با سونوگرافی مثانه چه مواردی تشخیص داده میشود؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

امروزه با پیشرفت تکنولوژی علم پزشکی نیز در زمینه تشخیص بیماری ها و درمان آن پیشرفت چشمگیر و موفقی داشته است. یکی از روش های رایج در تشخیص بیماری ها استفاده از روش سونوگرافی است. سونوگرافی به گونه ای از روش های تصویربرداری می گویند که با استفاده از امواج صوتی می تواند بیماری را تشخیص دهد. این روش، هیچ گونه درد یا ناراحتی برای فرد به وجود نمی آورد و کاملاً بی خطر و همچنین دقیق است. سونوگرافی یکی از بهترین روش ها برای تشخیص به موقع بیماری ها و جلوگیری از پیشرفت آن است به خصوص زمانی که به موقع انجام پذیرد. سونوگرافی دارای انواع مختلفی است که یکی از رایج ترین انواع سونوگرافی را می توان سونوگرافی مثانه در نظر گرفت.

مثانه و دستگاه ادرار

مثانه دارای شکل سه گوش است و در حفره لگن و درست در خلف سمفیزپوبیس قرار دارد. حالب های دو طرف وارد ناحیه تریگونیت مثانه در قسمت خلفی تحتانی آن می شود. پروستات در مردان در اطراف گردن مثانه در قسمت پایین قرارگرفته و به طور طبیعی عرض آن کمتر از 5 سانتی متر است. دستگاه ادرار از دو کلیه، دو حالب، مثانه و پیشابراه تشکیل شده است. به طور معمول تمامی قسمت های دستگاه ادرار با سونوگرافی قابل بررسی است، اما حالب های طبیعی در سونوگرافی دیده نمی شوند. مشکلاتی از قبیل بزرگ شدن کلیه ها، وجود تومورها، وجود کیست، آبسه کلیه ها، ارزیابی شرایط پروستات و مثانه، از طریق سونوگرافی قابل مشاهده و درمان می باشد.

سونوگرافی مثانه

سونوگرافی کلیه ها و مثانه معمولاً با هم درخواست می شود و معمولاً در مردان به صورت سونوگرافی کلیه ها و مثانه و پروستات و تعیین باقی مانده ادراری توسط پزشک درخواست داده می شود. یکی از شایع ترین علت های درخواست این سونوگرافی وجود علائم ادراری در بیماران است که شایع ترین آنها عبارت اند از:

• پر ادراری یا تکرر ادرار
• سوزش ادرار و یا دردهای پهلوهایی که می تواند منشع کلیوی داشته باشد

همچنین بیشترین عللی که می تواند منجر به علائم ادراری شود عفونت ادراری و یا احیاناً رنال کولیک و یا همان سنگ کلیه و یا سنگ سیستم ادراری است.سونوگرافی مثانه شامل ارزیابی حجم مثانه، اندازه گیری ضخامت دیوار آن و تعیین وجود سنگ ها و تومورهای مثانه است. سونوگرافی مثانه معمولاً با مثانه پر انجام می شود.

نوعی دیگر از سونوگرافی که سونوگرافی رزی جو نام دارد، به منظور تشخیص میزان باقی مانده ادرار انجام می گردد و در ابتدا فرد برای تشخیص ابتدا با مثانه پر سونوگرافی را انجام می دهد. سپس به منظور میزان باقی مانده ادرار مجدد سونوگرافی با مثانه خالی انجام می شود. رایج ترین روش سونوگرافی مثانه از طریق پوست شکم در ناحیه بالای پوبیس است. گاهی لازم است مثانه در دو حالت پر و پس از تخلیه (مثلاً برای بررسی بزرگی پروستات) مورد سونوگرافی قرار گیرد.

خیلی از بیمارانی که با شکایت احتباس ادراری مراجعه می کنند، در واقع دچار احتباس ادراری نیستند. ارزیابی حجم مثانه بر پایه معاینه فیزیکی به علت شرایطی مثل چاقی بیمار مشکل است و دقیق نیست. سونوگرافی مثانه می تواند حجم مثانه را به طور دقیق تعیین کند و از سونداژ غیرضروری مثانه جلوگیری نماید. هنگامی که نیاز به گذاشتن سوند در مثانه باشد. سونوگرافی مثانه، قرارگیری صحیح سوند در مثانه را نشان می دهد. در کودکان، تخمین حجم مثانه می تواند از گذاشتن سوند در مثانه برای این کار جلوگیری نماید. در موارد آسپیراسیون سوپراپوبیک مثانه می توان از سونوگرافی برای هدایت انجام کار استفاده کرد.

نحوه انجام سونوگرافی مثانه

ابتدا شما برای انجام این تست به کلینیک مراجعه می کنید. رادیولوژیست شما را به اتاق سونوگرافی راهنمایی می نماید. پزشک با استفاده از مقداری ژل مخصوص که هیچ گونه عوارض جانبی ندارد و برای پوست هیچ گونه حساسیتی ایجاد نمی کند بر روی شکم شما آغشته می کند. بعد از انجام این کار ابتدا با دستگاه سونوگرافی بر روی شکم شما نواحی مختلف را مورد بررسی قرار می دهد و تصویر درون بافت های بدن شما بر روی مانیتور به نمایش می آید.

اقدامات قبل از انجام سونوگرافی

برای بررسی سونوگرافی مثانه باید مثانه پر باشد تا تشخیص دقیق صورت پذیرد؛ پس سعی کنید چند ساعت قبل از انجام سونوگرافی مایعات و آب فراوان میل نمایید. توجه کنید که پر بودن بیش ازحد مثانه نیز باعث می شود تا تشخیص سخت و گاهی اوقات اشتباه باشد.

• هیچ گاه از داروهایی که ادرارآور است استفاده نکنید.
• سونوگرافی باید از روی پوست و با استفاده از ژل های مناسب انجام پذیرد.
• وجود هرگونه زخم، سوختگی و پانسمان دقت سونوگرافی را کاهش می دهد و نمی توان سونوگرافی را انجام داد؛ زیرا ژل باعث آلودگی بیشتر آن می شود پس قبل از آن صحت کامل را به دست آورده و سپس اقدام به انجام سونوگرافی نمایید.

عوارض سونوگرافی مثانه

طبق گفته سازمان غذا و دارو، سونوگرافی از نظر ایمنی عالی می باشد تا حدی که بیش از 30 سال است مورد استفاده منظم پزشکی قرار گرفته است. تنها امواج اولتراسوند با شدت بالا، می توانند باعث ایجاد ناراحتی و آسیب جدی در بافت نزدیک منطقه سونوگرافی شده شوند.