رشد جنین پایین باشد.
• مادر بارداری که سیگار مصرف کند.
• در صورتی که فرزند قبلی ریز اندام باشد.
• مادران بارداری که قبلاً سقط جنین داشته باشد.
• اگر نوزاد قبلی در بدو تولد مرده باشد.
• مادرانی که در هفته بیستم بارداری به سندرم گونه سیلی خورده مبتلا شود.
• اگر شاخص توده بدنی (BMI) خیلی پایین و یا خیلی بالا باشد.
• اگر مادر باردار فشارخون بالا و یا دیابت داشته باشد.

آمادگی قبل از انجام سونوگرافی کالر داپلر

هیچ گونه جواهراتی نباید همراه بیمار باشد.

در صورت تجویز سونوگرافی DVT در ناحیه پا، نیاز به پوشیدن لباس های مخصوص است.

در سونوگرافی از شکم ممکن است پزشک، 6 الی 12 ساعت، منع از خوردن و نوشیدن را تجویز کند اما خوردن کمی آب مانعی ندارد.

زنانی که سونوگرافی کالر داپلر لگنی دارند، بهتر است به مقدار لازم آب بنوشند.

نحوه انجام سونوگرافی کالر داپلر

ممکن است که پزشک از شما بخواهد که روپوش مخصوص بپوشید.

قبل از انجام این پروسه، پزشک نحوه درست دراز کشیدن روی تخت یا میز مخصوص را به شما آموزش می دهد.

سپس پزشک یک ژل محلول در آب را روی بدن فرد می زند و امواج با فرکانس بالا را به رگ های قسمت موردنظر منتقل می کند.

برای معاینه رگ ها، پزشک ممکن است که فشارسنج خون روی قسمت های مختلف بدن از جمله ران، ساق پا و بازو قرار دهد. این فشارسنج، فشار خون در قسمت های مختلف را با هم مقایسه می کند.

با قرار گرفتن ترانسدیوسر روی پوست و حرکت آن، تصاویر ایجاد می شوند. ترانسدیوسر امواج صوتی را به پوست و سایر بافت های بدن ورگه ای خونی می فرستد. امواج صوتی به رگ های خونی برخورد می کنند و اطلاعات را برای ثبت و ضبط به کامپیوتر می فرستند. سپس کامپیوتر تصاویری را نشان می دهد که جریان خون درون رگ ها را به تصویر می کشند. ممکن است که ترانسدیوسر برای مقایسه به قسمت های مختلف بدن منتقل شود. گاهی بعد از تشخیص جریان خون، صدایی به گوش می رسد.

وقتی پزشک در حال بررسی رگ ها باشد، تنگ و باریک شدن آنها را هم بررسی می کند. انجام دادن سونوگرافی کالر داپلر معمولاً یک ساعت طول می کشد. با توجه به علائمی که دارید، ممکن است که نیاز باشد بعد از انجام سونوگرافی کالر داپلر، برخی تمرین های ورزشی خفیف انجام دهید.

بسته به اینکه سونوگرافی کالر داپلر از کدام ناحیه بدن صورت بگیرد، زمانی بین 30 الی 60 دقیقه می تواند به طول بیانجامد. اگر نتیجه غیر نرمال در سونوگرافی کالر داپلر مشاهده شد (مانند انسداد عروق) ممکن است به دلایل زیر باشد

• تجمع کلسترول در رگ ها
• وجود لخته خونی
• آسیب به رگ ها یا بسته شدن مسیر عبور خون یا گردش ضعیف خون
• بیماری اسپاسم شریان

انواع سونوگرافی کالر داپلر

1. سونوگرافی کالرداپلر شریان های رحمی
2. سونوگرافی کالرداپلر شریان ناف
3. سونوگرافی کالرداپلر از طریق واژن
4. سونوگرافی کالرداپلر شریان های رحمی

برای رشد و تکامل جنین، رسیدن اکسیژن و برخی مواد غذایی مورد نیاز به جنین، امری ضروری است. برای این کار، باید دیواره شریان رحمی حالت کشسانی پیدا کند تا خونی که برای جفت مورد نیاز است برسد. در صورت نرسیدن خون کافی به جفت، جنین اکسیژن و مواد غذایی لازم را از طریق بند ناف تأمین نمی نماید.

درصورتی که اختلال پره اکلامپسی برای مادر باردار بالا رود، ممکن است روی عملکرد جنین تأثیر بگذارد. به همین دلیل، پزشک سونوگرافی کالرداپلر را تجویز می نماید.

سونوگرافی کالرداپلر شریان ناف

در صورت دو قلو باردار بودن مادر و همچنین کند بودن رشد جنین، پزشک به آنها، سونوگرافی شریان ناف را پیشنهاد می دهد. این سونوگرافی که به وسیله بند ناف و جفت، جریان خون را بررسی می کند، هیچ گونه ضرری برای جنین و مادر نخواهد داشت.

در سونوگرافی کالرداپلر، آن هم از نوع شریان ناف، پزشک متوجه این قضیه می شود که آیا جنین می تواند مواد ضروری موردنیاز را از جفت دریافت نماید یا خیر. اگر در نتیجه این سونوگرافی مشکل و یا اختلالی مشاهده شود، پزشک نوع دیگری از سونوگرافی کالر داپلر را برای فرد مورد نظر تجویز می نماید تا آئورت و همچنین جریان خونی که در مغز وجود دارد را بررسی نماید. برای اطمینان یافتن از نتیجه و سلامت فرد و جنین، ممکن است چند سونوگرافی کالر داپلر انجام گیرد. با این کار، پزشک حتی می تواند بهترین زمان برای تولد نوزاد را مشخص نماید.

سونوگرافی کالرداپلر از طریق واژن

در سونوگرافی کالرداپلری که از طریق واژینال صورت می گیرد، پروب داپلر را داخل واژن قرار می دهند تا به پزشک در تشخیص بارداری خارج رحمی کمک نماید.

عوارض سونوگرافی کالر داپلر

سونوگرافی کالر داپلر بدون خطر و بدون درد است و شما را در معرض اشعه های خطرناک قرار نمی دهد. این سونوگرافی هیچ خطراتی ندارد و معمولاً در حین انجام آن افراد اذیت نمی شوند. این آزمون را معمولاً در مراکز رادیولوژی، بیمارستان، مطب پزشک یا آزمایشگاه انجام می دهند.