کاربرد روشهایی مانند پی آر پی (پلاسمای غنی از پلاکت) و پی آر اف (فیبرین غنی از پلاکت) در جوانسازی پوست یک استراتژی درمانی نوین می باشد که بر اساس فاکتورهای رشد خودی، پایه ریزی شده است. بیس اصلی مواد قابل تزریق در این روشها پلاکت است. پلاکت ها اجسام کروی یا بیضوی شکل کوچکی هستند که از قطعه قطعه شدن سیتوپلاسم سلولهای بزرگی به نام مگاکاریوسیت در مغز استخوان حاصل می شوند و بعد از آن به هیچ رده سلولی دیگری تمایز نمی یابند و به لحاظ اینکه فاقد هسته هستند جزء تشکیلات غیر سلولی به حساب می آیند و سلول نامیده نمی شوند.

پلاکت وقتی خارج از خون و در بافت قرار می گیرد، بوسیله مواد شیمیایی متفاوتی فعال می شود و فاکتورهای رشد از خود آزاد می کند که باعث جذب سلولهای بنیادی به محل آسیب می شود. این فاکتورهای رشد باعث تقسیم و تمایز بیشتر سلولهای بنیادی به سمت تولید کراتینوسیتها، فیبروبلاستها و پیش سازهای سلول چربی می شود. نتیجه این عمل ساخت عروق جدید، کلاژن، الاستین و ماتریکس خارج سلولی است. انتقال پلاکت به پوست، موجب ضخامت بیشتر پوست و الاستیته بهتر خواهد شد.

همچنین تزریق این ماده اثر پرکنندگی متوسط در داخل و زیر درم دارد. در پزشکی پی آر پی قدمت بیشتری نسبت به پی آر اف دارد و در ابتدا از این روش برای ترمیم بافتهای آسیب دیده پس از جراحی های زیبایی، چشم و قلب همچنین بازسازی سلولهای سوخته و جراحت دیده استفاده می شد. با این حال امروزه استفاده از هر دو روش در جوانسازی و پیشگیری از پیری پوست بسیار موثر عمل میکند.

شباهت پی آر پی با پی آر اف

• هر دو محصول نیاز به نمونه خون خود فرد دارند
• برای تهیه پی آر اف و پی آر پی نیاز است نمونه خون در دستگاه سانتریفیوژ قرار گیرد
• در هر دو روش به دلیل تزریق موادی از بدن خود فرد، احتمال ایجاد آلرژی و بیماری های منتقله خونی، مانند هپاتیت و ایدز وجود ندارد
• این دو روش درمانی به سادگی قابل انجام هستند و با کمترین عوارض، بدون اینکه نیاز به استراحت پس از درمان داشته باشند؛ صورت می گیرند.

تفاوت های پی آر اف و پی آر پی

اگرچه برخی شباهت های اساسی بین پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) و فیبرین غنی از پلاکت (پی آر اف) وجود دارد؛ اما برخی تفاوتها بین این دو ماده باعث می شود؛ فیبرین غنی از پلاکت(پی آر اف) به عنوان یک گزینه درمانی برتر نسبت به پی آر پی مطرح گردد. گذشته از تهیه پی آر اف از نمونه خون بیشتر نسبت به پی آر پی، تفاوتهای دیگر این دو روش عبارتند از :

1. سرعت چرخش این دو ماده در زمان تهیه :

پلاسمای غنی از پلاکت با سرعت بیشتری چرخانده می شود؛ که این سرعت در چرخش باعث می شود تمام سلولهای سنگین خون مانند گلبولهای سفید و سلولهای بنیادی، در قسمت انتهایی لوله آزمایش جمع شوند و به پلاکت ها و پلاسمای سبک تر اجازه می دهد در قسمت بالای لوله آزمایش تجمع یابند. سپس پلاکت ها و پلاسما از قسمت فوقانی لوله آزمایش در سرنگ کشیده می شوند و به موضع درمان تزریق می گردند. در حالی که برای تهیه پی آر اف (PRF) دستگاه با سرعت کمتری برای چرخش تنظیم می گردد تا سلولهای خونی بطور کاملا تفکیک شده قرار نگیرند. این شیوه تهیه، اجازه می دهد برخی از گلبول های سفید خون و سلول های بنیادی در لایه پلاکت که برای درمان تهیه می شود؛ باقی بمانند. بنابراین، عوامل بهبودی بیشتری در PRF وجود دارد تا آنچه معمولاً در پی آر پی دیده می شود. علاوه بر این سرعت چرخش پایین، باعث آسیب کمتری به سلولهای خونی می شود؛ در نتیجه سلول های بنیادی بیشتری در محصول نهایی پی آر اف در مقایسه با پی آر پی وجود خواهد داشت.

2. تفاوت غلظت پلاکت ها در این دو ماده :

تفاوت بارز دیگر بین پلاسمای غنی از پلاکت و فیبرین غنی از پلاکت، غلظت پلاکت در محصول نهایی است. غلظت ایده آل پلاکت در پی آر پی، حدود 5 برابر سطح پلاکتی است که به طور معمول در بدن یافت می شود. در صورتی که فیبرین غنی از پلاکت تقریباً 10 برابر غلظت پلاکت موجود در بدن را دارا می باشد؛ و این در حالی است که غلظت بالاتر پلاکت ممکن است در درمان آسیب بافتی موثرتر عمل کند.

3. عدم وجود ماده ضد انعقادی در پی آر اف :

آخرین وجه تمایز پلاسمای غنی از پلاکت و فیبرین غنی از پلاکت، عدم وجود ماده ضد انعقادی در فرآیند تهیه محصول است. با پلاسمای غنی از پلاکت، خونی که جمع می شود در لوله های آزمایشگاهی قرار می گیرد که دارای داروی ضد انعقادی به نام اسید سیترات دکستروز (ACD) است و باعث می شود؛ فرآورده خونی خیلی سریع لخته نشود. در حالی که لوله های آزمایش فیبرین غنی از پلاکت هیچ ماده ضد انعقادی درون خود ندارند.

نسخه اصلی مطلب پی آر پی و پی آر اف چه شباهت ها و تفاوت هایی با هم دارند؟ را در سایت دکتر علیرضا واعظ شوشتری بخوانید.

---